Τεύχος 41

Ένα ποίημα του Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι (1945-2021).

David Sedaris, Ας συζητήσουμε για το Διαβήτη με Κουκουβάγιες, μετάφραση από τα αγγλικά: Μυρσίνη Γκανά, Μελάνι, Αθήνα 2014, 304 σελ.

Ένας συγγραφέας-performer που δρασκελίζει το χάσμα ανάμεσα στην αρθρογραφία και τη λογοτεχνία, αλλά σκαλίζει το χάσμα ανάμεσα στις οικογένειες των ονείρων και τις άλλες, τις πραγματικές. Το κείμενο αναδημοσιεύεται από το τεύχος 41 του Books' Journal, με αφορμή την έλευση του συγγραφέα στην Ελλάδα, στη Σαντορίνη, για το επικείμενο Caldera Arts & Literature Festival που διεξάγεται το διάστημα 11-13 Σεπτεμβρίου.  

Δυο ποιήματα του Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι - το ένα, μάλιστα, είχε παραχωρηθεί στη μεταφράστριά του, Μπεάτα Ζουλκιέβιτς, πριν καν δημοσιευθεί στα πολωνικά. 

Στις 22 Μαΐου 2015 στο Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus και του Κύκλου Ποιητών, παρουσιάστηκε η ελληνική έκδοση συλλογής των ποιημάτων του Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι, η συλλογή του Μαθήματα πιάνου. Με αυτή την ευκαιρία, αναδημοσιεύουμε μια συνέντευξη του σπουδαίου Πολωνού που πρωτοδημοσιεύθηκε στο Books' Journal 41, Mάρτιος 2014.

Η κοινωνία πολιτών είναι μια έννοια που παίζει κεντρικό ρόλο σήμερα και στο επίπεδο του θεωρητικού λόγου και σε αυτό της πολιτικής πρακτικής. Και στα δύο επίπεδα υπάρχουν και υποστηρικτές και επικριτές. Αυτό που συνήθως κάνει τη διαμάχη πάνω σε αυτή την έννοια μη παραγωγική είναι πως δεν λαμβάνεται υπ’ όψη ότι ο όρος κοινωνία πολιτών (ΚΠ), όπως όλοι οι βασικοί όροι στις κοινωνικές επιστήμες, είναι πολυσημικός. Έχει δηλαδή διαφορετικό νόημα ανάλογα με το πλαίσιο των προβληματισμών και των διαμαχών με τις οποίες συνδέεται. Αν το πλαίσιο και οι διάφορες εννοιολογήσεις που απορρέουν απ’ αυτό αγνοηθούν, τότε η ΚΠ μετατρέπεται σε «ουσία» που παραμένει αμετάβλητη ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου, ανεξαρτήτως του πώς χρησιμοιείται για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων. Σ’ αυτή την περίπτωση έχουμε «διάλογο κωφών», ένα διάλογο όπου ο ένας δεν καταλαβαίνει ή καταλαβαίνει λάθος τί λέει ο άλλος.

H Βενεζουέλα θα ήταν μια πολύ πολύ μακρινή χώρα για να απασχολήσει τον ελληνικό μικρόκοσμό μας, αν, σε μεγάλο βαθμό, δεν είχε γίνει το ριζοσπαστικό παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ, πολύ πριν γίνει αξιωματική αντιπολίτευση στην Ελλάδα, κι αν κατά κάποιον ουσιαστικό τρόπο δεν συνέχιζε να είναι και σήμερα ιδεολογικό και πολιτικό παράδειγμα. Αν, δηλαδή, σε ένα βαθμό, ο Τσάβες δεν καταγραφόταν ως επαναστάτης, εξαιτίας κυρίως του ότι στα 1992 είχε ανατρέψει το νεοαποικιακό καθεστώς Πέρες και, στη συνέχεια, με πρόσημο τον Μπολιβάρ και κάποια σήματα κατατεθέντα του ηρωικού μαρξισμού, είχε πολεμήσει τη φτώχεια στη χώρα.

Σταύρος Γιαγκάζογλου, Αθανάσιος Νευροκοπλής, Γεώργιος Στριλιγκάς (επιμ.), Τα Θρησκευτικά στο σύγχρονο σχολείο. Ο διάλογος και η κριτική για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου, Αρμός, Αθήνα 2013, 514 σελ.

Μπορεί το νέο πρόγραμμα σπουδών να επαναφέρει την υποχρεωτικότητα του μαθήματος των Θρησκευτικών; Το ερώτημα είναι κρίσιμο, ιδίως για μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου είναι έντονη η δυσανεξία σε κάθε έκφραση δημιουργικής πνοής του θρησκευτικού συναισθήματος, όπου η αγιογραφία οφείλει να παραμένει προσκολλημένη στη γνωστή μας τυποποίηση ή, εσχάτως, στο κιτς για ρώσους τουρίστες, όπου η λοιπή θρησκευτική ζωγραφική δεν έχει να επιδείξει τίποτε μετά τον Πεντζίκη, όπου ως εκκλησιαστική αρχιτεκτονική αναγνωρίζεται μόνο η μεταβυζαντινή τούρτα και όπου η μουσική δεν λέει να ξεκολλήσει από την υμνογραφία ή να εισέλθει στους ναούς.

Η Στασινοπούλου έχει μάθει να βλέπει και να ακούει. Όχι ως δασκάλα, ως συγγραφέας. Οι περιγραφές των μικρών ηρώων της είναι ολιγόλογες και καίριες κι οι ατάκες τους αφοπλιστικές. Επίσης, ξέρει να γράφει. Η τρίτη έκδοση του βιβλίου της με 28, κατ’ αρχάς αυτοβιογραφικά, αφηγήματα από τα χρόνια που δίδασκε, ως φιλόλογος, στο σχολείο, επαναβεβαιώνει τη σχέση της συγγραφέα με την καθαρόαιμη αφήγηση. [ΤΒJ]

Μαρία Στασινοπούλου, Κυρία, με θυμάστε;, Κίχλη, γ’ έκδ. Αθήνα 2013, 100 σελ.

Με τη Μαρία Στασινοπούλου, φιλόλογο και κριτικό της νεοελληνικής λογοτεχνίας, συναντήθηκα για πρώτη φορά σε μια εκδήλωση για τη φίλη της Άλκη Ζέη, στην ταράτσα του Μεταίχμιου στην οδό Ιπποκράτους, το καλοκαίρι του 2011. Μιλήσαμε, διαπιστώσαμε ότι είμαστε σχεδόν γείτονες, αφού εκείνη και ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος μένουν στο Θησείο κι εγώ στα Πετράλωνα, ανταλλάξαμε τις επόμενες ημέρες τηλεφωνήματα, επισκέψεις και βιβλία και, πριν καν εκπνεύσει εκείνο το πρώτο καλοκαίρι, είχαμε γίνει φίλοι.

Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι

Τα κύρια σημεία αυτού του κειμένου εκφωνήθηκαν στην εκδήλωση με θέμα Η άνοδος (;) της Ακροδεξιάς και η τύχη του ευρωπαϊκού οράματος: ο αγώνας για τη δημοκρατία στη σκοτεινή ήπειρο, που έγινε στη Λευκωσία στις 24 Φεβρουαρίου 2014 οργανωμένη από την Πρωτοβουλία Μένουμε Ευρώπη και το Εγκώμιο Πολιτιστικό Κέντρο.

Εν όψει ευρωεκλογών, παραφράζοντας τον Κάρολο Μαρξ, ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, το φάντασμα του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς.

Φίλιππος Προέδρου, Ανάπτυξη και Ευημερία στον 21ο Αιώνα. Η προσέγγιση των οικολογικών οικονομικών και η περίπτωση της Ελλάδας, iWrite, Θεσσαλονίκη 2013, 206 σελ.

Σε μία χώρα που μαστίζεται από πολυεπίπεδη κρίση, η ανάγκη για νέες, ριζοσπαστικές ιδέες και ιδεολογικά σχήματα είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Το παρόν βιβλίο προσφέρει ακριβώς μία εξαιρετικά φρέσκια ματιά σε μία σειρά ζητημάτων όπως η οικονομία, η παγκοσμιοποίηση, η κρίση χρέους, η ενεργειακή ασφάλεια και το θέμα της ΑΟΖ, η ανάπτυξη και η παγκόσμια διακυβέρνηση. Τούτο επιτυγχάνεται μέσα από τη θεωρητική ομπρέλα μίας ως επί το πλείστον άγνωστης προσέγγισης και βιβλιογραφίας στο ελληνικό κοινό, αυτής των οικολογικών οικονομικών.