Αθηναϊκή τριλογία

Ένα έργο που κυοφορήθηκε πολλά χρόνια κυκλοφορεί επιτέλους από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Η Αλληλογραφία του Ερνστ Τσίλλερ (από την Αθήνα) και του Θεόφιλου Χάνσεν (από τη Βιέννη), το 1859-1890, το διάστημα της σχεδίασης και της ανέγερσης της Σιναίας Ακαδημίας Αθηνών, ενός από τα κτίσματα της Αθηναϊκής Τριλογίας που κοσμούν το κέντρο της Αθήνας. Το βιβλίο περιέχει 428 επιστολές που πρώτη φορά συγκεντρώθηκαν και μεταφράστηκαν από την ιστορικό τέχνης Μαριλένα Ζ. Κασσιμάτη και, εκτός από μια μαρτυρία για τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της Ακαδημίας, είναι και τεκμήριο για την ανάπτυξη δυο ευρωπαϊκών πόλεων, της Βιέννης και, βέβαια, της Αθήνας.

Το άγαλμα του Γρηγορίου Ε', στο προαύλιο του Πανεπιστημίου, στα Προπύλαια, εκτός του κομμένου χεριού του που κλείνει πια δύο χρόνια απέκτησε και έναν λεκέ από μπογιά - κάποιος τον μπουγέλωσε. Αλλά τίποτα απ' αυτά δεν έχει σημασία. Για το Πανεπιστήμιο Αθηνών, αυτό που έχει σημασία είναι ότι πρέπει να κατατεθεί στη βάση του δάφνινο στεφάνι. Να μια θαυμάσια ινσταλέισιον.

100 χρόνια από το θάνατο του Ερνστ Τσίλλερ – που ξεχάστηκαν

Εκατό χρόνια πέρασαν από το θάνατο του σάξονα αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ. Ποιος δεν τον ξέρει, αλήθεια, τουλάχιστον κατ’ όνομα; Τον μετανάστη εκείνο «ξένο» που έφτασε στην Αθήνα το 1861, είδε, έμεινε, δημιούργησε και κυριάρχησε, παρέμεινε ταπεινός, συχνά βασανισμένος, ταλαιπωρημένος από τα «ελληνικά πράγματα», όπως ανέκαθεν λέγονταν εκείνα που δεν πρέπει να λέγονται.

Σε ποιον ανήκουν τα δημόσια γλυπτά της Αθήνας, ιδίως εκείνα του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, μαρμάρινα έργα τής πιο απαιτητικής από τις τέχνες που ανιδρύθηκαν σε εποχές κρατικής ένδειας αλλά με ρόλο στον σχηματισμό της εθνικής ιδέας;