web only

Σήμερα, όπου η σωματική βία στις οικογένειες είναι ανήθικη, η συστηματική κατ' εξακολούθηση και σε βάθος χρόνου εκδήλωσή της αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα προκαταρκτική φάση μελλοντικής δολοφονίας.

Πέθανε 92 χρόνων, στις 14 Μαΐου 2024, η κορυφαία διηγηματογράφος Άλις Μονρό (Alice Munro), η πρώτη Καναδή Νομπελίστρια συγγραφέας. 

Η Άλις Μονρό, που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2013, την τελευταία δεκαετία της ζωής της έπασχε από άνοια. Γεννημένη τον Ιούλιο του 1931 στο Οντάριο του Καναδά, ως Alice Ann Laidlow, η Άλις Μονρό (όπως έγινε γνωστή με το επώνυμο του πρώτου συζύγου της) ξεκίνησε να γράφει διηγήματα στην εφηβεία της, δημοσίευσε το πρώτο της κατά τη διάρκεια των φοιτητικών της χρόνων, γνώρισε γρήγορα την αποδοχή και απέκτησε φανατικό για δεκαετίες μικρό κοινό, ενώ τα τελευταία χρόνια της ζωής της, μετά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας, είδε την φήμη της να αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς.

Συνολικά εξέδωσε ένα μυθιστόρημα και εννέα συλλογές διηγημάτων. Επέμεινε στη μικρού και μεσαίου μεγέθους φόρμα, αρχικά γιατί θεωρούσε πως ως εργαζόμενη (σερβιτόρα, αγρεργάτρια και βιβλιοθηκονόμος) και μητέρα τριών θυγατέρων δεν θα έβρισκε ποτέ το χρόνο να ολοκληρώσει ένα μυθιστόρημα και στη συνέχεια προγραμματικά, με την ελπίδα οι συλλογές της να αποδείξουν στο αναγνωστικό κοινό πως η διηγηματογραφία είναι εξίσου σημαντική μορφή πεζογραφίας με τη μυθιστοριογραφία. Γνωστή και ως ένας σύγχρονος «θηλυκός Τσέχοφ», η Μονρό τιμήθηκε τρεις φορές με την υψηλότερη λογοτεχνική διάκριση του Καναδά, το Governor General's Literature Award, με το Διεθνές Βραβείο Booker (2009) με την επιτροπή να εξυμνεί την ακρίβεια και τη σαφήνεια της πρόζας της τονίζοντας πως «από τα διηγήματα της μαθαίνεις πάντα κάτι που δεν είχες σκεφτεί», καθώς και με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (2013) με την Ακαδημία να την αναγνωρίζει ως «δεξιοτέχνη συγγραφέα του σύγχρονου διηγήματος».

Έγραφε ρεαλιστικές ιστορίες με ιδιαίτερα σύνθετους αλλά καθημερινούς χαρακτήρες και κύριες θεματικές τον έρωτα, τις επιθυμίες, τις απογοητεύσεις της ζωής, τις ηθικές συγκρούσεις, τα γηρατειά, τις οικογενειακές και κοινοτικές σχέσεις σε αγροκτήματα και χωριά της καναδικής επαρχίας. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία της Απόδραση, Ακριβή μου ζωή, Η αγάπη μιας καλής γυναίκας, Πάρα πολλή ευτυχία και Μ’ αγαπάει δεν μ’ αγαπάει (όλα από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο), ενώ το διήγημά της «Η αρκούδα διάβηκε το βουνό» συμπεριλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε (Libro).

Βινιέτες από την αναστάσιμη Κέρκυρα

Ο Πολ Όστερ, που πέθανε στις 30 Απριλίου 2024, ήταν ένας χαλκέντερος ανανεωτής της πεζογραφίας. Μια προσωπικότητα πληθωρική, ένας παραγωγικότατος πεζογράφος που ανανέωσε τη φόρμα του νουάρ, ένας μεθοδικός απομνημονευματογράφος αλλά και μια παρεμβατική προσωπικότητα για τη χώρα του και την κοινωνία της. Το TLS τον έχει αποκαλέσει «έναν από τους πιο θεαματικά επινοητικούς συγγραφείς της Αμερικής».

Πέθανε τα ξημερώματα έπειτα από μακρά ασθένεια ο σκηνοθέτης και παραγωγός του τηλεοπτικού Παρασκηνίου, Τάκης Χατζόπουλος. Πρωτοπόρος του ντοκιμαντέρ, μαζί με τον Λάκη Παπαστάθη υπέγραψε μια από τις πιο παρεμβατικές τηλεοπτικές εκπομπές. Παράλληλα, με τη στάση του, ως υπεύθυνος πολίτης, υπερασπίστηκε την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και, στην κρίση της περασμένης δεκαετίας, τον δημοκρατικό δρόμο απέναντι στον λαϊκισμό.

Ο Στέλιος Ράμφος, εδώ και χρόνια, υποστηρίζει ότι η ιστορική ευκαιρία για την καθ’ ημάς Ανατολή χάθηκε με το «σχίσμα» τον 11ο αιώνα. Όταν δηλαδή οι Δυτικοί, επιλέγοντας «την τόλμη του γνωρίζειν», αποφάσισαν ότι το πνεύμα εκπορεύεται και εκ του υιού (filioque). Εφόσον λοιπόν ο υιός ήταν «θεάνθρωπος», αυτό σήμαινε ότι και οι άνθρωποι μπορούν να σκέφτονται και όχι μόνον ο «πατέρας».

Ο σημαντικός Τζον Μπαρθ (1930-2024) δεν είναι πια μαζί μας. Ο παιγνιωδώς πολυμαθής συγγραφέας του οποίου τα σκοτεινά κωμικά και περίπλοκα μυθιστορήματα περιστρέφονταν γύρω από τη λογοτεχνία και ήταν αφορμή να ξεκινήσουν πολλές συζητήσεις για την τέχνη της αφήγησης ιστοριών πέθανε σε ηλικία 93 ετών. Ο συγγραφέας που και εμείς στην Ελλάδα γνωρίσαμε κυρίως μέσω του Βλακοχορτοφάγου (έτσι μετέφρασε ο Αλέξης Πανσέληνος το The Sot-weed Factor, το πιο δημοφιλές βιβλίο του) ήταν μέρος ενός κύματος συγγραφέων (William Gass, Stanley Elkins κ.ά.) που, τη δεκαετία του 1960, αμφισβήτησαν τα πρότυπα της γλώσσας και της πλοκής.

Mια ευχάριστη έκπληξη περίμενε σήμερα το πρωί τους διαπιστευμένους συντάκτες στον τομέα του συντονισμού του έργου της κυβέρνησης. Ο υπουργός κ. Χρήστος-Γεώργιος (Άκης) Σκέρτσος, ένας άνθρωπος που γνωρίζει τις μύχιες, και όχι μόνον, επιθυμίες του πρωθυπουργού, θεωρούμενος ως ο πλέον αμετακίνητος από την εποχή που απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη,  έκανε σημαντικές ανακοινώσεις. Συγκεκριμένα δήλωσε: «Αποφασίσαμε ότι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνον για έργα πνοής μεγάλης διάρκειας και αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Στο πνεύμα που διακρίνει τον πνευματικό χαρακτήρα της κυβέρνησής μας και του πρωθυπουργού προσωπικά, αποφασίσαμε να ενισχύσουμε την αγορά του βιβλίου, των περιοδικών που καταπιάνονται με την λογοτεχνία, και -αν περισσέψουν χρήματα, κάτι που είμαι σίγουρος ότι θα συμβεί- και με άλλες πνευματικές δραστηριότητες, όπως υδροπονικές καλλιέργειες, εξυγίανση των ριάλιτι και μαθήματα ελληνικής στους παρουσιαστές της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, καθώς και στους εκπροσώπους του έθνους».

Μερικές άβολες σκέψεις που αφορούν και το δυστύχημα των Τεμπών