Κάποτε ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας Λέων Τολστόι περιέγραψε τη δομή της εξουσίας στη Ρωσία: «Οι κακοποιοί που λήστεψαν τον ίδιο τους το λαό συνασπίστηκαν, στρατολόγησαν στρατιωτικούς και δικαστές για να περιφρουρήσουν το όργιό τους, και τώρα γλεντάνε». Αυτή η λαμπρή φράση περιγράφει ακριβώς ό,τι συμβαίνει στη χώρα μας.
- Αλεξέι Ναβάλνι
14 Δεκεμβρίου 2020, 06:30, Μόσχα, Ρωσία (απόσπασμα από τηλεφωνική συνομιλία 49 λεπτών)
Ουστίνοφ Μαξίμ Σεργκέιεβιτς (Μαξίμ): Κονσταντίν Μπαρίσοβιτς;
Κουντριάφτσεφ: Ναι, ναι!
[Κονσταντίν Κουντριάφτσεφ: Απόφοιτος της Στρατιωτικής Βιολογικής-Χημικής Ακαδημίας, ο οποίος στη συνέχεια εργάστηκε στο Ινστιτούτο Άμυνας Βιολογικού Πολέμου του Υπουργείου Άμυνας, πριν ενταχθεί στην FSB, την υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσίας που διαδέχτηκε την Κα-Γκε-Μπε.]
Μαξίμ: Ονομάζομαι Ουστίνοφ Μαξίμ Σεργκέιεβιτς, συμβουλος του Νικολάι Πλατόνοβιτς Πατρούσεφ.
[Νικολάι Πατρούσεφ: Διαδέχτηκε τον στενό του φίλο Βλαντίμιρ Πούτιν στην ηγεσία της FSB το 1999. Από το 2008 είναι γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, και ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Πούτιν].
Μαξίμ: Πήρα τον αριθμό σας από τον [στρατηγό] Βλαντίμιρ Μιχαήλοβιτς Μπογκντάνοφ [επικεφαλής του κέντρου ειδικών τεχνολογιών της FSB]. Ζητώ συγγνώμη για την τόσο πρωινή ώρα, αλλά χρειάζομαι επειγόντως 10 λεπτά από το χρόνο σας.
Κ: Ακούω.
[Ο Μαξίμ εξηγεί ότι του έχει ανατεθεί να διερευνήσει τι πήγε στραβά στην επιχείρηση δηλητηρίασης του Αλεξέι Ναβάλνι, ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης. Λέει στον Κουντριάφτσεφ ότι χρειάζεται να του κάνει μερικές ερωτήσεις, όπως θα κάνει και σε άλλα μέλη της ειδικής μονάδας της FSB. Θέλει ιδιαίτερα να διερευνήσει γιατί απέτυχε η επιχείρηση.]
Κ: Υπάρχουν πάντα διαφοροποιήσεις, υπάρχουν πάντα διαφοροποιήσεις σε κάθε δουλειά. Η όλη κατάσταση εξελίχθηκε, όπως φαίνεται, «τούμπαρε»... λοιπόν, δεν ξέρω πώς να το πω σωστά αυτό...
Μ: Λοιπόν;
Κ: ... Λοιπόν, προσγειώθηκαν [το αεροσκάφος] και η κατάσταση εξελίχθηκε με τρόπο που... Δεν ήταν υπέρ μας, νομίζω. Αν είχε περάσει λίγος περισσότερος χρόνος νομίζω ότι η κατάσταση θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί διαφορετικά.
Μ: Λίγος περισσότερος τι, Κονσταντίν Μπαρίσοβιτς;
Κ: Χρόνος πτήσης.
Μ: Περισσότερος χρόνος πτήσης;
Κ: Λοιπόν, ίσως, ναι, αν το αεροπλάνο είχε μείνει λίγο περισσότερο στον αέρα και δεν το είχαν προσγειώσει απότομα με κάποιοn τρόπο και ούτω καθεξής, ίσως όλα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά. Δηλαδή αν δεν υπήρχε η άμεση παροχή πρώτων βοηθειών των ιατρών, των τραυματιοφορέων στο διάδρομο προσγείωσης και ούτω καθεξής.
Μ: Δεν το υπολόγιζαν, για να το πω ευθέως.
Κ: Λοιπόν, νομίζω ότι υποτίθεται ότι θα συνέβαινε λίγο αργότερα, ίσως και... Ή ίσως είχε υπολογιστεί ότι θα πετούσε, γιατί ξέρετε, χρειάζονται περίπου τρεις ώρες πτήσης, είναι μεγάλη πτήση. Αν δεν προσγειωνόταν το αεροπλάνο το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό. Πιστεύω λοιπόν ότι το αεροπλάνο έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Λοιπόν, ένας από τους παράγοντες είναι ότι προσγειώθηκαν και έδρασαν αμέσως.
Μ: Η πτήση προσγειώθηκε 40 λεπτά μετά την απογείωση. Αυτό πρέπει να είχε ληφθεί υπόψη κατά το σχεδιασμό της επιχείρησης. Δεν θα το χαρακτήριζα ως άμεση προσγείωση. Ίσως η δόση δεν είχε υπολογιστεί σωστά;
Κ: Λοιπόν, δεν μπορώ να το πω αυτό. Απ’ όσο γνωρίζω προσθέσαμε λίγο παραπάνω, επομένως...
[Ο Κουντριάφτσεφ δεν συμμετείχε στην κύρια επιχείρηση κατά του Ναβάλνι. Όπως δήλωσε στο τηλεφώνημα, ταξίδεψε στο Ομσκ στις 25 Αυγούστου –πέντε ημέρες μετά τη δηλητηρίαση– στο πλαίσιο μιας επιχείρησης «καθαρισμού», και μία ακόμη φορά. Η δουλειά του ήταν να εξαλείψει όλα τα ίχνη του νευροπαραλυτικού παράγοντα Νοβιτσόκ από τα ρούχα του Ναβάλνι. Τα τηλεφωνικά του αρχεία μαρτυρούν ότι λίγο πριν και κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου της δηλητηρίασης βρισκόταν σε τακτική επικοινωνία με τον διοικητή της ομάδας της FSB που εκτέλεσε την αποστολή.]
Κ: Τα επεξεργάστηκαν με διαλύματα, ώστε να μην είναι... ωωωω... πώς να το πω... τα επεξεργάστηκαν ώστε να μην υπάρχουν ίχνη εκεί, τίποτα.
Μ: Όλα τα αντικείμενα έτυχαν επεξεργασίας;
Κ: Όχι, αρχικά όχι όλα. Πρώτα τα βασικά: κοστούμια, εσώρουχα, όλα αυτά τα πράγματα. Όσο δουλεύαμε έφεραν ένα άλλο κιβώτιο, όλα, όλα είχαν ήδη υποστεί επεξεργασία εκεί την προηγούμενη φορά.
Μ: Κατά τη γνώμη σας, πώς τα ανακάλυψαν τελικά όλα αυτά οι Γερμανοί;
Κ: Λοιπόν, έβαλαν να εμπλακεί η Μπούντεσβερ [οι Ένοπλες Δυνάμεις της Γερμανίας]. Έχουν χημικούς του στρατού που εργάζονται εκεί. Ίσως έχουν κάποιες μεθόδους ανίχνευσης.
N: Και σε ποιο κομμάτι του υφάσματος επικεντρώσατε την προσοχή σας; Ποιο ρούχο είχε τον υψηλότερο παράγοντα κινδύνου;
Κ: Το εσώρουχο. Παράγοντας κινδύνου με ποια έννοια;
Μ: Όπου η συγκέντρωση [του Νοβιτσόκ] θα μπορούσε να είναι υψηλότερη;
Κ: Λοιπόν, το εσώρουχο.
Μ: Εννοείτε από την εσωτερική πλευρά ή από την εξωτερική;
Κ: Λοιπόν, εμείς επεξεργαζόμασταν την εσωτερική πλευρά. Αυτό κάναμε.
Μ: Καλώς. Φανταστείτε κάποια εσώρουχα μπροστά σας, ποιο μέρος επεξεργαστήκατε;
Κ: Το εσωτερικό, εκεί που είναι η βουβωνική χώρα.
Μ: Η βουβωνική χώρα;
Κ: Λοιπόν, ο καβάλος, όπως τον λένε. Υπάρχει κάποιο είδος ραφής εκεί, από τις ραφές.
Μ: Ένα λεπτό, αυτό είναι σημαντικό. Ποιος σας έδωσε την εντολή να επεξεργαστείτε τον καβάλο του εσώρουχου;
Κ: Αυτό το καταλάβαμε μόνοι μας. Μας είπαν να επεξεργαστούμε την εσωτερική πλευρά του εσώρουχου.
Μ: Το σημειώνω. Την εσωτερική πλευρά. Εντάξει... Θυμάστε το χρώμα του εσωρούχου;
Κ: Μπλε. Αλλά δεν είμαι σίγουρος...
Μ: Και είναι ακέραια, εννοώ ότι θεωρητικά θα μπορούσαμε [δηλαδή η FSB] να τα επιστρέψουμε; Δεν πρόκειται να το κάνουμε αυτό, αλλά είναι άθικτα και όλα είναι εντάξει;
Κ: Ναι, όλα είναι εντάξει.
Μ: Οπτικά, τίποτα δεν θα μπορούσε να ανακαλυφθεί; Δεν υπάρχουν κηλίδες, τίποτα;
Κ: Όχι, όχι. Όλα είναι εντάξει, είναι σε καλή κατάσταση, καθαρά.
Μ: Πιστεύετε ότι αυτό ήταν λάθος —η μέθοδος χορήγησης [του Νοβιτσόκ];
Κ: Λοιπόν, αυτό δεν είναι δική μου απόφαση.
Μ: Ποια είναι η γνώμη σας;
Κ: Αυτό έχουν αποφασίσει οι προϊστάμενοί μου, επομένως, μάλλον είναι σωστό. Η μέθοδος είναι καλή.
Μ: Λοιπόν, παραμένει ζωντανός, επομένως, δεν είναι τόσο καλή. Καταλαβαίνετε τι λέω;
Κ: Λοιπόν, είπα ήδη ότι οι συνθήκες εξελίχθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε η κατάσταση να είναι αυτή που είναι. Υπήρξε επαφή —επομένως η διείσδυση ήταν αρκούντως καλή. Αυτές οι αποφάσεις εξαρτώνται από την περίσταση και την εμπειρία.
20 Αυγούστου 2020, Πτήση Τομσκ - Μόσχα, Ρωσία
Ο Αλεξέι Ναβάλνι είχε ταξιδέψει στο Τομσκ για να ερευνήσει παράνομες ενέργειες της ρωσικής κυβέρνησης και τώρα βρισκόταν στην πτήση επιστροφής για τη Μόσχα. Επρόκειτο για τον ίδιο Ναβάλνι που, τέσσερις μήνες αργότερα και με απίστευτη εφευρετικότητα θα προσποιούnταν ότι ήταν ο –φανταστικός– σύμβουλος Μαξίμ Ουστίνοφ στη συνομιλία του με τον αγαθιάρη Κουντριάφτσεφ, αποσπώντας μία ομολογία για την επιχείρηση εξουδετέρωσής του.
Σαράντα λεπτά μετά την απογείωση, ο Ναβάλνι παρουσίασε συμπτώματα σφοδρής αδιαθεσίας: άρχισε να σφαδάζει από τους πόνους και λίγο μετά κατέρρευσε. Το αεροσκάφος έκανε αμέσως αναγκαστική προσγείωση στο Ομσκ, όπου ο Ναβάλνι νοσηλεύτηκε για 2 ημέρες. Οι Ρώσοι αρνούνταν πεισματικά τη διεθνή συνδρομή για τη θεραπεία του, και μόνο μετά από μεγάλη διεθνή πίεση διακομίστηκε στο Βερολίνο («Εντελώς γυμνός», όπως αποκάλυψε ο ίδιος. Οι Ρώσοι –για ευνόητους λόγους– αρνήθηκαν να παραδώσουν τα ρούχα του) σε ένα από τα πιο εξειδικευμένα νοσοκομεία της Γερμανίας. Το δηλητήριο, όπως αποκαλύφθηκε και από την παραπάνω συνομιλία, είχε μπει στα εσώρουχά του. Ήταν Νοβιτσόκ, «νέου τύπου».
Ο Ναβάλνι χρειάστηκε 5 μήνες για να αναρρώσει. Σε μία συνέντευξή του στην El Pais είπε: «Μου είναι δύσκολο να καταλάβω τι ακριβώς συμβαίνει στο μυαλό του [Πούτιν]. [...] 20 χρόνια εξουσία θα κακομάθαιναν τον οποιονδήποτε και θα τον τρέλαιναν. Νομίζει ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει».
«Ποιος τον χρειάζεται;» απάντησε ο Βλαντίμιρ Πούτιν με παιχνιδιάρικη διάθεση σε μία συνέντευξη, όταν ρωτήθηκε για τον Ναβάλνι. «Αν πράγματι ήθελαν να τον δηλητηριάσουν, θα είχαν τελειώσει τη δουλειά».
Στις 14 Δεκεμβρίου 2020 δημοσιεύτηκε μια κοινή έρευνα του ειδησεογραφικού ιστότοπου Insider και του ερευνητικού ιστότοπου Bellingcat σε συνεργασία με το CNN και το Spiegel, η οποία ενέπλεξε πράκτορες της FSB στη δηλητηρίαση του Ναβάλνι. Η έρευνα εστίασε σε μια ειδική μονάδα της FSB, η οποία ειδικεύεται σε εξωτικές χημικές και βιολογικές ουσίες. Κατόπιν οι ερευνητές, αξιοποιώντας τηλεπικοινωνιακά δεδομένα και δεδομένα ταξιδιωτικών μετακινήσεων, ταυτοποίησαν τα μέλη της μονάδας τα οποία είχαν εκτελέσει την αποστολή.
Όταν, με απίστευτη γενναιότητα, ο Ναβάλνι επέστρεψε τον Ιανουάριο του 2021 στη Ρωσία («Αυτή είναι η πατρίδα μου» δήλωσε μόλις έφθασε), συνελήφθη και φυλακίστηκε διότι, όπως του είπαν, είχε παραβιάσει τους όρους της αναστολής του για μία παλαιότερη υπόθεση όπου είχε καταδικαστεί, μία καταδίκη που ο ίδιος λέει ότι ήταν πολιτικά υποκινούμενη. Η φυλάκιση στην Αποικία Καταδίκων Νο 2, δύο ώρες έξω από τη Μόσχα, ήταν ίσως μία συμβολική τιμωρία επειδή απέτυχε να πεθάνει. Αργότερα καταδικάστηκε σε επιπλέον 19 χρόνια κάθειρξη (για «εξτρεμισμό») και πρόσφατα μετήχθη στον Πολικό Λύκο, ένα σωφρονιστικό γκουλάγκ στον αρκτικό κύκλο, δίπλα στην πόλη Χαρπ που είχαν χτίσει την εποχή του Στάλιν οι κατάδικοι του γκουλάγκ. Στις 16 Φεβρουαρίου 2024, κάποιος –πιο εγκληματικά ικανός– φαίνεται να «τελείωσε τη δουλειά» που είχε μείνει μισή από τον Αύγουστο του 2020. Ο Ναβάλνι άφησε τη τελευταία του πνοή στον περίβολο του αρκτικού κολαστηρίου. Ήταν 47 ετών.
1 Νοεμβρίου 2006, Λονδίνο, Βρετανία
Ο συνταγματάρχης Αλεκσάντρ Λιτβινένκο ήταν πράκτορας της Κα-Γκε-Μπε και της FSB μέχρι το 1998. Αποπέμφθηκε όταν αυτός, μαζί με άλλους αξιωματούχους της FSB, κατηγόρησαν δημόσια την υπηρεσία τους ότι διέταξε τη δολοφονία του Ρώσου ολιγάρχη Μπαρίς Μπερεζόφσκι. Διέφυγε με την οικογένεια του στο Λονδίνο όπου του δόθηκε άσυλο, και εκεί ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, τη συγγραφή δύο βιβλίων και ως σύμβουλος της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας ΜΙ6 για θέματα της ρωσικής μαφίας.
Οι κατηγορίες που εξαπέλυσε από το Λονδίνο για την ανάμειξη των μυστικών υπηρεσιών της Ρωσίας και της κυβέρνησής της σε σκοτεινές υποθέσεις ήταν πολλές και σοβαρές: η υποστήριξη της τρομοκρατίας διεθνώς· οι βομβιστικές ενέργειες στα συγκροτήματα διαμερισμάτων στη Μόσχα, το Μπούινακσκ και το Βολγκοντόσνκ, το 1999 με 300 θύματα, που πυροδότησαν τον Δεύτερο Πόλεμο της Τσετσενίας· η κρίση των ομήρων στο κατάμεστο θέατρο Ντουμπρόβκα, στη Μόσχα, το 2002, από οπλισμένους τσετσένους τρομοκράτες, όπου πέθαναν τουλάχιστον 130 όμηροι, και έδωσε την αφορμή στον Βλαντίμιρ Πούτιν να σφίξει τη μέγγενη γύρω από την Τσετσενία· η δολοφονία της δημοσιογράφου Άννα Πολιτκόφσκαγια το 2006· η προστασία των κυκλωμάτων εμπορίου ναρκωτικών στο Αφγανιστάν, με προσωπική επίβλεψη του Βλαντίμιρ Πούτιν· οι στενές σχέσεις με τη μαφία – και πολλές ακόμα, τουλάχιστον παράνομες, επιχειρήσεις.
Αρχείο The Books’ Journal
Νοέμβριος 2016. Ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο, μετά τη δηλητηρίασή του από ραδιενεργό πολώνιο, στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Λονδίνου.
Το βράδυ της 1ης Νοεμβρίου 2006, ο Λιτβινένκο ένιωσε ξαφνική αδιαθεσία με έντονη διάρροια, συνεχείς εμετούς και δυνατούς πόνους σε όλο του το σώμα. Εισήχθη στο κοντινότερο νοσοκομείο και η αρχική διάγνωση ήταν τροφική δηλητηρίαση. Επειδή τα συμπτώματα χειροτέρευαν, διακομίστηκε σε ένα κεντρικό νοσοκομείο. Πέθανε τρεις εβδομάδες αργότερα, στα 44 του χρόνια, ένα κάτωχρο λείψανο, έχοντας χάσει όλα τα μαλλιά του. Από το νεκροκρέβατό του υπαγόρευσε μία δήλωση:
Νομίζω, λοιπόν, ότι μπορεί να είναι η ώρα να πω ένα ή δύο πράγματα στον υπεύθυνο για την τωρινή μου κατάσταση. Μπορεί να πετύχεις να με φιμώσεις, αλλά αυτή η σιωπή έχει ένα τίμημα. Έχεις δείξει ότι είσαι τόσο βάρβαρος και αδίστακτος όσο ισχυρίστηκαν οι πιο εχθρικοί επικριτές σου. Έχεις δείξει ότι δεν έχεις κανένα σεβασμό για τη ζωή, την ελευθερία ή οποιαδήποτε πολιτισμένη αξία. Αποδείχτηκες ανάξιος του αξιώματός σου, ανάξιος της εμπιστοσύνης πολιτισμένων ανδρών και γυναικών. Μπορεί να καταφέρεις να φιμώσεις έναν άνθρωπο, αλλά το ουρλιαχτό διαμαρτυρίας από όλο τον κόσμο θα αντηχεί, κύριε Πούτιν, στα αυτιά σου για το υπόλοιπο της ζωής σου. Είθε ο Θεός να σε συγχωρήσει για όσα έκανες, όχι μόνο σε μένα αλλά και στην αγαπημένη Ρωσία και στο λαό της.
Η βρετανική κυβέρνηση για χρόνια αντιστεκόταν σθεναρά σε μια βαθύτερη διερεύνηση, ώσπου το 2014 ανακοινώθηκε από την τότε υπουργό Εσωτερικών της Βρετανίας Τερέζα Μέι (μία θαρραλέα γυναίκα) νέα ερευνητική επιτροπή.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιοποιήθηκαν το 2016 και ήταν καταπέλτης: «Η επιχείρηση της FSB για τη δολοφονία του Λιτβινένκο πιθανά εγκρίθηκε από τον διευθυντή της Νικολάι Πατρούσεφ. «Και επίσης», κατέληγε η έρευνα, «από τον Βλαντίμιρ Πούτιν».
Κρεμλίνο
Ο Νικολάι Πατρούσεφ (αριστερά) με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
4 Μαρτίου 2018, Σάλσμπερι, Βρετανία: Το Νοβιτσόκ που Πάει Παντού
Για πολλά χρόνια αυτές οι ανεξήγητες, «Made in Russia», δημιουργικές δολοφονίες συνεχίζονταν αδιάλειπτα, δείχνοντας μια προτίμηση στο κυρίαρχο έδαφος της Βρετανίας. Φαίνεται ότι οι μυστικές υπηρεσίες δολοφονούσαν κατά βούληση — κατόπιν διαταγών, για χόμπι, ή για εξάσκηση. Ωστόσο, υπήρξαν μερικές περιπτώσεις όπου οι δολοφονίες δεν είχαν αίσια έκβαση – εννοείται για τα τάγματα θανάτου που τις επιχειρούσαν.
Τον Μάρτιο του 2018, ο ρώσος διπλός πράκτορας Σεργκέι Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλια δηλητηριάστηκαν με Νοβιτσόκ στο Σάλσμπερι της Βρετανίας όπου διέμεναν. Απλώς άγγιξαν το χερούλι της εξώπορτας, το οποίο είχε πασπαλιστεί γενναιόδωρα με Νοβιτσόκ. Νοσηλεύτηκαν για αρκετές εβδομάδες, αλλά τελικά διέφυγαν τον κίνδυνο και έγιναν καλά.
Μία γυναίκα 11 χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι τους δεν στάθηκε εξίσου τυχερή. Ο φίλος της βρήκε ένα μπουκαλάκι με άρωμα που κάποιος φιλεύσπλαχνος είχε αφήσει σε ένα κουτί δωρεών για απόρους. Φαινόταν άθικτο και της το χάρισε. Σε 15 λεπτά από όταν το έβαλε επάνω της αρρώστησε· μία εβδομάδα μετά πέθανε. Επρόκειτο για το Νοβιτσόκ που είχε περισσέψει από την απόπειρα κατά των Σκριπάλ. «Περίσσευμα», σχήμα λόγου· η ποσότητα ήταν ικανή να σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους.
Οι βρετανικές αρχές ερεύνησαν την υπόθεση και βρήκαν ότι οι βασικοί ύποπτοι ήταν δύο παρασημοφορημένοι αξιωματικοί της GRU [της στρατιωτικής υπηρεσίας ασφαλείας της Ρωσίας]. Ανήκαν σε μία μυστική ομάδα που είχε ανεπιτυχώς προσπαθήσει να αποσταθεροποιήσει το Μαυροβούνιο, τρία χρόνια πριν.
Η τότε πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, μία εβδομάδα μετά την απόπειρα, δήλωσε στο Κοινοβούλιο:
Με βάση: α) τη θετική ταυτοποίηση αυτού του χημικού παράγοντα από κορυφαίους εμπειρογνώμονες στο Εργαστήριο Επιστήμης και Τεχνολογίας Άμυνας στο Porton Down, γνωρίζουμε ότι η Ρωσία παρήγαγε προηγουμένως αυτόν τον παράγοντα και ήταν ακόμα σε θέση να το κάνει· β) το ιστορικό της Ρωσίας για τη διεξαγωγή δολοφονιών με κρατική εντολή· και γ) την εκτίμησή μας ότι η Ρωσία θεωρεί ορισμένους «αποστάτες» ως νόμιμους στόχους δολοφονιών, η κυβέρνηση κατέληξε στο συμπέρασμα πως είναι εξαιρετικά πιθανό ότι η Ρωσία ήταν υπεύθυνη για την ενέργεια εναντίον των Σεργκέι και Γιούλια Σκριπάλ.
Λίγες μέρες αργότερα ο Μπόρις Τζόνσον, υπουργός Εξωτερικών, δήλωσε ότι ήταν «εξαιρετικά πιθανό» η δηλητηρίαση να έχει διαταχθεί απευθείας από τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ήταν η πρώτη φορά που η βρετανική κυβέρνηση κατηγόρησε τον Πούτιν ότι διέταξε προσωπικά μία δηλητηρίαση.
———
*Η ακροαματική διαδικασία του 2015 για τη διερεύνηση της υπόθεσης Λιτβινένκο ήταν δημόσια. Στην αρχή της, ο δικηγόρος της χήρας του Λιτβινένκο δεν μάσησε τα λόγια του: «Ο Πούτιν είναι κοινός εγκληματίας, ντυμένος αρχηγός κράτους».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Ο άρχοντας του πολώνιου: https://booksjournal.gr/paremvaseis/3794-o-arxontas-tou-poloniou
