Τεύχος 132

Ευάγγελος Αρεταίος, Κλωστές στην Ημισέλινο, Oξύ, Αθήνα 2023, 160 σελ.

Η Σεβντά στο νέο βιβλίο του Ευάγγελου Αρεταίου είναι ένα πραγματικό πρόσωπο. Δραπέτευσε από την Τουρκία για να μη συλληφθεί. Πίσω, έμεινε μια χώρα αυταρχική, που ο Ερντογάν συνέβαλε στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξή της, χωρίς όμως να καταφέρει να την ενώσει. Ανδροκρατική και κλειστή κοινωνία, βλέπει με καχυποψία πρόσωπα όπως η Σεβντά και η φίλη της, η Γκιουλιστάν, με την οποία είναι ερωτευμένη. Η Σεβντά έχει ένα όνειρο για τη χώρα. Ένα όνειρο ελευθερίας. Αλλά ποιες πολιτικές δυνάμεις, και υπό ποιες συνθήκες, θα μπορούσαν να το πραγματώσουν; [TBJ]

Μια δημόσια παρέμβαση που διεκδικούσε κριτικό ήθος με λίγες μόνο λέξεις, Από το Books' Journal, τχ. 142.

Τις δύο έννοιες. πρόσληψη και απήχηση, τις προσδιορίζω εντελώς συμβατικά: Την πρόσληψη με τον αριθμό και την ποιότητα των κριτικών αξιολογήσεων και την απήχηση με τον αριθμό των αντιτύπων που διατέθηκαν και των τυχόν αναδημοσιεύσεων.  

Φώτης Κόντογλου, Το Αϊβαλί η πατρίδα μου, Μεταίχμιο, Αθήνα 2022, 472 σελ.

 Κλίμα αναπόλησης του πολιτισμού που εξανδραποδίστηκε από τον γενέθλιο τόπο, με ακούραστες παραπομπές στην ορθόδοξη παράδοση και στη διαχρονική αυταξία του ελληνικού στοιχείου. Παρ’ όλα αυτά, ο Κόντογλου δεν θα παραγράψει ακριβώς τις δυτικές του αφετηρίες, με αναρίθμητους Ροβινσώνες της ευλογημένης Ανατολής, με Σεβάχ, με Μπαρμπαρόσες και με κουρσάρους που ανακαλούν τις αγάπες των παιδικών και των νεανικών του χρόνων.                    

Ζαν Κλωντ Ιζζό, Η τριλογία της Μασσαλίας: Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας, Το τσούρμο, Solea, μετάφραση από τα γαλλικά: Ριχάρδος Σωμερίτης (πρώτο και τρίτο βιβλίο), Αλέξης Εμμανουήλ, Πόλις, Αθήνα 2011, 798 σελ.

Julie Orringer, Φάκελος απόδρασης, μετάφραση από τα αγγλικά: Θεοδώρα Δαρβίρη, Gutenberg, Αθήνα 2021, 952 σελ.

Gilles Vincent, Αυτή η χώρα που τη δολοφονούν, μετάφραση από τα γαλλικά: Γιάννης Καυκιάς, angelus novus, Αθήνα 2019, 352 σελ.

«Η Μασσαλία δεν είναι μια πόλη για τουρίστες. Δεν υπάρχει τίποτα για να δεις. Η ομορφιά της δεν είναι δυνατόν να φωτογραφηθεί. Μόνον να περιγραφεί είναι δυνατόν. Είναι ένας τόπος για τον οποίο πρέπει να έχεις άποψη, μόνον τότε μπορείς να δεις ό,τι χρειάζεται να δεις». Ο Ζαν-Κλωντ Ιζζό, ο συγγραφέας της Τριλογίας της Μασσαλίας, περιγράφει μια πόλη όμορφη και σκοτεινή και εισάγει το polar marseillaise, μια ειδική κατηγορία νουάρ μυθιστορημάτων, κοινό συστατικό των οποίων είναι το μεγάλο γαλλικό λιμάνι και η παρανομία που ενδημεί στα σκοτάδια του, αλλάζοντας πρόσωπο με τα χρόνια, όπως ακριβώς και η πόλη.

Χριστίνα Πουλίδου, Χωρίς Πυξίδα, Μεταίχμιο, Αθήνα 2021, 368 σελ.

Το 2025, η Γαλλία βγάζει ακροδεξιά κυβέρνηση και αποχωρεί από το ευρώ, με αποτέλεσμα η Ευρώπη να κλυδωνίζεται. Στην Ελλάδα, υπάρχει ακόμα μια αριστερή εφημερίδα, του κόμματος ΠΡΙΖΑ, που αντιλαμβάνεται τη δημοσιογραφία όχι ως κομματικό πρόταγμα. Οι δημοσιογράφοι της έχουν βεβαίως βαθιές διαφωνίες – αλλά όταν χρειάζεται είναι ο ένας πλάι στο άλλο. Ένα μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας με στοιχεία από τη σημερινή πραγματικότητα. [ΤΒJ]

Όπως αναφέραμε στο τέλος του πρώτου μέρους, οι αντιλήψεις περί αιωνιότητας και σταθερότητας του κόσμου και κυκλικότητας όλων των μεταβολών και κινήσεων που συμβαίνουν σε αυτόν, συμπεριλαμβανομένων και των φαινομένων της ζωής και του συστήματος των όντων, όπως και η ιδέα ότι αυτός δημιουργήθηκε ως υλοποίηση του σκοπού να δεχτεί τον άνθρωπο ως επιστέγασμα ενός αυτοποιούμενου και αιώνια αυτοανακυκλώμενου οικοσυστήματος, δέχτηκαν το πρώτο χτύπημα με την δημοσίευση το 1749 του έργου Φυσική Ιστορία του γάλλου φυσιοδίφη Ζωρζ-Λουί Λεκλέρκ ντε Μπυφόν (1707-1788). Όμως, πριν ασχοληθούμε με τις ιδέες του Μπυφόν, θα κάνουμε μια αναφορά σε έναν άλλο μεγάλο φυσιοδίφη του 18ου αιώνα, τον Σουηδό Κάρολο Λινναίο (1707-1778), το έργο του οποίου μπορεί να θεωρηθεί αφενός ως το επιστημονικό επιστέγασμα της ιδέας της σταθερότητας του κόσμου, αφετέρου όμως έθεσε τα θεμέλια της επιστημονικής ταξινόμησης των έμβιων και μη έμβιων όντων και συνέβαλε σημαντικά στη διεύρυνση της βιολογικής γνώσης, εμπλουτίζοντάς τη με ανακαλύψεις και περιγραφές άγνωστων έως τότε ειδών και επιβεβαιώνοντας με τις έρευνές του τη σεξουαλική αναπαραγωγή των φυτών.

J. Russel - A. Brooks, A New History of Witchcraft: Sorcerers, Heretics & Pagans, Thames and Hudson Ltd, London 2007, 216 σελ.

Όσα πιστεύουμε για τη μαγεία ίσως να μην είναι σωστό. Μια νέα ιστορία της επιχειρεί να αποδείξει ότι δεν είναι το αντίπαλο δέος της επιστήμης, ότι δεν είναι μία και ομοιόμορφη, ότι δεν διώχθηκε τον Μεσαίωνα αλλά κυρίως τα χρόνια της Αναγέννησης κι ότι δεν μπήκε στο στόχαστρο της εκκλησίας αλλά, κυρίως, των πολιτειακών αρχών. [ΤΒJ]

Φαινομενικές αντιφάσεις στην εβραϊκή περί Δημιουργίας παράδοση

Ο Γιόχαν Κρόιφ, ο Γιώργος Δεληκάρης και δύο απίστευτα, πανομοιότυπα γκολ (και ένα τρίτο, πρόσφατο αυτό, του Χάαλαντ*). Από το τεύχος 132.