Η Έλγκα Καββαδία - και η περιπέτεια της Μελβούρνης

Πέμπτη, 16 Σεπτεμβρίου 2021 08:57

Φωτογραφία Αρχείου

Η Έλγκα Καββαδία (1937-2021).

Πριν από μερικές ημέρες, οι εκδόσεις Άγρα ανακοίνωσαν το θάνατο της Έλγκας Καββαδία, στενής συνεργάτριας του οίκου. Η γεννημένη το 1937 Έλγκα Καββαδία ήταν κόρη της αδελφής του Νίκου Καββαδία, Τζένιας, ανιψιά δηλαδή του ποιητή. Χάρη στη συμβολή της, εκδόθηκαν τα βιβλία του ποιητή από την Άγρα, καθώς και οι επιστολές του, και αρκετοί ακόμα τόμοι με μελέτες για το έργο του. Είχε σπουδάσει βιβλιοθηκονομία και συνεργάστηκε με την Αννέτ Σλουμπερζέ που δημιούργησε στην Ελλάδα τις πρώτες αποκλειστικά παιδικές βιβλιοθήκες. Όπως αναφέρει ο εκδοτικός οίκος, από τη δεκαετία του 1980 και η Έλγκα Καββαδία έστησε και διεύθυνε 25-29 παιδικές βιβλιοθήκες σε διάφορα σημεία της Ελλάδας (Βελβενδός, Πομακοχώρια, Ελευσίνα κ.λπ.), τις οποίες ζωντάνεψε με υποδειγματικό τρόπο, βάζοντας τον πήχυ πολύ ψηλά. Δυστυχώς, το κράτος οδήγησε αυτόν τον θεσμό σε κλείσιμο μετά το 2000.

Στη συνέχεια, ο συνεργάτης μας, Κώστας Καραμάρκος, καταθέτει τη δική του ιδιαίτερη μαρτυρία για την Έλγκα Καββαδία και την προσπάθειά της να στήσει μια ανάλογη βιβλιοθήκη σε έναν ζωτικό χώρο του απόδημου ελληνισμού, τη Μελβούρνη. [ΤΒJ]

Η ιδέα για τη δημιουργία Ελληνικής Παιδικής Βιβλιοθήκης, σε mainstream χώρο της ευρύτερης κοινωνίας, σε μια από τις πρωτεύουσες του ομογενειακού Ελληνισμού, στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, γεννήθηκε γύρω στο 2001, αν θυμάμαι καλά.

Σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας Κώστα Σημίτη, σύμβουλος για θέματα ποιότητας ζωής, ήταν ο Αντώνης Αγγελίδης και Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού (ΓΓΑΕ), ειδικός σύμβουλος του οποίου ήμουν εγώ, ήταν ο ομογενής πρώην υπαρχηγός της κοινοβουλευτικής ομάδας του Εργατικού Κόμματος Αυστραλίας στην πολιτεία της Βικτώριας, Δημήτρης Δόλλης. Στη Βικτώρια, τότε, πρωθυπουργός ήταν ο εργατικός Steve Bracks.

Την ευθύνη υλοποίησης αυτής της πολύ σημαντικής ιδέας, από την πλευρά του Γραφείου του Πρωθυπουργούς της Ελλάδας, τη χρεώθηκε η Έλγκα Καββαδία. Από την πλευρά του ΓΓΑΕ/ΥΠΕΞ, ο ρόλος του οποίου ήταν καταλυτικός, την ευθύνη τη χρεώθηκα εγώ.

Οι πρώτες μου επαφές με την κυρία Καββαδία, πάντα έτσι την αποκαλούσα, αλλά και αυτή, με την αστική ευγένεια που τη διέκρινε πάντα κύριε Καραμάρκο με αποκαλούσε, οι πρώτες μας επαφές λοιπόν, ήταν τηλεφωνικές. Είχε ευγένεια, τσαγανό, τσαμπουκά και αποφασιστικότητα.

Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, αποφασίστηκε να γίνει ένα ολιγοήμερο ταξίδι στη Μελβούρνη, για να συναντηθούμε επίσημα με το Διοικητικό Συμβούλιο της Πολιτειακής Βιβλιοθήκης της Βικτώριας στη Μελβούρνης, μιας από της ποιο εντυπωσιακές βιβλιοθήκες του ντουνιά. Ναι! Στοχεύαμε στη δημιουργία Τμήματος Ελληνικής Παιδικής Βιβλιοθήκης μέσα στην παλαιότερη και μεγαλύτερη δημόσια βιβλιοθήκη της Αυστραλίας, που θεωρείται ταυτόχρονα και μια από τις πιο σημαντικές δημόσιες βιβλιοθήκες του κόσμου! Και η Αυστραλιανή πλευρά δεχόταν να μας εκχωρήσει χώρο μέσα στη βιβλιοθήκη!

Στη συνάντηση που είχαμε μέσα σε χώρο της Πολιτειακής Βιβλιοθήκης με το Δ.Σ. της, πρόεδρος του οποίου ήταν τότε ο μεγαλοδημοσιογράφος Sam Lipski, η βιβλιοθήκη, δια στόματος του προέδρου της αν θυμάμαι σωστά, εξέφρασε τη βούλησή της να μας εκχωρήσει χώρο της για τη δημιουργία Τμήματος Ελληνικής Παιδικής Βιβλιοθήκης! Το χώρο θα το διαμόρφωναν κατάλληλα οι αρχιτέκτονές της και ο οργανισμός της κυρίας Καββαδία θα έκανε τα υπόλοιπα. Εκεί η Έλγκα κλώτσησε! Ήθελε οι αρχιτέκτονες να είναι δικοί της, να είναι Έλληνες, πράγμα φυσικά που δε θα γινόταν ποτέ αποδεκτό από την πλευρά των Αυστραλών, μια και η Πολιτειακή Βιβλιοθήκη, που κτίστηκε το 1854, θεωρείτε αρχιτεκτονικό κόσμημα και εθνική πολιτισμική κληρονομιά της χώρας. ΔΕΝ ΘΥΜΑΜΑΙ αν τη διαφωνία της αυτήν την εξέφρασε δημόσια, κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας, ή αν απλά την εξέφρασε σε μένα, ιδιωτικά, με έμφαση.

Ούτε επίσης θυμάμαι καλά, το λόγο για τον οποίο δεν υλοποιήθηκε ποτέ αυτή η μοναδική ευκαιρία να γίνει κάτι καινοτόμο και πολιτισμικά σημαντικό για την Ελλάδα και της Ελληνοαυστραλιανή κοινότητα, μέσα στην καρδιά της κορυφαίας βιβλιοθήκης της μεγάλης χώρας του νότου…

Πάντως, δε νομίζω να είχαν δεύτερες σκέψεις οι Αυστραλοί. Μάλλον οι νεοελληνικές ανακολουθίες ευθύνονται…

Κώστας Καραμάρκος

Δημοσιογράφος που ζει στη Μελβούρνη. Σπούδασε ιστορία και φιλοσοφία των επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. Εργάστηκε για σειρά ετών ως ειδικός σύμβουλος στη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, καθώς και στο Πολιτικό Γραφείο του Γιώργου Παπανδρέου επί προεδρίας του στο ΠΑΣΟΚ.