Τριαντάφυλλος Καρατράντος

Τρομοκρατική επίθεση έγινε το απόγευμα της Πέμπτης, 17 Αυγούστου 2017, στο κέντρο της Βαρκελώνης. Χρησμοποιήθηκε βαν που έπεσε πάνω σε πεζούς στην κατάμεστη από τουρίστες περιοχή Ράμπλας. Η ισπανική κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν 13 νεκροί και περίπου 50 τραυματίες. Ακόμα μια φορά θα κλάψουμε, περιμένοντας την επόμενη επίθεση;

Μετά τα γεγονότα στη Μόρια, τη Δευτέρα 10 Ιουλίου, το προσφυγικό πρόβλημα ξαναβγαίνει στην επιφάνεια, κάτω από το χαλί όπου επιχειρεί να το κρύψει ο επικοινωνιακός μηχανισμός της κυβέρνησης. Οι αρνητικές απαντήσεις στα αιτήματα ασύλου που έχουν υποβάλει αρκετοί από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που ζουν εκεί, πριν από πολλούς μήνες, ίσως και πάνω από χρόνο, μπορούν να γίνουν η θρυαλλίδα που θα οδηγήσει σε έντονα ξεσπάσματα βίας ανθρώπων που βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε χοτ σποτ  ακόμη και από το Μάρτιο του 2015.

Από τη σελίδα του Books’ Journal, πριν από περίπου ένα χρόνο, είχαμε προειδοποιήσει για τον μεγάλο κίνδυνο να ξεσπάσει ανεξέλεγκτη βία στους χώρους φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών.  

http://booksjournal.gr/%CE%B3%CE%BD%CF%8E%CE%BC%CE%B5%CF%82/item/2152-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BD-%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CF%89%CE%B8%CE%B5%CE%AF-%CE%B7-%CE%B2%CE%AF%CE%B1

Είναι αναμενόμενο τα απανωτά τρομοκρατικά χτυπήματα που βιώνει η Ευρώπη τα τελευταία τρία χρόνια, σε συνδυασμό με τη μεταναστευτική-προσφυγική κρίση που κορυφώθηκε το 2015, να έχουν δημιουργήσει κλίμα σύνδεσης των προσφύγων- μεταναστών με την ισλαμιστική τρομοκρατία, με αποτέλεσμα να στοχοποιηθούν οι πληθυσμοί αυτοί στον δημόσιο διάλογο. Κανείς δεν μπορεί  να αρνηθεί πως οι τρομοκράτες του ISIS χρησιμοποίησαν τις μεικτές ροές μεταναστών και προσφύγων για να διεισδύσουν με πιο εύκολο τρόπο στην Ευρώπη. Ενώ, αναμένεται να χρησιμοποιηθούν αυτές οι διαδρομές  εκ νέου από το  ενδεχόμενο κύμα «επιστρεφόντων» μαχητών, που θα διογκωθεί μετά και την ήττα του ISIS στη Μοσούλη.

Επιπρόσθετα σημαντική είναι η εκτίμηση της EUROPOL για την τρωτότητα των προσφυγικών  πληθυσμών στην Ευρώπη στον κίνδυνο ριζοσπαστικοποίησης από τα τζιχαντιστικά δίκτυα. Ωστόσο, ο μεγαλύτερος κίνδυνος ριζοσπαστικοποίησης των προσφύγων και των μεταναστών δεν είναι αυτός που σχετίζεται  με την ισλαμιστική τρομοκρατία. Υπάρχει κίνδυνος να επιλέξουν και να ασκήσουν βία λόγω της κατάστασης του πρόσφυγα-μετανάστη και της παρατεταμένης διατήρησής του σε συνθήκες αναμονής σε δομές όπως είναι τα χοτ σποτ. Οι συνθήκες διαβίωσης, η οργάνωση των δομών αυτών, η συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικά εθνικά, θρησκευτικά, κοινωνικά και οικογενειακά χαρακτηριστικά, αλλά και ο ρόλος διαφόρων εξωτερικών παραγόντων (εγκληματικά δίκτυα, ομάδες «αλληλέγγυων», πολιτικοί εξτρεμιστές κ.ά) δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που ξεσπά βίαια σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που έγιναν επεισόδια στο χοτ σποτ στη Μόρια της Λέσβου ούτε η πρώτη φορά που ξέσπασε φωτιά. Η ένταση και η βία τείνουν να αποκτήσουν χαρακτηριστικά κανονικότητας, με την παραμικρή αφορμή να δημιουργεί εντάσεις που γίνεται όλο και δυσκολότερο να διαχειριστούν οι Αρχές Ασφαλείας. Οι αρνητικές απαντήσεις στα αιτήματα ασύλου που έχουν υποβάλει αρκετοί εξ αυτών πριν από πολλούς μήνες, ίσως και πάνω από χρόνο, μπορούν να γίνουν η θρυαλλίδα που θα οδηγήσει σε έντονα ξεσπάσματα βίας ανθρώπων που βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε χοτ σποτ  ακόμη και από το Μάρτιο του 2015. Τα βίαια επεισόδια στη Μόρια πρέπει να αποτελέσουν το τελευταίο καμπανάκι ώστε να υπάρξει άμεση παρέμβαση, πριν η κατάσταση ξεφύγει από κάθε έλεγχο, εμπλέκοντας στο σκηνικό βίας και τις τοπικές κοινωνίες που σηκώνουν το βάρος της μεταναστευτικής κρίσης από το 2015.  

Για την ισλαμιστική τρομοκρατία, το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος και τις τρομοκρατικές επιθέσεις των τελευταίων χρόνων έχουν γραφτεί και ειπωθεί στην Ελλάδα τόσο πολλά πράγματα που ένας ουδέτερος παρατηρητής χωρίς γνώση της κατάστασης στη χώρα μας θα νόμιζε πως το Μολενμπέεκ είναι προάστιο των Αθηνών και το Μπατακλάν βρίσκεται στην Πειραιώς. Αντίστοιχα, αρκετά πράγματα, ίσως όχι στην ίδια έκταση, έχουν κατατεθεί στοn δημόσιο διάλογο σχετικά με την βία που προέρχεται από την Aκροδεξιά. Ωστόσο, η ίδια συζήτηση δεν έχει γίνει για την ακροαριστερή και αναρχική τρομοκρατία. Ο δημόσιος διάλογος σε αυτόν τον τομέα είναι συγκεκριμένος, η επιστημονική εργογραφία περιορισμένη και οι επιστημονικές ημερίδες μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού.

Η κοινωνία μας υπνοβατεί, βλέπει την καταστροφή να έρχεται αλλά δεν κάνει τίποτα. Μια εκδήλωση για τον εθνικολαϊκισμό και τους «Υπνοβάτες» αναδεικνύει ένα σημαντικό πρόβλημα: ποιοι προετοίμασαν τους έλληνες πολίτες για τη σημερινή υπνοβασία αν όχι το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης; [ΤΒJ]

Το ζήτημα της μετανάστευσης είναι ένα από τα πλέον ιδεολογικά φορτισμένα πολιτικά ζητήματα της εποχής. Αγγίζει πτυχές της εθνικής ταυτότητας, της περίφημης ομοιογένειας και τέμνει με τον πλέον δυναμικό τρόπο –τις ροές των ανθρώπων από τον τόπο τους σε πιο ασφαλή και πιο οικονομικά δελεαστικά περιβάλλοντα– όλες τις βασικές πολιτικές ιδεολογίες, είτε αυτές είναι στο κέντρο είτε στα άκρα του πολιτικού συστήματος.  Όσοι ασχολούνται με το ζήτημα της μετανάστευσης μπορούν να συμφωνήσουν σε ένα πράγμα: τραβά διαχωριστικές γραμμές, και η προσπάθεια προσέγγισης του με ιδεολογικές και πολιτικές πτυχές προκαλεί εντάσεις και πυροδοτεί την πόλωση σε πολλά επίπεδα.

Το 1991, αστυνομικοί στο Λος Άντζελες ξυλοκόπησαν έναν μαύρο ύποπτο για κάποια παρανομία, η πράξη τους καταγρλαφτηκε από βίντεο, αλλά στη δίκη που ακολούθησε αθωώθηκαν, με αποτέλεσμα μεγάλες διαδηλώσεις, που άλλαξαν τους κανόνες στην αντιμετώπιση από την αστυνομία των δυνάμει εγκληματιών. Ανάλογο περιστατικό αλλά με μεγαλύτερη ένταση έχει δημιουργήσει εκρηκτική κατάσταση με τους αφροαμερικανούς κατοίκους του Ντάλας. Τι δεν πάει καλά, και πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η ανεξέλεγκτη αστυνομική βία. Γιατί ό,τι συμβαίνει στην Αμερική μπορεί να αφορά κι εμάς. [ΤΒJ]

Αρκετοί ιστορικοί  γυρίζουν πίσω την ιστορία στην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για να αναγορεύσουν τη Ρώμη ως την πρώτη πρωτεύουσα της Δύσης, κάποιοι άλλοι χρησιμοποιούν τους Περσικούς Πολέμους για να εστιάσουν στη σύγκρουση Δύσης- Ανατολής.  Αν και αγαπώ σε υπερβολικό βαθμό την ιστορία και δίνω ιδιαίτερη έμφαση στα διδάγματά της, για μένα η ιστορική πρωτεύουσα της Δύσης, όπως την ορίζουμε από το μεσοπόλεμο και μετά είναι το Λονδίνο. 

Παναγιώτης Κ. Ιωακειμίδης, Κρίση, Ευρώπη και Αριστερά. Η φύση και η επίλυση της κρίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη, Ευρωπαϊκή Αριστερά και Σοσιαλδημοκρατία, Παπαζήση, Αθήνα 2016. 155 σελ.

Τα κείμενα του καθηγητή Παναγιώτη Ιωακειμίδη, που δημοσιεύονται κάθε μήνα στη στήλη Taurus, στο Books’ Journal, είναι ο κορμός του νέου βιβλίου του – που ερευνά την Ευρώπη στη σημερινή καμπή της, λίγο πριν από το δημοψήφισμα στη Βρετανία με το ερώτημα του Brexit αλλά, λόγω της παρατεινόμενης κρίσης της δικής μας χώρας, αποτυπώνει και τους προβληματισμούς και για τη δική μας ευρωπαϊκή πορεία. Θα συνεχίσουμε να ανήκομεν εις την Δύσιν; Ιδού η απορία... Αναδημοσίευση από το τεύχος 57 του Books' Journal, που κυκλοφορεί.

Γιατί πληθαίνουν τα κρούσματα βίας σε περιοχές όπου φιλοξενούνται μετανάστες και πρόσφυγες; Υπάρχει φόβος να προκληθεί γενικευμένη αποσταθεροποίηση στη διαχείριση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος; Τι δεν κάνει καλά η κυβέρνηση, πώς θα αποφύγουμε ένα ενδεχόμενο ξέσπασμα ανεξέλεγκτης βίας;

"Χτυπήστε την Ευρώπη εκεί που πονάει. Στον τρόπο ζωής της, στις αξιες της, στον πολιτισμό της χειραφέτησης και της δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου. Μεταφέρετε τη φοβία στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων". Η ισλαμική τρομοκρατία σχεδιάζει το επόμενο κτύπημα, η ενωμένη Ευρώπη χρωστά στους πολίτες της αποτελεσματικές απαντήσεις στο θέμα της ασφάλειας, χωρίς να επηρεάζεται η κουλτούρα της ελευθερίας. {ΤΒJ]