Με τον καιρό διαπιστώσαμε ότι τα χνώτα μας ήταν πολύ κοντά. Έτσι άρχισε μια στενή και ωραία φιλία. Ο Νίκος ήταν γοητευτικός και ως δάσκαλος αλλά, γενικά, ήταν ήπιος άνθρωπος σε όλα. Καλούτσικος δάσκαλος ήμουνα κι εγώ, αλλά με θεωρούσαν αυστηρό - όμως δίκαιο.
Στα όσα χρόνια ο Νίκος έμεινε στο σχολείο γίναμε κολλητοί. Η κάποια δειλία του (στην εκπομπή του Άρη Σκιαδόπουλου, που τον παρουσίασε, είχε πει: «είμαι δειλός») καλυπτόταν από τον δικό μου έντονο χαρακτήρα. Είχαμε κάτι κοινό, φυσικά ανάμεσα σε άλλα: πιστεύαμε και οι δύο ότι το να είσαι δάσκαλος είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Πιστεύαμε επίσης ότι η ποιότητα του μαθήματος εξαρτάται από τη σχέση που διαμορφώνεται ανάμεσα στο δάσκαλο και στο μαθητή στην τάξη, στην κάθε τάξη, ότι ο δάσκαλος, ανάλογα με αυτή τη σχέση, τη μορφή και το χαρακτήρα της, οφείλει να «εφευρίσκει» τον τρόπο προσφοράς της διδακτέας ύλης, τον τρόπο εξέτασης των μαθητών και πάει λέγοντας.
Επομένως, πιστεύαμε τότε, και αργότερα, κυρίως στα χρόνια των πρώτων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, όταν τα πανεπιστήμια γέμισαν παιδαγωγούς, ότι το καινοφανές, η διδακτική του τάδε μαθήματος, που σε μάθαινε δηλαδή πώς να κάνεις το μάθημα, δεν ήταν παρά μια μπούρδα.
Στη Σχολή Μωραΐτη, ο Νίκος δεν συμπλήρωσε τέσσερα χρόνια. Έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και επέστρεψε στο σπίτι του, στη γενέθλια πόλη. Σ' αυτό το Πανεπιστήμιο είχε κάνει τις προπτυχιακές σπουδές του. Ήταν εξαιρετικός φιλόλογος, με «αδυναμία» στο αρχαίο δράμα, δηλαδή στο θέατρο. Ενδεχομένως, αυτός είναι ο λόγος που η Μελίνα τον είχε βάλει πρόεδρο στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.
Τα προεδριλίκια δεν του πήγαιναν. Δεν θυμάμαι αν έκλεισε χρόνο. Παρακάλεσε τη Μελίνα να δεχτεί την παραίτησή του.
Πρέπει να γυρίσω πίσω στο χρόνο. Το 1972, ο Αντώνης Μωραΐτης ίδρυσε την Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο πολιτισμού που είναι ακόμη σε πλήρη δράση με υψηλό κύρος στην κοινωνία. Συμπεριέλαβε στα ιδρυτικά μέλη πολλές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών και μερικούς από το διδακτικό προσωπικό του σχολείου του - σ' αυτούς, ήταν ο Νίκος, ήμουν κι εγώ. Τον ίδιο χρόνο αναγορεύτηκα διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Και την ίδια χρονιά, ο Γιώργος Χουρμουζιάδης, που ζούσε στο Βόλο ως έφορος αρχαιοτήτων και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλης (είχε ειδικευθεί στην προϊστορική αρχαιολογία - το Σέσκλο και το Δημίνι είναι ίσως οι πιο ενδιαφέροντες προϊστορικοί οικισμοί, κι είναι κοντά στο Βόλο), κατά δύο χρόνια μικρότερος από τον Νίκο, αγόρασε ένα εξοχικό μικρό σπίτι στο ωραιότερο και πιο καλά διατηρημένο χωριό του Πηλίου, τον Άγιο Λαυρέντιο. Ήταν τότε το πρώτο κτίσμα στην είσοδο του χωριού. Τον Γιώργο Χουρμουζιάδη, που γνώριζα μόνο την ύπαρξή του, δεν τον είχα ακόμη γνωρίσει από κοντά, μιμήθηκε ο αδελφός του: την ίδια χρονιά, αγόρασε με τη σειρά του ένα ωραίο και καλά διατηρημένο νεοκλασικό. Ήταν ζηλιάρης ο Νίκος σε κάτι τέτοια. Σαν τα μικρά παιδιά: θέλω κι εγώ τέτοιο παιχνίδι.
Εμείς, η γυναίκα μου κι εγώ, είχαμε ζηλέψει κάτι άλλο. Η παραμονή μας στη Γαλλία, όπου αποκτήσαμε αρκετούς γάλλους φίλους, μας έκανε μαζί τους να γνωρίσουμε τη μαγευτική γαλλική ύπαιθρο: όλοι είχαν από ένα εξοχικό σπίτι σε κάποιο χωριό σε όλη σχεδόν την έκταση της χώρας - κληρονομιά, ενδεχομένως, από τους γονείς, αλλά είχαν εξοχικό για τις διακοπές τους. Είχαμε πάει σε πολλά τέτοια σπίτια, δυο δυο, τρεις τρεις, με τα κουτσούβελά μας, γυρνάγαμε σε κάθε ευκαιρία. Πάθαμε πλάκα. Με την επανεγκατάστασή μας στην Αθήνα έπρεπε ανυπερθέτως να αποκτήσουμε εξοχικό σπίτι αφού από τους γονείς μας δεν υπήρχε κάτι στην ύπαιθρο: ζήτημα κουλτούρας, άλλωστε και η έννοια των διακοπών είναι πολύ πρόσφατη για την ελληνική κοινωνία. Έως τότε, για ανθρώπους ταπεινούς και της μεσαίας τάξης, η έκφραση «πάει ένα μήνα στα λουτρά» σήμαινε σε ιαματικές πηγές.
Ο Νίκος Χουρμουζιάδης γνώριζε το πάθος μας για εξοχικό σπίτι. Την άνοιξη του 1973, μας κάλεσε στο δικό του, στον Άγιο Λαυρέντιο. Ευκαιρία.
Στο χωριό πουλιούνταν πολλά σπίτια. Γιατί; Επειδή στο σεισμό του 1955, που ισοπέδωσε το Βόλο, έπαθαν ζημιές, άλλα μικρές, άλλα μεγάλες. Οι ιδιοκτήτες και ένοικοί τους τα εγκατέλειψαν και κατέβηκαν σε άλλα χωριά, προς τη θάλασσα. Συνεπώς, τα σπίτια ήταν πάμφθηνα. Για να αγοράσω το δικό μου, που έχει και ένα στρέμμα περιβόλι, χρειάστηκα μόνο δεκατρείς μισθούς από τη δουλειά μου στη Σχολή Μωραΐτη. Άλλα τόσα χρειάστηκα για τις επισκευές ζημιών που είχαν προκληθεί περισσότερο από την εγκατάλειψη παρά από το σεισμό. Το δικό μου σπίτι ήταν το τελευταίο στο χωριό. Έτσι, ο Γιώργος είχε το πρώτο σπίτι, εγώ το τελευταίο και του Νίκου ήταν κάπου στη μέση.
Ο Γιώργος έλεγε ωραία ανέκδοτα. Ανέβαινε από το Βόλο και ο Κίτσος Μακρής, κουβαλιόταν καμιά φορά από την Αθήνα και ο Γιάννης Σαμαράς, οικονομολόγος και κατοπινός συνάδελφός μου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος διηγούνταν ποντιακά ανέκδοτα με ποντιακή προφορά και ξενυχτάγαμε κρατώντας την κοιλιά μας από τα γέλια.
Ο Γιώργος Χουρμουζιάδης ήταν εξαιρετικός προϊστορικός αρχαιολόγος. Η προϊστορική αρχαιολογία είναι πολύ δύσκολο πράγμα: η προϊστορική περίοδος σπάνια ήταν μνημειακή. Στην ανασκαφή σου βρίσκεις ένα πραγματάκι και απ' αυτό έχεις χρέος να ανασυνθέσεις ένα κομμάτι τουλάχιστον από μια ολόκληρη κοινωνία. Είναι αυτός που διατύπωσε τη θεωρία για τη χρήση των μικροπραγμάτων, των μπιμπελό, κατά την αρχαιότητα, των αντικειμένων χωρίς χρηστική λειτουργία που εν αφθονία βρίσκουν στις ανασκαφές τους οι αρχαιολόγοι: ήταν, έγραψε ο Γιώργος, εργαλεία επικοινωνίας, διατύπωναν άποψη, εξέπεμπαν μηνύματα - ήταν όργανα προπαγάνδας.
Ο ίδιος ανακάλυψε τον μοναδικό προϊστορικό λημναίο οικισμό στο Δισπηλιό, στη λίμνη της Καστοριάς.
Με τον Νίκο μάς συνέδεσε και κάτι άλλο. Στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Σπουδών Μωραΐτη (έτσι επικράτησε να τη λένε), μέλος του οποίου εγώ υπήρξα επί 30 και πλέον χρόνια, ο Νίκος ήταν πρόεδρος επίσης πάνω από 30 συνεχόμενα χρόνια. Θα μου πείτε, παραπάνω επισήμανες ότι δεν του άρεσαν τα προεδριλίκια και τα τέτοια! Αλήθεια είναι. Στην Εταιρεία Σπουδών έμεινε γιατί ήμαστε όλοι φίλοι, επειδή σχεδόν δεν χρειαζόταν να χρησιμοποιήσει προεδρική «εξουσία». Θυμάμαι μια σκηνή που πολύ λίγες φορές επαναλήφθηκε: όταν, σπανίως, επικρατούσε ένταση στις συνεδριάσεις του Δ.Σ. και μιλούσαμε έντονα όλοι μαζί, ο Νίκος σήκωνε δειλά το χέρι και έλεγε: «λέω να κάνω για λίγο τον πρόεδρο».
