Ζούμε δύσκολες μέρες, είναι γνωστό. Θα δυσκολέψουν ίσως περισσότερο αν, όπως αναμένεται, συνταχθούν και άλλοι καλλιτέχνες στο πλευρό του τραγουδοποιού Φοίβου Δεληβοριά, ο οποίος, βαθιά απογοητευμένος από τις κυβερνητικές εξαγγελίες για τη στήριξη του πολιτισμού, μας απειλεί να μην επιτρέψει να ξανακουστούν τα τραγούδια του. Ήδη, ο ομότεχνός του, Γιάννης Αγγελάκας, εξέφρασε την αμέριστη συμπαράστασή του στον Δεληβοριά, ο οποίος, κατά τον Αγγελάκα πάντα, «δεν ανήκει στο δικό μας ψυχολογικό υπόβαθρο και στα τηλεπαραμορφωμένα ακροατήριά μας». Πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού το μυαλό του Δεληβοριά, πάντα σύμφωνα με τον Αγγελάκα, δεν βρίθει «πνευματικών περιττωμάτων» όπως το κεφάλι ημών των υπολοίπων.
Επειδή λοιπόν δεν μπορούμε να αναμετρηθούμε ούτε με τον Δεληβοριά ούτε με τον Αγγελάκα, ασχολούμαστε, μέρες που είναι με έναν μικρότερης εμβελείας δημιουργό, τον Λιτλ -«Μικρό»- Ρίτσαρντ, ο οποίος πέθανε στις 9 Μαΐου σε ηλικία 87 ετών – όχι από κορωνοϊό.
Τον «Μικρό», κατά κόσμον Ρίτσαρντ Γουέιν Πένιμαν, ο πατέρας του τον αντιμετώπιζε περίπου ως περίττωμα. «Ο πατέρας μου έκανε εφτά γιους, εφτά ήθελα και εγώ, αλλά εσύ είσαι μισός γιος», είπε ο πατέρας Πένιμαν, ο οποίος είχε αποκτήσει συνολικώς 12 παιδιά. Αυτόν τον μισό γιο, που γεννήθηκε με το ένα πόδι κοντύτερο από το άλλο, τον εξεδίωξε από το σπίτι όταν έγινε δεκατριών ετών, εξαιτίας του κουνιστού βαδίσματος που οφειλόταν, εν μέρει, στο κοντύτερο πόδι, αλλά ήταν περισσότερο κουνιστό από όσο μπορούσε ένας πατέρας να ανεχθεί.
Το Μέικον της Τζόρτζια στο Νότο των ΗΠΑ, όπου γεννήθηκε ο Λιτλ Ρίτσαρντ το 1932, δεν ήταν ακριβώς το μέρος που μπορούσε να ανθίσει καλλιτεχνικά. Δεν ήταν μόνον το κοντύτερο πόδι, είχε δύο επιπλέον «κουσούρια»: ήταν μαύρος και ομοφυλόφιλος. Είχε όμως εμπιστοσύνη στο ένστικτό του. Άρχισε να ταξιδεύει με περιοδεύοντες θιάσους, να τραγουδάει γκόσπελ σε εκκλησίες –εκεί έμαθε να παίζει και πιάνο–, να εμφανίζεται σε σόου με τραβεστί, να δημιουργεί τον εαυτό του ως καλλιτέχνη και ως περσόνα. Μια μέρα του 1955, ενώ έπλενε πιάτα στο σταθμό των λεωφορείων Greyhound –τα αμερικανικά ΚΤΕΛ– στο Μέικον, αναφώνησε απαυδισμένος από την πολλή λάντζα: “A-wop-bop-a-loo-bop-a-wop-bam-boom!”: ήταν ο ρυθμός των ντραμς που άκουγε στο κεφάλι του και έγινε η αρχική κραυγή του “Tutti Frutti”, του τραγουδιού που θα τον έκανε διάσημο. Οι παραγωγοί στο στούντιο της ηχογράφησης έφτασαν στα όρια της αποπληξίας όταν άκουσαν το “Tutti Frutti”: ναι, ήταν ροκ εν ρολ –παρότι ο όρος δεν είχε ακόμη καθιερωθεί–, ναι, θα γινόταν επιτυχία, ναι, είχε τρομερό ρυθμό, αλλά «παραήταν καυτό»: πώς θα περνούσαν εκείνοι οι τρομεροί στίχοι που ο Λιτλ Ρίτσαρντ τραγουδούσε ουρλιάζοντας, όπως έκανε στα μπαρ με τραβεστί;
Tutti Frutti, good booty
If it don’t fit, don’t force it
You can grease it, make it easy.
(Tutti Frutti, ωραίος πισινός
αν δεν χωράει, μην το ζορίζεις
Λάδωσέ το, κάν’ το εύκολο.
Επιστρατεύτηκε λοιπόν μια στιχουργός που «χτένισε» τους προκλητικούς στίχους και... τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ακολούθησαν τα “Lucille”, “Long Tall Sally”, “Rip it Up”, “Good Golly Miss Molly”, τραγούδια που χάρη στη φωνή και την εμφάνιση του Λιτλ Ρίτσαρντ –άψογο κοστούμι, παχύ μέικ απ, μουστάκι ποντικοουρά, μαλλιά κρεπαρισμένα με λακ που σηκώνονταν και 12 πόντους πάνω από το κεφάλι του, ψεύτικες βλεφαρίδες και ένα τεράστιο χαμόγελο– έβαλαν κυριολεκτικώς φωτιά στην Αμερική και τον κόσμο.
Αν ο λευκός Έλβις Πρίσλεϋ ήταν ο βασιλιάς του ροκ εν ρολ, ο Λιτλ Ρίτσαρντ ήταν, όπως είχε πει ο ίδιος, η βασίλισσα! Μια βλάσφημη βασίλισσα με αστείρευτο κέφι που ηλέκτριζε, που έκαψε καρδιές εκατομμυρίων κοριτσιών και αγοριών και έγινε η έμπνευση για τους καλύτερους μουσικούς και την καλύτερη λαϊκή μουσική του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα: από τους Beatles, τους Stones μέχρι τον Μπόουι και τον Πρινς, περνώντας από τον Τζέιμς Μπράουν και τον Ότις Ρέντινγκ, όλοι οφείλουν πάρα πολλά στον Λιτλ Ρίτσαρντ: χωρίς τον “Μικρό”, ο Πωλ Μακ Κάρτνεϋ δεν θα είχε μάθει να κρατάει σε μάκρος τις κραυγές στα πρώτα τραγούδια των Beatles, ο Τζέιμς Μπράουν δεν θα αποκτούσε καυτή σκηνική παρουσία, ο Μπόουι δεν θα είχε γίνει ο χαμαιλέων του ροκ, ο Μικ Τζάγκερ δεν θα κουνούσε τα χείλη και τους γοφούς του με τον τρόπο που ξέρουμε.
Για ένα νεαρό μάλιστα από τη Μινεσότα, τόση ήταν η αγάπη του για τον εκρηκτικό μαύρο ροκ εν ρόλερ ώστε, όταν τελείωσε το γυμνάσιο το 1959, έγραψε στο βιβλίο των αποφοιτησάντων ότι η φιλοδοξία του είναι «να παίξει με το γκρουπ του Λιτλ Ρίτσαρντ».
Εκείνος ο νεαρός, φαινομενικά, δεν είχε πολλά κοινά με τον Λιτλ Ρίτσαρντ. Σε λίγες μέρες ο ίδιος θα κλείσει τα 79 και θα κυκλοφορήσει νέο δίσκο μετά από μια οκταετία. Το 2016 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ένα κομμάτι αυτού του βραβείου, ο Μπομπ Ντύλαν το έχει αφιερώσει στον Λιτλ Ρίτσαρντ: «για μένα», είπε πληροφορούμενος τον θάνατό του, «ήταν το άστρο που έλαμπε και το φως που με καθοδηγούσε όταν ήμουν ακόμη μικρό παιδί».
