Α. ΛΙΓΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
O Δημήτρης Aρμάος γεννήθηκε στην Άμφισσα στις 3 Αυγούστου 1959. Έπειτα από διετή διαμονή στη Νεάπολη Λασιθίου, λόγω μετάθεσης του πατέρα του, η οικογένεια εγκαθίσταται στην Αθήνα. Ο Αρμάος φοιτά στο 2ο Γυμνάσιο και Λύκειο Ζωγράφου, όπου και γνωρίζει τη μετέπειτα σύζυγό του, τη φιλόλογο Ζωὴ Μπέλλα. Όταν τον Μάιο του 1976 ξεσπούν έντονες διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, συλλαμβάνεται (μαζί με άλλους 34) με το ενοχοποιητικό στοιχείο ενός χαρτοκόπτη που βρέθηκε στην τσάντα του με τα βιβλία του φροντιστηρίου (τον χρησιμοποιούσε για να κόβει τα λογοτεχνικά βιβλία που διάβαζε στη διάρκεια των διαδρομών με το αστικό λεωφορείο). Παρά την αθωωτική απόφαση του δικαστηρίου («Απολογισμός προβοκάτσιας», Ελευθεροτυπία, 25/8/1976), η μία εβδομάδα στη φυλακή στάθηκε αφορμή αλλαγής προσανατολισμού στη ζωή του. Εγκατέλειψε την ιδέα για σπουδές στην ιατρική, κι έφυγε για σπουδές νεοελληνικής φιλολογίας στην Ιταλία. Έπειτα από έναν πρώτο κύκλο σπουδών στη Σιένα και τη Ρώμη, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Αθήνα, όπου αργότερα και το διδακτορικό του με υποτροφία του ΙΚΥ.
Στο διάστημα 1980-1982, με τη σύντροφό του Ζωή, και με το ψευδώνυμο Πτολεμαίου (όνομα του πατέρα του), συγγράφουν το τετράτομο έργο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, με δοκίμια λογοτεχνικής κριτικής, σύγγραμμα που αποδείχθηκε σημαντικός οδηγός των φιλολόγων για τον εκσυγχρονισμό της διδακτικής της λογοτεχνίας στη μέση εκπαίδευση.
Εργάστηκε ως επιμελητής στις εκδόσεις Gutenberg όπου, κατόπιν, ως υπεύθυνος του λογοτεχνικού προγράμματος, σχεδίασε μεγάλες λογοτεχνικές σειρές με εμβληματικότερη τη σειρά κλασικών έργων Orbis Literae, που έκανε την εμφάνισή της το 1991 και συνεχίζει την πορεία της έως σήμερα. Όλοι όσοι τον γνώριζαν μιλούν για τους ακατάπαυστους ρυθμούς εργασίας, τη μοναδική φιλολογική του οξύνοια και την αισθητική του αντίληψη.
Το 1994 αποφασίζει να αργαστεί στη Μέση Εκπαίδευση. Έπειτα από ένα χρόνο στο Αρσάκειο, δίδαξε σε νυχτερινά γυμνάσια στο κέντρο της Αθήνας, στο Λύκειο της Άμφισσας και τέλος στο 2ο Πειραματικό Λύκειο Αθήνας. Δεν σταμάτησε ποτέ, ωστόσο, να ασχολείται –εθελοντικά συνήθως– με την επιμέλεια βιβλίων φίλων του ή φίλων εκδοτών, καθώς και με λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες, όπου δημοσίευε ποιήματά του ή άρθρα του.
Το 2014 παραιτείται από την Εκπαίδευση, απογοητευμένος από τα εκπαιδευτικά δρώμενα και αδιέξοδα, και επανέρχεται στον Gutenberg με στόχο την εκκίνηση ενός πολύ φιλόδοξου λογοτεχνικού προγράμματος: τη δυναμική συνέχιση της Orbis Literae και το ξεκίνημα μιας νέας σειράς, της Aldina. Καταρτίζει το πρόγραμμα και των δύο σειρών με περισσότερους από 200 τίτλους για την καθεμιά. Δεν προλαβαίνει να επιμεληθεί κανένα έργο. Χτυπημένος από τον καρκίνο, πεθαίνει στις 31 Μαΐου 2015, έχοντας δίπλα του τη σύντροφό του Ζωή, τους δυο γιους τους (τον μαθηματικό Κωνσταντίνο και τον μουσικό Πτολεμαίο), την αδερφή του Ελένη και πολλούς καλούς φίλους και συγγενείς.
Β. Ε Ρ Γ Ο
Ποίηση
Ποιήματα, Ι (1975-1978), αυτοέκδοση, 1979
Άσπρο Γεράκι: Σελίδες Ημερολογίου [ποιήματα], Gutenberg, 1983
Ποιήματα, ΙΙ (1979-1984), Gutenberg, 1985
Βίαιες Εντυπώσεις των Ετών 1975-2007: Βιβλίο Στίχων, Ύψιλον/βιβλία 2009 (συγκεντρωτική έκδοση)
Μελέτες - Αρθρογραφία- Μεταφράσεις
Η αρθρογραφία του για λογοτεχνικά, πολιτικά και εκπαιδευτικά θέματα αριθμεί δεκάδες τίτλους σε περιοδικά και εφημερίδες (και σε εισαγωγές ή επίμετρα βιβλίων). Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η διδακτορική του διατριβή (1200 σελίδων) Η Προσφορά της Ξεριζωμένης Καρδιάς. Προϊστορία και Λειτουργία του Θέματος στην Ερωφίλη του Χορτάτση (Gutenberg, 2011, 22020), μοναδικό δείγμα συγκριτικής μελέτης, καθώς και το σύντομο αλλά εμπεριστατωμένο δοκίμιο Η Ομιλούσα Κεφαλή στην Έξοδο του Ορφικού Μύθου. Ενατένιση μιας Πτυχής από τη Λογοτεχνική Τύχη του Ορφέα σε Συνάρτηση με Κάποιες από τις Εικαστικές της Αποτυπώσεις στους Νεότερους Κυρίως Χρόνους (Gutenberg, 2011).
Από τις μεταφράσεις του (οι περισσότερες έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά) αναφέρουμε ενδεικτικά τα βιβλία: Erich Αuerbach, Ὁ Μπωντλαίρ, τα Άνθη του Κακού και το Ύψος: Δοκίμιο (Καρανάση, 1984) και Giorgio Agamben, Χρόνος και Ιστορία. Κριτική του Στιγμιαίου και του Συνεχούς (Ίνδικτος, 2003).
Εκπαιδευτικά
Εκτός από το τετράτομο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας που αναφέραμε, με την εκπαιδευτική του δραστηριότητα συνδέεται η συμμετοχή του στην ομάδα φιλολόγων που συνέταξε το βιβλίο Νεοελληνική Λογοτεχνία για τις Κατευθύνσεις της Γ΄ Λυκείου (1999), καθώς και το βιβλίο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου-Λυκείου: Βιβλίο του Καθηγητή.
Ο κατάλογος θα μάκραινε πολύ αν αναφέραμε τα άρθρα του σχετικά με τη διδασκαλία λογοτεχνικών κειμένων (ενδεικτικό δείγμα του ερμηνευτικού του τρόπου: «Διονύσιος Σολωμός, Ο Κρητικός: Εισήγηση για τη διδασκαλία του ποιήματος»: Νέα Παιδεία, ετ. 23, αρ. 91, καλοκαίρι, σ. 55-66).
Την αγωνία του για την τύχη του μαθήματος της λογοτεχνίας ανέπτυξε με το φιλολογικό ψευδλωνυμο Δημήτρης Πτολεμαίου στο τομίδιο Ήθη Ερμηνευτικά, Ήθη Διδακτικά: Κείμενα εμβόλιμα σ’ ένα υπόμνημα για τη λογοτεχνία στην ελληνική Μέση Εκπαίδευση λήγοντος του εικοστού αιώνα, Ύψιλον/βιβλία (1999). Επίσης σε άρθρα του, όπως: «Πρώτες εκτιμήσεις και εισηγήσεις για το μάθημα της λογοτεχνίας στη Μέση Εκπαίδευση: Πρόγραμμα Σπουδών και Βιβλία (Αποσπάσματα από μια επιστολή και μια ομιλία)»: Τετράμηνα, αρ. 62-64.
Κι ακόμα: Δημήτρης Πτολεμαίου, «Ενάντια στην αισιοδοξία. Ἡ Λογοτεχνία σε “Πρόγραμμα σπουδών” για μια σχολική τάξη»: Φιλόλογος [Θεσσαλονίκη], τ. 35., αρ. 148 [αφιέρωμα στα νέα προγράμματα σπουδών] (Απρίλιος-Ιούνιος), σ. 194-206.
Εκδοτικά
Η ενασχόλησή του με την εκδοτική υπήρξε σταθερή από το 1985 και ώς την τελευταία στιγμή της ζωής του. Η συνεισφορά του στην πραγματοποίηση του εκδοτικού προγράμματος στον Gutenberg, πέραν των εισηγήσεων και του σχεδιασμού, εκτείνεται και στην όλη τυποτεχνική εμφάνιση των έργων (μερικά από τα οποία και σελιδοποίησε), στην επιμέλεια, συχνά και στη φροντίδα για τις διαφημιστικές καταχωρίσεις ή τις μακέτες των εξωφύλλων.
Κατά την πρώτη συνεργασία του με τον Gutenberg οργάνωσε και επιμελήθηκε τις σειρές: «Λογοτεχνία για Νέους», Εορταστική Ανθολογία Διηγήματος, «Ιδέες και Συστήματα», «Orbis Literæ», «Αρχείο Θεωρητικής Παιδείας», «Μικρή Παγκόσμια Βιβλιοθήκη», «Το Μυστικό και το Παράδειγμα», «Γλωσσολογική Βιβλιοθήκη». Τα έργα αυτά υποστήριξε (κατά περίπτωση) με σύνταξη επισημειώσεων, καταρτίσεις ευρετηρίων, ανθολογήσεις κριτικογραφίας, προσθήκες βιβλιογραφιών κ.ά.
Παράλληλα είχε συνεργασία και με άλλους εκδοτικούς οίκους, λ.χ. με τον Καστανιώτη (όπου συνεργάστηκε με τον Κωστή Παπαγιώργη για κειμενικές και τυπογραφικές επιμέλειες φιλοσοφικών κειμένων), τις εκδόσεις Ύψιλον/βιβλία, Μαΐστρος, Polaris-Multimedia και Ίνδικτος (υπεύθυνος της σειράς «Έδικτα της Ινδίκτου»).
Η πρόσκληση στην εκδήλωση για τον Αρμάο:
Το Σάββατο 20/4, στις 12.00, στο πατάρι του Gutenberg. Θα είμαστε εκεί για να μιλήσουμε για τον Δημήτρη Αρμάο. Όσοι φίλοι και φίλες θέλετε να είστε μαζί μας και να πείτε δυο κουβέντες η παρέα είναι ανοιχτή για όλους. Έτσι όπως ήθελε τις παρέες ο Δημήτρης.
