Σύνδεση συνδρομητών

Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης (1959-2024), ένας ελεύθερος άνθρωπος

Κυριακή, 27 Οκτωβρίου 2024 05:40
Ο Δημήτρης Τριανταφυλλίδης.
Αρχείο The Books' Journal
Ο Δημήτρης Τριανταφυλλίδης.

Ο Δη­μή­τρης Β. Τρι­α­ντα­φυλ­λί­δης, στενός φίλος και υπέροχος συνεργάτης, δεν είναι πια μαζί μας. Ηττήθηκε στη μάχη με τον καρκίνο και πέθανε στις 26 Οκτωβρίου 2024, την ημέρα της γιορτής του.

Θεολόγος, βαθύς γνώστης της ρωσικής γραμματείας, συστηματικός μεταφραστής από τα ρωσικά, και ταυτόχρονα βαθύς γνώστης της κομμουνιστικής Αριστεράς, δημοσιογράφος και μαχητικός ευρωπαϊστής αριστερός δημοκράτης της πράξης, ο Δη­μή­τρης Β. Τρι­α­ντα­φυλ­λί­δης υπηρέτησε τη δημόσια έκφραση με πάθος και αφοσίωση. Ιδίως τη δεκαετία της χρεοκοπίας, με αυταπάρνηση και αδιαφορώντας για τις προσωπικές επιπτώσεις που είχε αυτού του τύπου η πολιτική δράση, μπήκε μπροστά για τη δημιουργία της ανεξάρτητης κίνησης Μένουμε Ευρώπη και τη διοργάνωση των συλλαλητηρίων του καλοκαιριού του 2015, μέσω των οποίων οι πολίτες προειδοποίησαν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ για τις επιπτώσεις που θα είχε, όχι μόνο για τη χώρα αλλά και για εκείνους, η πιθανή απομάκρυνση της Ελλάδας από την ευρωπαϊκή πορεία της. Ανυστερόβουλος ιδεαλιστής, για τη σπουδαία συμβολή του στη σωτηρία της χώρας δεν επιδίωξε καμία ανταμοιβή.

Η μαχητικότητα του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη συνέχισε να εκδηλώνεται και σε σχέση με τη Ρωσία, αγαπημένο τόπο από την εποχή των σπουδών του, και τον αυταρχικό της κατήφορο. Για πολλά χρόνια, αναδείκνυε τις φωνές της αντίστασης στο καθεστώς του Πούτιν, με αρθρογραφία αλλά και με πολύτιμες συνεντεύξεις των προσωπικοτήτων που προειδοποιούσαν εγκαίρως οι οποίες δημοσιεύτηκαν στο Βοοks’ Journal – μεταξύ των οποίων ο Γιαν Ραντσίνσκι, πρόεδρος του Ιδρύματος Μεμοριάλ, ο αντιφρονών γκαλερίστας Μαράτ Αλεξάντροβιτς Γκέλμαν, ο αντιφρονών δημοκράτης πολιτικός Λεβ Αλεξάνδροβιτς Πονομαριόφ, οι καθηγητές Μιχαήλ Γιαμπόλσκι και Γκασάν Γκουσεΐνοφ, η δημοσιογράφος Πωλίνα Ζερεμπτσόβα αλλά και η βραβευμένη με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, συγγραφέας – δημοσιογράφος Σβετλάνα Αλεξίεβιτς.

Η δημοσιογραφική αυτή δραστηριότητα κατέληξε στην εκδήλωση αντίθεσης στη Ρωσία του Πούτιν, μετά την εισβολή του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, που εκφράστηκε πρωτίστως με το ειδικό τεύχος του Βοοks’ Journal του οποίου υπήρξε ο εμπνευστής, και στη συνέχεια με εκτεταμένα κείμενα που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό ή εκδόθηκαν σε βιβλία, αλλά και με τη σειρά παρεμβατικών σημειωμάτων στη διαδικτυακή έκδοση του Books’ Journal με γενικό τίτλο «Γράμμα σε έναν Ρώσο φίλο». Ανάλογης μαχητικότητας και διεισδυτικότητας ήταν τα κείμενα που δημοσίευσε για τις εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο αλλά και στη ρωσική σκηνή κυρίως στο liberal.gr.

Εκτός από πολιτική δράση και ανάλογα πολιτικά κείμενα, ο Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης εργάστηκε συστηματικά για την ανάδειξη της ρωσικής πνευματικότητας στο ελληνικό κοινό, μέσω των μεταφράσεών του αλλά και των παρεμβάσεών του. Κορυφαία τέτοια παρέμβαση ήταν η εκ μέρους του έκδοση, το 2014, του τετραμηνιαίου περιοδικού Στέπα, κυριολεκτικά χειροποίητου και προσωπικού πολυσέλιδου εντύπου, στο οποίο φιλοξενήθηκαν μεταφράσεις ποίησης και πεζογραφίας, αλλά και δοκίμια για τη Ρωσία και την καλλιτεχνική της παραγωγή. Ιδιαίτερης εμβάθυνσης είναι τα κείμενα που προέκυψαν έπειτα από ένα ταξίδι στη Ρωσία, που δημοσιεύτηκαν στο Books’ Journal ως ταξιδιωτικά δοκίμια με ρουμπρίκα «Γράμματα από τη Ρωσία» και στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν και εκδόθηκαν σε βιβλίο με τον ίδιο τίτλο (εκδ. Επίκεντρο).

Η μελέτη της ρωσικής πνευματικότητας εκ μέρους του ήταν ένα από τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα, συχνά μάλιστα τη συνδύαζε με τη δίωξή της από το ολοκληρωτικό κομμουνιστικό καθεστώς της ΕΣΣΔ.

Ο Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης είχε γεννηθεί το 1959 στη Θεσ­σα­λο­νί­κη. Ολο­κλή­ρω­σε τις προ­πτυ­χι­α­κές και με­τα­πτυ­χι­α­κές του σπου­δές στο Κρα­τι­κό Πα­νε­πι­στή­μιο Τα­ράς Σεβ­τσέν­κο στο Κί­ε­βο και στη συ­νέ­χεια σπού­δα­σε θε­ο­λο­γία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Από πο­λύ νω­ρίς, γο­η­τεύ­τη­κε από τη ρω­σι­κή γραμ­μα­τεία κι έτσι άρ­χι­σε να με­τα­φρά­ζει σημαντικά κείμενα σπουδαίων συγγραφέων. Έχει με­τα­φρά­σει πε­ρισ­σό­τε­ρα από 140 βι­βλία, τα οποία αφο­ρούν όλο το εύρος των ρω­σι­κών γραμ­μά­των: φι­λο­σο­φία, θε­ο­λο­γία, ιστο­ρία, πο­λι­τι­κή, πε­ζο­γρα­φία, ποί­η­ση, θέ­α­τρο, κρι­τι­κή της λο­γο­τε­χνί­ας κ.ά.

Υπήρξε συστηματικός συνεργάτης του Books’ Journal, μέλος της συντακτικής επιτροπής του με σπουδαία συνεισφορά, στο οποίο δημοσίευσε βιβλιοκρισίες, μεταφράσεις, δοκίμια, ταξιδιωτικά κείμενα και παρεμβατικά άρθρα – και βέβαια τις σπουδαίες συνεντεύξεις στις οποίες έγινε πιο πριν αναφορά.

Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 984 και, τα τελευταία χρόνια, ως αρθρογράφος στο liberal.gr. Από τις εκδόσεις Επίκεντρο κυκλοφορούν τα παρακάτω βιβλία του: Κάτοικος Μεταξουργείου. Ημερολόγιο κρίσης (2012), Γράμματα από τη Ρωσία (2017), Η αυτοκρατορική νοσταλγία της Ρωσίας. Ο ευρασιανικός πειρασμός (2022), Ρωσία. Ο μεγάλος εχθρός της Δύσης (2022), Ρωσία. Pro et Contra (2024).

Ο Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης ήταν ένας σπουδαίος δημοσιογράφος και ακέραιος πνευματικός άνθρωπος. Ένας μαχητής για τις ιδέες της ελευθερίας και της δημοκρατίας που πίστευε. Αγωνίστηκε για έναν δικαιότερο κόσμο, που με οδύνη σύντομα διαπίστωσε ότι δεν ήταν στόχος της κομμουνιστικής Αριστεράς, παρά τις διακηρύξεις της. Πάλεψε εναντίον του εθνικισμού και του λαϊκισμού, εναντίον κάθε είδους αυταρχισμού, εναντίον των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης και των ιδεολογικών εκπροσώπων τους στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Αντιτάχθηκε στον λαϊκισμό της προηγούμενης δεκαετίας και ήταν από τους πρωτεργάτες της κίνησης Μένουμε Ευρώπη. Δεν επιδίωξε να εξαργυρώσει κανέναν από τους αγώνες του, παραμένοντας ανεξάρτητος και πνευματικά ακμαίος μέχρι το τέλος.

Αντίο φίλε.

Ηλίας Κανέλλης

Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού Books' Journal. Σπούδασε κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και κινηματογράφο. Εξέδωσε και διεύθυνε το περιοδικό Κάμερα, υπήρξε κριτικός κινηματογράφου και αρχισυντάκτης του περιοδικού Αντί, εργάστηκε ως επιφυλλιδογράφος στην Εποχή, στην Ελευθεροτυπία, στην Εξουσία, στην Athens Voice, στο Βήμα, στο Protagon.gr και, τα τελευταία χρόνια, στα Νέα. Για πολλά χρόνια έκανε καθημερινή εκπομπή στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9,84 ενώ συνεργάστηκε ως πολιτικός αναλυτής με την τηλεόραση της ΕΡΤ. Ίδρυσε και διεύθυνε την εφημερίδα του Φεστιβάλ Αθηνών εφ. Έχει γράψει το βιβλίο Εθνοχουλιγκανισμός: Εκφράσεις της νεοελληνικής ιδεολογίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004 της Αθήνας (εκδόσεις Οξύ) και έχει επιμεληθεί τις κινηματογραφικές μονογραφίες Σταύρος Τορνές (με τον Σταύρο Καπλανίδη και, για την ιταλική έκδοση, με την επιπλέον συνεργασία του Sergio Grmek Germani), Κώστας Γαβράς και Σταύρος Τσιώλης. Σε λίγο θα κυκλοφορήσει το βιβλίο του, Το κιτς του ΣΥΡΙΖΑ.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.