web only

Ανακοινώθηκαν οι βραχείες λίστες των κρατικών βραβείων. Ανάμεσα στις υποψηφιότητες μπορεί να δει κανείς, στο μυθιστόρημα τον Αλέξη Πανσέληνο (το νέο τεύχος του Books’ Journal, που μόλις κυκλοφόρησε, φιλοξενεί αφιέρωμα στο έργο του), τον Απόστολο Δοξιάδη, τη Ρέα Γαλανάκη, στο διήγημα τον Μιχάλη Μακρόπουλο και τον Παντελή Μπουκάλα, στην ποίηση τον Δημήτρη Αγγελή, τον Διονύση Καψάλη αλλά και τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη, στο δοκίμιο τη Βενετία Αποστολίδου, τον Πολυμέρη Βόγλη, την Κατερίνα Κωστίου, τον Χρήστο Λούκο, την Έρη Σταυροπούλου κ.ά. Για το βραβείο Μαρτυρίας - Bιογραφίας - Χρονικού - Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας υποψήφιοι είναι και ο Νίκος Βατόπουλος, ο Κωστής Λιόντης, ο Χρήστος Λούκος, ο Νικόλας Μανιτάκης, η Ιωάννα Πετροπούλου, ο Αχιλλέας Σύρμος. Όλες οι βραχείες λίστες όπως δόθηκαν στη δημοσιότητα δημοσιεύονται στη συνέχεια.

Στις 9 Φεβρουαρίου, ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης υπέγραψε στις ΗΠΑ τις «Συμφωνίες Άρτεμις» (Artemis Accords) τοποθετώντας ουσιαστικά την Ελλάδα στον «πύραυλο» της νέας διαστημικής εποχής. Η συμμετοχή της Ελλάδας στις Συμφωνίες Άρτεμις δεν σηματοδοτεί απλά την απαρχή μιας ενισχυμένης συνεργασίας με τις ΗΠΑ στον στρατηγικό τομέα του διαστήματος, αλλά θέτει και τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς ελλήνων ερευνητών και επιχειρηματιών, αλλά και αστροναυτών.

Τον Ζαμπόν τον γάζωσαν με 97 σφαίρες, ειδικά επεξεργασμένες για να είναι ακόμη πιο φονικές. Τον θείο Τζο τον ξεπάστρεψαν τη Δευτέρα του Πάσχα, μπροστά στην οικογένειά του, παραβιάζοντας ακόμη και τον άγραφο νόμο του σιναφιού τους. Τον «επιχειρηματία» τον έκαναν κόσκινο τις προάλλες και μετά έκαναν στάχτη το πτώμα του, βάζοντας φωτιά στο αυτοκίνητο. Τρεις κρίκοι σε μία αλυσίδα που διαρκώς μακραίνει. «Ξεκαθάρισμα λογαριασμών της νύχτας», «Συμβόλαια Θανάτου» που υπογράφονται στα σκοτεινά και εκτελούνται τη νύχτα είναι οι μόνιμοι τίτλοι της ειδησεογραφίας,  όλο και πιο αποξενωμένοι. Σκληρά πράγματα, λεκέδες αίμα που ξεπλένονται  γρήγορα και ξεχνιούνται ακόμη γρηγορότερα, μέχρι να έρθει η επόμενη άγρια δολοφονία.

Σε συνέχεια του σημειώματος μου με τίτλο «Η ανεξέλεγκτα επιδεινούμενη ποιότητα των ελληνικών ΑΕΙ» που ανάρτησε το Books’ Journal στις 2 Φεβρουαρίου (https://booksjournal.gr/gnomes/4718-i-anekselegkta-epideinoymeni-poiotita-ton-ellinikon-aei), και των αντιδράσεων που προκάλεσε, κυρίως από μέλη της ελληνικής πανεπιστημιακής κοινότητας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έκανα μια σχετικά σύντομη και απλή ανάλυση δεδομένων για να επιβεβαιώσω τη θέση μου.

Η αριθμητική της ανώτατης παιδείας είναι σχετικά απλή:

Γιατί δεν με εκπλήσσει καθόλου η κατάρρευση τμήματος της οροφής του αναγνωστηρίου της Εθνικής [Βαλλιάνειου] Βιβλιοθήκης στην Πανεπιστημίου (την οποία φέρνει στη δημοσιότητα ο Νίκος Βατόπουλος στην Καθημερινή, 30/1/2024^[1]).

Καζούο Ισιγκούρο, Η Κλάρα και ο Ήλιος, μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου, Ψυχογιός, Αθήνα 2021, 384 σελ.

Στο όγδοο κατά σειρά βιβλίο του, Η Κλάρα και ο Ήλιος, και το πρώτο που έγραψε μετά το βραβείο Νόμπελ, το οποίο κέρδισε το 2017, ο Καζούο Ισιγκούρο πραγματεύεται την πιο δύσκολη και παράδοξη των σχέσεων (για εμάς, τουλάχιστον, που ζούμε στο σήμερα, μέχρι να μας διαψεύσει –και για τούτο– ο  καιρός), αυτήν δηλαδή με ένα ανθρωποειδές με «συναισθήματα», την Κλάρα, καθώς και τη νομιζόμενη σχέση της με τον θεϊκό ζωοδότη της, τον Ήλιο. Η κριτική μπορεί να διαβαστεί συμπληρωματικά με το κείμενο του Γιώργου Ναθαναήλ «Άνθρωποι και μηχανές», το οποίο δημοσιεύεται στο τεύχος 149 του Βooks’ Journal, που κυκλοφορεί, αλλά και με το κείμενο «Σκέπτομαι. Υπάρχω κιόλας;», γισ το βιβλίο του Ίαν Μακ Γιούαν, Μηχανές σαν κι εμένα (Πατάκη 2019): https://booksjournal.gr/kritikes/logotexnia/4712-skeftomai-yparxo-kiolas

Ηρώ Κανακάκη: H συνέπεια της ζωγραφικής διαδικασίας. Επιμέλεια έκθεσης: Σπύρος Μοσχονάς. Αίθουσα Πολλαπλών Προβολών, 2ος όροφος, Εθνική Βιβλιοθήκη – Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Διάρκεια έκθεσης: 23/1-22/3. Καθημερινά: 09:30-20:00. Είσοδος ελεύθερη

Μια πολύ σημαντική έκθεση ζωγραφικής φιλοξενεί, εδώ και μερικές ημέρες, η Εθνική Βιβλιοθήκη. Είναι αναδρομική έκθεση της Ηρώς Κανακάκη, σημαντικής προσωπικότητας που αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στη διάρκεια της χούντας, η πρώτη της δουλειά (το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους του περιοδικού Αντί, του μόνου που κυκλοφόρησε μέσα στη δικτατορία) την έκανε ευρύτερα γνωστή, εκφράστηκε μέσω της φόρμας του κριτικού ρεαλισμού τα πρώτα χρόνια μετά τη δικτατορία αλλά στην πορεία εξελίχθηκε ουσιαστικά, από δρόμους περισσότερο αφαιρετικούς και εξπρεσιονιστικούς. Τη δεκαετία του 1990 άκμαζε, έως τον ξαφνικό θάνατό της το 1997, στα 52 της.

΄Ιαν ΜακΓιούαν, Μηχανές σαν κι εμένα, μετάφραση από τα αγγλικά: Κατερίνα Σχινά, Πατάκη, Αθήνα 2019, 416 σελ.

Είναι ένα μυθιστόρημα που εμβαθύνει στα ηθικά ζητήματα περί την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη ρομποτική. Συζητά τα δικαιώματα –και τις ευθύνες αντίστοιχα– της δημιουργίας ευφυών μηχανών, καθώς και τη δυνατότητα αυτών των μηχανών να ξεπεράσουν την ανθρώπινη νοημοσύνη και να χειραγωγήσουν τα ανθρώπινα συναισθήματα, σε έναν καινούργιο κόσμο όπου η τεχνολογία θολώνει τα όρια μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Η κριτική μπορεί να διαβαστεί συμπληρωματικά με το κείμενο του Γιώργου Ναθαναήλ «Άνθρωποι και μηχανές», που δημοσιεύεται στο τεύχος 149 του Βooks’ Journal, που κυκλοφορεί.