Τον φετινό Απρίλιο, κυκλοφόρησε στα ελληνικά ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο νουάρ κόμικς με τίτλο The King, που υπογράφει ο Αμερικανός Ριτς Κοσλόφσκι. Σ’ αυτό, ένας παλαίμαχος δημοσιογράφος –γνωστός για σκανδαλοθηρικά ρεπορτάζ σχετικά με τον Έλβις και τη θεωρία πως είναι ακόμα ζωντανός– ταξιδεύει στο Λας Βέγκας για να βρει τι κρύβεται πίσω από έναν πολύ επιτυχημένο σωσία του Έλβις. Το ρεπορτάζ αυτό, που πρόκειται να δημοσιευτεί στο Τime, αν έχει αποδοχή, θα βάλει τον δημοσιογράφο Πολ Έρφουρτ ξανά στο «παιχνίδι» της δημοσιογραφίας…
Τα Τρία δάχτυλα είναι ένα ακόμα κόμικς του Ριτς Κοσλόφσκι, που κυκλοφόρησε πριν από μερικές ημέρες. Σ’ αυτό, με μια αφήγηση που προσιδιάζει σε ντοκιμαντέρ, εξηγεί γιατί οι χαρακτήρες των καρτούν έχουν μόνο τρία δάχτυλα. Το ασπρόμαυρο αυτό κόμικς χάρισε στον καλλιτέχνη μια υποψηφιότητα για το βραβείο Harvey, ενώ ήδη έχει κερδίσει το βραβείο Ignatz (από τον ποντικό αντίπαλο του Krazy Kat του Τζορτζ Χέριμαν), σημαντική διάκριση στον χώρο των ανεξάρτητων και προερχόμενων από μικρούς εκδοτικούς οίκους κόμικς.
Εν όψει της έκδοσης του νέου άλμπουμ του, «συναντηθήκαμε» διαδικτυακά με τον Ριτς Κοσλόφσκι, στα μέσα Ιουλίου, με σκοπό να συνομιλήσουμε για τα Τρία δάχτυλα.
Με οκτώ ώρες διαφορά, ο χαμογελαστός Ριτς Κοσλόφσκι, μέσα από το ατελιέ του στο Γουινσκόνσιν, αφού επιβεβαίωσε πως το όνομά μου (Γιάννης) είναι το ίδιο με αυτό του «ινδάλματός» του –όπως είπε–, του σουπερστάρ των Μιλγουόκι Μπακς, Γιάννη Αντετοκούνμπο, απάντησε στις ερωτήσεις που του έθεσα:
Από πού αντλείτε έμπνευση για τις ιστορίες σας;
Η αλήθεια είναι πως το μυαλό μου όλη την ώρα δημιουργεί ιστορίες. Από μικρός, στο σχολείο, δεν μπορούσα να μείνω συγκεντρωμένος στο μάθημα, καθώς όλη την ώρα θα έγραφα στο σημειωματάριό μου ή σε ένα κομμάτι χαρτί, θα ζωγράφιζα, θα κατέγραφα τις ιδέες μου. Δεν μπορώ να το εξηγήσω ακριβώς, αλλά δεν μπορώ να το σταματήσω, ακόμα και όταν πέφτω να κοιμηθώ τη νύχτα ή όταν περπατάω στο δρόμο, πάντα κάτι θα μου έρχεται και θα νιώθω την ανάγκη να το καταγράψω και ίσως να το αναπτύξω. Μικρά ανέκδοτα, μικρές εμπειρίες που έζησα και μου φάνηκαν ενδιαφέρουσες, καταγράφονται σε ένα τετράδιο και κάποια στιγμή αποβαίνουν χρήσιμες. Μπορεί και ύστερα από δέκα χρόνια.
Στο King ακολουθούμε στο Λας Βέγκας τον παλαίμαχο δημοσιογράφο Πολ Έρφουρτ στην προσπάθειά του να ανακαλύψει τι κρύβεται πίσω από έναν πολύ επιτυχημένο σωσία του Έλβις Πρίσλεϊ. Στα Τρία δάχτυλα μαθαίνουμε για πρώτη φορά γιατί οι χαρακτήρες καρτούν έχουν μόνο τρία δάχτυλα. Και στα δύο κόμικς, η αφήγηση υπηρετείται από ένα σχήμα που βασίζεται στην έρευνα, είτε πρόκειται για δημοσιογραφικό ρεπορτάζ είτε για ντοκιμαντέρ. Γιατί επιλέγετε αυτόν τον αφηγηματικό τρόπο για να πείτε τις ιστορίες σας;
Την περίοδο που έφτιαξα τα Τρία δάχτυλα, δούλευα παράλληλα σε ένα στούντιο παραγωγής κινουμένων σχεδίων και σχεδίαζα παιδικά βιβλία. Καθώς επισκεπτόμασταν σχολεία και μιλάγαμε με τα παιδιά για τα βιβλία, όλα τα παιδιά είχαν αυτή την απορία: «Γιατί όλοι οι χαρακτήρες καρτούν έχουν μόνο τρία δάχτυλα;» Τους είπα την αλήθεια: ότι δηλαδή αυτό γινόταν για οικονομία χρόνου, δυνάμεων των σχεδιαστών και φυσικά χρήματος, καθώς είναι ευκολότερο να κάνεις ένα χέρι με τρία δάχτυλα να κινείται. Κατόπιν, όμως, σκέφτηκα πως θα μπορούσα να έχω δώσει πολύ καλύτερη απάντηση. Έτσι προέκυψε η ιστορία μου. Εκείνη τη συγκεκριμένη περίοδο, μάλιστα, είχαν τεράστια επιτυχία τα ντοκιμαντέρ του Κεν Μπερνς – και εγώ αγαπώ πολύ τα ντοκιμαντέρ και την αφήγησή τους. Αποφάσισα λοιπόν να στήσω αυτή την ντοκιμαντερίστικου τύπου αφήγηση. Πέρασα πάρα πολύ ωραία όσο δούλευα αυτό το κόμικς, καθώς αφού ολοκλήρωσα την έρευνά μου, έφτιαξα όλες αυτές τις ψεύτικες φωτογραφίες και τις σύντομες συνεντεύξεις ως αποδεικτικά στοιχεία και στήσαμε μαζί με τη γυναίκα μου το κόμικς σαν να ήταν ταινία.
Ως προς τον King, συνέβη το εξής παράδοξο: ο εκδότης μου από την TopShelf, ο Κρις Σταυρόπουλος, είναι τεράστιος φαν του Έλβις, σε σημείο που να πηγαίνει κάθε χρόνο ανήμερα των γενεθλίων του στο Γκρέισλαντ, τη γενέτειρά του. Μια μέρα του είπα πως είχα την ιδέα να κάνω κάτι πάνω στον Έλβις και ο Κρις είπε: «Δώσε μου μια καλή ιστορία για τον Έλβις και θα το κάνουμε να συμβεί». Την είχα την ιδέα. Όταν ήμουν μικρός, μας επισκεπτόταν για δείπνο τις Κυριακές ο παππούς μου, ο οποίος έφερνε μαζί του το National Enquirer, ένα σαχλό, ταμπλόιντ, σκανδαλοθηρικό έντυπο, το οποίο δημοσίευε διαρκώς ρεπορτάζ για «τον Έλβις που ζει», για τον Έλβις «που δούλευε για τη CIA», για «τον Έλβις που απήχθη από εξωγήινους». Έδωσα λοιπόν στον κεντρικό ήρωα του κόμικς το όνομα του δημοσιογράφου που έκανε καριέρα γράφοντας χαζές ιστορίες για τον Έλβις και τον έβαλα να προσπαθεί να επανέλθει στη δουλειά του ψάχνοντας να βρει τι κρύβεται πίσω από έναν πολύ επιτυχημένο σωσία του Έλβις, τον Πολ Έρφουρτ – εδώ χρησιμοποίησα το όνομα του παππού μου. Συνδύασα δηλαδή όλες τις ιστορίες που διάβαζα παιδί, τον παππού μου, την αγάπη του εκδότη μου για ό,τι σχετίζεται με τον Έλβις και την προσωπική μου αγάπη για την μουσική του Έλβις και δημιούργησα αυτή την «έρευνα» για το τι κρυβόταν πίσω από ένα σωσία του Πρίσλεϊ.
Πώς μετατρέπεται ο προβληματισμός που έχουμε όλοι: «γιατί γεννιούνται διαρκώς σωσίες ανθρώπων όπως ο Έλβις», σε ένα αφήγημα;
Δεν ξέρω αν στην Ελλάδα ο Έλβις εξακολουθεί να παραμένει τόσο μεγάλο φαινόμενο, τόσο σημαντικός για τόσους ανθρώπους, ακόμα και μετά το θάνατό του, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ. Για να φανταστείς, και ο γαμπρός μου είναι σωσίας του Έλβις, έχω γνωρίσει πολλούς λοιπόν που προσπαθούν να μοιάζουν στο είδωλό τους. Υπάρχει ένα διαρκές πάθος για τον Έλβις, το οποίο δεν σβήνει ποτέ. Ήταν, αυτό που λέμε, μια φιγούρα μεγαλύτερη από τη ζωή. Το βρήκα, λοιπόν, κάπως εύκολο να πιστέψει κάποιος ότι μπορεί να νιώσει ζεστασιά ή να καλύψει ένα κενό στην ψυχή του με την παρουσία του Έλβις. Έτσι, έστησα ακριβώς μια τέτοια κατάσταση και στο κόμικς, προσθέτοντας, όπως ανέφερες, το στοιχείο του μυστηρίου.
Και στα δύο κόμικς, οι κεντρικοί χαρακτήρες δεν βρίσκονται στην ακμή τους, επαγγελματική η προσωπική. Ο Πολ Έρφουρτ προσπαθεί να ξαναμπεί στο παιχνίδι της δημοσιογραφίας, ο σωσίας του Έλβις είναι ένας άνθρωπος που βγάζει λεφτά μιμούμενος κάποιον άλλον, ενώ ο Ρίκι Ρατ είναι ένας ταλαιπωρημένος και ίσως συκοφαντημένος παλαίμαχος σταρ του Χόλιγουντ. Τι είναι αυτό που σας έλκει σε χαρακτήρες όπως αυτοί; Περιθώριο; Απόρριψη; Ματαίωση;
Όντως, όλοι τους είναι ματαιωμένοι χαρακτήρες. Μου αρέσουν πολύ οι χαρακτήρες που χρειάζονται δικαίωση, πιστεύω άλλωστε πως όλοι οι άνθρωποι κρύβουμε μέσα μας, στον ένα ή στον άλλο βαθμό, ματαίωση. Όλοι πάντα ψάχνουμε για το καλύτερο, θέλουμε πάντα μεγαλύτερα και καλύτερα πράγματα – και αυτή η επιθυμία είναι που μας παρακινεί και μας κάνει πρόθυμους να προσπαθήσουμε για το καλύτερο. Ο Ρίκι Ρατ δεν είχε καλή ζωή, βρήκα λοιπόν πολύ ενδιαφέρον το ότι αυτός ο χαρακτήρας που έπλασα ένιωθε ο ίδιος υπεύθυνος για όλα όσα συνέβησαν σε όλους τους άλλους ηθοποιούς καρτούν. Ο Πολ Έρφουρτ, από την άλλη, μου είναι τρομερά συμπαθής, καθώς κανείς δεν τον έπαιρνε στα σοβαρά και αντιμετώπιζαν τα ρεπορτάζ του σαν να ήταν σκουπίδια, με αποτέλεσμα ο ίδιος να ψάχνει να βρει την άκρη του νήματος σε αυτή την ιστορία που πιστεύει ότι μπορεί να τον ξαναβάλει στο «παιχνίδι» της δημοσιογραφίας και να τον κάνει σεβαστό. Στην περίπτωση του σωσία του Έλβις, ο Τίμοθι Ντάουρινγκερ, αν ήταν όντως ο σωσίας –δεν θα το πω αυτό, θα αφήσω τους αναγνώστες να αποφασίσουν–, είχε πίσω του ένα θλιβερό και μη λειτουργικό οικογενειακό παρελθόν, ψάχνοντας και αυτός για την προσωπική του λύτρωση.
Γιατί γίνατε κομίστας;
Είμαι πενήντα τριών ετών και αγαπώ τα κόμικς από τα τρία μου. Με είχε πάει, θυμάμαι, η μητέρα μου στον οδοντίατρο και, στην αναμονή για το γιατρό, οι γονείς μου μου έδωσαν ένα κόμικς από το μπακάλικο του πατέρα μου, για να κάνω ησυχία. Είχα πάθει πλάκα. όλες αυτές οι πολύχρωμες εικόνες με τα μπαλονάκια, αυτή η δράση, ήταν τα πιο συναρπαστικά πράγματα που είχα δει στην έως τότε ζωή μου. Δυστυχώς ξέχασα το κόμικς στον γιατρό και ο μπαμπάς μου μου είπε πως δεν θα γυρνούσε πίσω για ένα κόμικς που κόστιζε μόλις εικοσιπέντε λεπτά. Ήταν δηλαδή η καλύτερη και η χειρότερη μέρα της ζωής μου (γέλια). Στη συνέχεια θα ανακάλυπτα και οριακά θα ερωτευόμουν τους δικούς μου αγαπημένους δημιουργούς και τεράστιες επιρροές, καθώς προσπαθούσα διαρκώς να τους αντιγράψω. Ενδεικτικά αναφέρω τους Jack Kirby, John M. Burns, Neal Adams κ.ά. Συλλέγω κόμικς, έχω πάνω από 20.000 τίτλους στη συλλογή μου, αγαπώ απεριόριστα το μέσο και την πληθώρα τρόπων αφήγησης που μου χαρίζει, που ήταν μονόδρομος για μένα να πω τις ιστορίες μου μέσω των κόμικς.
Είτε αδρές γραμμές, είτε σκληρές καρτουνίστικες με εντυπωσιακά μελάνια. Κάθε δουλειά είναι για σας μια πρόκληση ακόμα και στο σχέδιο; Μια ευκαιρία για πειραματισμό;
Ακριβώς. Μ’ αρέσει να πειραματίζομαι και βαριέμαι να κάνω όλο τα ίδια πράγματα. Ναι, ζωγραφίζω με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αλλά προσπαθώ κάθε φορά να με σπρώχνω στα όρια, να με προκαλώ να κάνω κάτι διαφορετικό, είτε στο σχέδιο, είτε στο χρώμα.
Πώς σας επηρέασε η συνθήκη της πανδημίας, στον τρόπο που προσλαμβάνετε αναφορές, εμπειρίες, που ζείτε και δημιουργείτε;
Νομίζω πως, όπως όλοι, έτσι και εγώ, ιεράρχησα εκ νέου τις προτεραιότητές μου, αντιλαμβάνομαι πλέον καλύτερα τι πραγματικά αξίζει στη ζωή και ασχολούμαι με τους ανθρώπους και τα πράγματα που πραγματικά αξίζουν. Και αυτό είναι λυτρωτικό. Αν όλοι συνεχίσουμε το κάνουμε αυτό θα μπορούμε δυνητικά να είμαστε πιο ευτυχισμένοι. Αρχικά, η πανδημία με επηρέασε και μόνο από το γεγονός ότι μετακόμισα από την Καλιφόρνια πίσω στο πατρικό μου, στο Γουινσκόνσιν, όπου δούλευα παράλληλα με τα κόμικς μου και στο οικογενειακό μπακάλικο. Ήταν αγχωτική και πιεστική περίοδος αλλά προσπαθώ να κρατάω τα καλά και κυρίως το γεγονός πως μας βοήθησε να δουλέψουμε περισσότερο με τους εαυτούς μας. Ξεκίνησα δε να δουλεύω πάνω σε ένα νέο κόμικς που με έχει ενθουσιάσει πολύ. Δυστυχώς, λόγω συμβολαίου, δεν μπορώ να πω πολλά. Αλλά θα είναι έτοιμο μέχρι το επόμενο φθινόπωρο.
