Ερνστ Τσίλλερ

Ερνστ Τσίλλερ - Θεόφιλος Χάνσεν, Αλληλογραφία 1859-1890. Η ανέγερση της Σιναίας Ακαδημίας και άλλες ιστορίες, εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια: Μαριλένας Ζ. Κασιμάτη, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2024, 708 σελ.

Η «Αλληλογραφία» Χάνσεν - Τσίλερ, σε μετάφραση και επιμέλεια της Μαριλένας Κασιμάτη, που εκδίδεται για πρώτη φορά στα ελληνικά, αποτελεί ένα πολύτιμο τεκμήριο που μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε βήμα προς βήμα τη δημιουργία και ανάπτυξη της σχέσης μαθητείας των δύο δημιουργών, που στη συνέχεια δέθηκαν με ακατάλυτους δεσμούς φιλίας οι οποίοι σφυρηλατήθηκαν στα σπουδαία έργα των Αθηνών.

Ένα έργο που κυοφορήθηκε πολλά χρόνια κυκλοφορεί επιτέλους από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Η Αλληλογραφία του Ερνστ Τσίλλερ (από την Αθήνα) και του Θεόφιλου Χάνσεν (από τη Βιέννη), το 1859-1890, το διάστημα της σχεδίασης και της ανέγερσης της Σιναίας Ακαδημίας Αθηνών, ενός από τα κτίσματα της Αθηναϊκής Τριλογίας που κοσμούν το κέντρο της Αθήνας. Το βιβλίο περιέχει 428 επιστολές που πρώτη φορά συγκεντρώθηκαν και μεταφράστηκαν από την ιστορικό τέχνης Μαριλένα Ζ. Κασσιμάτη και, εκτός από μια μαρτυρία για τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της Ακαδημίας, είναι και τεκμήριο για την ανάπτυξη δυο ευρωπαϊκών πόλεων, της Βιέννης και, βέβαια, της Αθήνας.

100 χρόνια από το θάνατο του Ερνστ Τσίλλερ – που ξεχάστηκαν

Εκατό χρόνια πέρασαν από το θάνατο του σάξονα αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ. Ποιος δεν τον ξέρει, αλήθεια, τουλάχιστον κατ’ όνομα; Τον μετανάστη εκείνο «ξένο» που έφτασε στην Αθήνα το 1861, είδε, έμεινε, δημιούργησε και κυριάρχησε, παρέμεινε ταπεινός, συχνά βασανισμένος, ταλαιπωρημένος από τα «ελληνικά πράγματα», όπως ανέκαθεν λέγονταν εκείνα που δεν πρέπει να λέγονται.

Γιατί δεν με εκπλήσσει καθόλου η κατάρρευση τμήματος της οροφής του αναγνωστηρίου της Εθνικής [Βαλλιάνειου] Βιβλιοθήκης στην Πανεπιστημίου (την οποία φέρνει στη δημοσιότητα ο Νίκος Βατόπουλος στην Καθημερινή, 30/1/2024^[1]).