Εθνική Αυτογνωσία η Επιτακτική Διερεύνηση του 2015

Η χώρα χρειάζεται επειγόντως να μάθει την αλήθεια για το πρώτο εξάμηνο του 2015 και την πολιτική της αριστεροδεξιάς εθνολαϊκιστικής κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, που έφερε τη χώρα στο χείλος του γκρεμού, στην έξοδο από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).  Ήδη έχουν περάσει έξι χρόνια από την εφιαλτική εκείνη περίοδο και πολλά παραμένουν ακόμα σε βαθύ σκοτάδι. Πρέπει να αναδυθούν στο φως της ημέρας.

Χρειάζεται να αποκαλυφτεί όση αλήθεια καταστεί δυνατό και να βγουν στην επιφάνεια γεγονότα που συγκαλύπτονταν τότε από καταιγισμό ολοκληρωτικής προπαγάνδας. Ως άσκηση υπέρτατης εθνικής ευθύνης και αυτογνωσίας, τη στιγμή μάλιστα που ο συριζαίικος λαϊκισμός προβάλλει ξανά με θρασύτητα, βυσσοδομεί, χυδαιολογεί και ζητάει και τα ρέστα.

Για να μην κινδυνεύσει ξανά η Δημοκρατία, οι θεσμοί της, η ένταξη της χώρας στο δυτικό σύστημα οικονομικών, πολιτικών και αμυντικών συμμαχιών, η γεωπολιτική της θέση, η ένταξή της στην ΕΕ και το ευρώ. Επιλογές ιστορικής σημασίας που διασφάλισαν και διασφαλίζουν την ευημερία και την ασφάλειά της.

«Η μεγαλύτερη τιμωρία είναι η αποκάλυψη της αλήθειας και ο μεγαλύτερος θώρακας για τη Δημοκρατία είναι ο ενημερωμένος πολίτης, η γνώση, η γνώση και η μνήμη», όπως λέει ο Ευάγγελος Βενιζέλος^[1].

Σε αντίθεση με τη σύσταση της Προανακριτικής Επιτροπής για τη σκευωρία της Novartis, η οποία έχει ήδη περαιώσει το έργο της και το λόγο έχει πια η Δικαιοσύνη, μολονότι η διαδικασία προχωράει με ρυθμούς χελώνας και δεν έχουν ακόμα αποκαλυφτεί τα πραγματικά ονόματα των υπό προστασία διαβόητων κουκουλοφόρων μαρτύρων πάνω στους οποίους στηρίχτηκε η σκευωρία, η κυβέρνηση της ΝΔ δεν φαίνεται να επείγεται για τη διερεύνηση των πεπραγμένων των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κατά το ολέθριο για τη χώρα πρώτο εξάμηνο του 2015. Δεν αποκλείεται να έχει ήδη αποφασίσει να  παραπέμψει το θέμα στις ελληνικές καλένδες, μολονότι το αρνείται. Αποτελεί, κατά την άποψή μου, τραγικό πολιτικό λάθος και απαράδεκτο στρουθοκαμηλισμό ο πολιτικός ενταφιασμός της περιόδου αυτής. Διότι, πρόκειται για μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους στην πρόσφατη πολιτική ιστορία της χώρας, ιδιαίτερα στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, από την άποψη πολιτικών αποφάσεων σχετικά με τη θέση της Ελλάδας στον κόσμο. Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, για το αν η Ελλάδα θα εξακολουθούσε να αποτελεί μέρος των δυτικών αμυντικών και πολιτικών συμμαχιών της, μέλος του ευρώ και της ΕΕ. Η ουσιαστική διερεύνηση της περιόδου αυτής, για να έρθουν στο φως όλες οι κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις και να μάθουν οι πολίτες όσο μεγαλύτερο μέρος της αλήθειας είναι δυνατόν διά στόματος των ίδιων των πρωταγωνιστών του εφιαλτικού εκείνου δράματος, εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να έχει ποινικό χαρακτήρα. Διότι οιαδήποτε αδικήματα διαπράχτηκαν τότε που ενδεχομένως θα μπορούσαν να συνεπιφέρουν και ποινικές ευθύνες προφανώς έχουν παραγραφεί. Οι διαδικασίες θα είναι αποκλειστικά πολιτικές, διαδικασίες θεσμικές για την ανεύρεση της αλήθειας. Πρόκειται για στοιχειώδη άσκηση εθνικής αυτογνωσίας αλλά και αυτοπροστασίας της Δημοκρατίας.

Υπό το φως τέτοιων διαδικασιών

Οι πολίτες θα μάθαιναν ενδεχομένως τις απόψεις του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, τις οποίες έχει «απειλήσει» να αποκαλύψει συγγράφοντας σχετικό βιβλίο με «διευθύνσεις και ονόματα», αλλά δεν έχει ακόμα πραγματοποιήσει την απειλή του,  σε αντιπαράσταση με τους τότε υπουργούς του Γιάνη Βαρουφάκη^[2] και Παναγιώτη Λαφαζάνη, άλλα μέλη του τότε υπουργικού συμβουλίου και κορυφαίων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ  και των ΑΝΕΛ, ακόμα και με εμπλεκόμενα ξένα άτομα.

Ο Γιάννης Δραγασάκης, ως αντιπρόεδρος τότε της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, θα καλείτο να εξηγήσει τι ακριβώς εννοούσε λέγοντας δημοσίως ότι «ο λόγος που απορρίψαμε το ενδεχόμενο συνολικής ρήξης [...] δεν ήταν στενά οικονομικός, αλλά ήταν ο κίνδυνος να δημιουργηθεί μια κατάσταση τόσο χαοτική, που να μην μπορεί να ελεγχθεί με δημοκρατικά μέσα».^[3] Αλλά και στην τηλεοπτική εκπομπή «Αποτύπωμα» του δημοσιογράφου Παύλου Τσίμα στον Σκάι (24/1/2020), ο Γιάννης Δραγασάκης αρνήθηκε στην ουσία να απαντήσει στις κρίσιμες ερωτήσεις του δημοσιογράφου, δείχνοντας όμως ότι και Σχέδιο υπήρξε και «λενινιστική» πρόσληψη της πολιτικής πραγματικότητας. Όλα αυτά από τον παρ’ ολίγον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ, τον δήθεν «μετριοπαθή» οπαδό της «βίαιης ωρίμανσης» του ΣΥΡΙΖΑ, τον «σοφό Νέστωρα». Αρνήθηκε, μάλιστα, ακόμα και την «αυταπάτη» του Αλέξη Τσίπρα, όταν ο ίδιος, όπως είπε, δεν είχε καμία. Αφού δεν είχε, ποια γνώμη ή συμβουλή προς άφρονες άραγε διατύπωσε και σε ποιο όργανο, κυβερνητικό, κομματικό, κατ’ ιδίαν δίπλα στο τζάκι, σε κάποιο ενύπνιο; Πώς τώρα συμβαίνει ο μεν τότε αντιπρόεδρος να μην έτρεφε καμία «αυταπάτη», ο δε τότε πρωθυπουργός, κατά δική του δημόσια ομολογία, να έτρεφε, και αμφότεροι να ακολούθησαν και να στήριξαν την ίδια πολιτική, απομένει να το εξηγήσουν.

Όλα ήταν αποτέλεσμα ψυχρού πολιτικού υπολογισμού. Η αλλαγή πορείας την ύστατη ώρα, η διαβόητη κωλοτούμπα, παρά το θριαμβευτικό υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσμα του άθλιου Δημοψηφίσματος τον Ιούλιο του 2015. Η υπογραφή του 3ου (και επαχθέστερου) Μνημονίου δεν ήταν παρά «μια αναστολή της τελευταίας στιγμής», όπως εύστοχα γράφτηκε.^[4] Επιβεβαιώνεται για πολλοστή φορά η τεράστια πολιτική απάτη που είχε στηθεί σε βάρος της χώρας.^[5] Οι δε διάφορες εκδοχές για την πολιτική της περιόδου εκείνης από τα ίδια πρόσωπα που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων δεν πρόκειται παρά για ένα σύνηθες και επαναλαμβανόμενο αριστερό φαινόμενο, για ένα διαρκές rewriting της ιστορίας που δεν λέει να τελειώσει.^[6] Ίδιον, βέβαια, κομμουνιστικών και αριστερών κομμάτων η συνεχής επίσημη αναθεώρηση των ιστορικών πεπραγμένων τους και των ιστορικών γεγονότων και η πασίγνωστη «αυτοκριτική» που εξαντλείται σε «λάθη και παραλείψεις» με ακλόνητο τον ηγέτη στη θέση του (και τους συν αυτώ, εάν δεν θυσιαστούν για χάρη του).

Την εξήγηση της «μη αυταπάτης» του Γιάννη Δραγασάκη ίσως τη δίνει ο αναπληρωτής υπουργός Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων την επίμαχη περίοδο, και κατόπιν υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος σιωπούσε βλέποντας τη χώρα του να οδηγείται στον γκρεμό. Θα πρέπει κι αυτός να εξηγήσει πειστικά γιατί η ευρύτατη αγγλική και μαρξιστικολενινιστική του παιδεία σε ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου δεν τον βοήθησε να δει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έπαιζε το παιγνίδι του Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε, όπως ο ίδιος δημοσίως παραδέχτηκε. «Ενώ η τότε κυβέρνηση πίστευε ότι ασκούσε πίεση στους Ευρωπαίους απειλώντας με αποχώρηση από το ευρώ, στην πραγματικότητα εξυπηρετούσε το σχέδιο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε», έχει πει σε κάποια έκρηξη ειλικρίνειας.^[7] Από τις δηλώσεις του προκύπτει ότι κάθε άλλο παρά διαφωνούσε με την πολιτική της ρήξης του πολιτικού του προϊσταμένου Γιάνη Βαρουφάκη και του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, έστω και ως μέσον «εκβιασμού» των εταίρων και δανειστών μας. Εκ του αποτελέσματος, βέβαια, παραδέχεται το φοβερό «λάθος» ποιώντας την νήσσαν για το τεράστιο κόστος που φόρτωσαν στους πολίτες και την εθνική οικονομία.

Θα ήταν λογικό να κληθούν όλοι αυτοί να καταθέσουν σε αντιπαράσταση για να διαπιστωθεί ποιοι ψεύδονται και ποιοι έχουν κάποια στοιχειώδη εντιμότητα να δουν κριτικά, με την απόσταση του χρόνου, έστω κατόπιν εορτής, κάποια στοιχειώδη κριτική στάση απέναντι στις αποφάσεις και τα πεπραγμένα τους. Διότι όλοι γνώριζαν. Κι όλοι σιωπούσαν, εωσότου την ύστατη ώρα να αποφασίσουν ότι οι ευθύνες μιας εξόδου από την Ευρωζώνη δεν θα είχε μόνο πολιτικές συνέπειες. Διότι η πολιτική τους επιλογή και τα σχέδιά τους είχαν στόχο τη ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση για να οικοδομήσουν τον «σοσιαλισμό» της νοσηρής πολιτικής τους φαντασίας με την οποία ανατράφηκαν ως έφηβοι και ως στελέχη κομμουνιστικών, κομμουνιστογενών και αριστερών κομμάτων και «κινημάτων». Ο Γιάνης Βαρουφάκης, άλλωστε, είχε αυτοχαρακτηριστεί ως «ελευθεριακός κομμουνιστής», και δεν ήταν ο μόνος. Ακόμα και υπουργοί της κυβέρνησης είχαν με υπερηφάνεια κρεμάσει στο γραφείο τους πορτρέτα του Άρη Βελουχιώτη ή πόζαραν με ποσέ στη Μακρόνησο.  Απέβλεπαν εμφανώς στην αποκοπή της χώρας από τις παραδοσιακές της αμυντικές, οικονομικές και πολιτικές συμμαχίες. Ούτε ο θερμός κυβερνητικός εταίρος, οι ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου, φαίνεται να είχε κάποιους ενδοιασμούς. Η συγκυβέρνηση με ένα λαϊκιστικό κόμμα της Άκρας Δεξιάς αποτέλεσε συνειδητή στρατηγική επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ και του ηγέτη του, και μάλιστα δις, ήτοι τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο του 2015, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, μολονότι ήταν το πρώτο κόμμα στις εκλογές, δεν είχε καταφέρει να εξασφαλίσει αυτοδύναμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Οι σύνεδροι του ΣΥΡΙΖΑ χειροκρότησαν με ενθουσιασμό τον Πάνο Καμμένο όταν τους προσφώνησε «συντρόφους». Τέτοια πολιτική και ιδεολογική όσμωση! Αυτό καθόλου δεν εμπόδιζε τον ΣΥΡΙΖΑ να διατείνεται ότι κυβερνούσε «πρώτη φορά Αριστερά» και να επιζητεί τη ρεβάνς της «Βάρκιζας». Ολόκληρες δεκαετίες μετά τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου! Άφθονος σανός «στη Φάρμα των Ζώων» για το εύπιστο και πιστό αριστερό κοινό.

Το διαβόητο «Σχέδιο Χ»

Θα μπορούσαν οι πολίτες να μάθουν περισσότερα για το διαβόητο «Σχέδιο Χ» ή «Σχέδιο Β», το οποίο κατέστρωνε με άκρα μυστικότητα ένα «πολεμικό συμβούλιο» εκ πέντε ατόμων στο υπουργείο Οικονομικών, με επικεφαλής τον  αμερικανό οικονομολόγο καθηγητή Τζέιμς Γκαλμπρέιθ, επιστήθιο φίλο του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη. Δεν ήταν κάποιο εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης (contingency plan), όπως προσποιητά διατεινόταν ο Βαρουφάκης, επικαλούμενος αντίστοιχες πρακτικές άλλων υπουργείων, π.χ. του υπουργείου Άμυνας σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης. Αντιλαμβάνεται κανείς το άτοπο και το επιτηδευμένα, σκοπίμως αφελές του παραλληλισμού, ωσάν η χώρα, μέλος του σκληρού πυρήνα της ΕΕ, επρόκειτο να δεχτεί κάποια επίθεση από τους ευρωπαίους εταίρους και συμμάχους της. Το «Σχέδιο», μέρος του οποίου αποκαλύπτει σε «Παράρτημα» στο βιβλίο του ο ίδιος ο συντάκτης του, ο Τζέιμς Γκαλμπρέιθ^[8], ήταν στην πραγματικότητα το Σχέδιο Ρήξης και η σχετική μυστική προετοιμασία για την «επόμενη ημέρα» με παράλληλο νόμισμα και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, δηλαδή τη δραχμή. Ο συγγραφέας εξηγεί άνετα το γιατί (σελ. 228-232).

Αντίγραφο του Σχεδίου είχε επιδοθεί στον ίδιο τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Δεν έπρεπε να πληροφορηθούν οι πολίτες ότι η εφαρμογή του απαιτούσε στην ουσία πραξικόπημα και κήρυξη της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας της μιας ή της άλλης μορφής, με κοινοβουλευτικό ή άλλο μανδύα; Η εθνικιστική παράκρουση και υστερία, όπως μαστιγώθηκε συστηματικά και εκδηλώθηκε στο αντισυνταγματικό Δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015,  ακολουθώντας τον Βαρουφάκη και τον Τσίπρα, δεν ήταν παρά η έκφραση αυτής της πολιτικής, ανεξάρτητα από την kolotoumba που ακολούθησε με το άκρως ταπεινωτικό, επαχθέστερο όλων και αχρείαστο τρίτο Μνημόνιο. Η εθνική οικονομία ζημιώθηκε πάνω από 100 δισ. ευρώ. Σιγά τα λάχανα. Η «επανάσταση» έχει «δυο βήματα μπρος, ένα πίσω». Συμβιβασμός «έντιμος», Μπρεστ-Λιτόφσκ. Αυτά μπορεί να είναι επαρκείς δικαιολογίες για τους αριστερούς, εκπαιδευμένους στη λενινιστική ορολογία και ικανούς να δικαιολογήσουν και να καθαγιάσουν κάθε έγκλημα στην πορεία προς τον Ανώτατο Σκοπό. Οι άλλοι πολίτες όμως απαιτούν μια απάντηση. 

Ο ίδιος ο καθηγητής Τζέιμς Γκαλμπρέιθ πρέπει να εξηγήσει στους έλληνες πολίτες εάν είχε κάποια εξουσιοδότηση από τον Γιάνη Βαρουφάκη να ενημερώνει με σημειώματά του την  Αμερικανίδα αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών Σάρα Ράσκιν, όπως τα παραθέτει στο βιβλίο του, κι αν αυτό ήταν εν γνώσει του έλληνα πρωθυπουργού. Η αμερικανική πλευρά, δηλαδή, ήταν πλήρως ενημερωμένη, από υπεύθυνη μάλιστα αλλά «μυστική» πηγή, για τα κυβερνητικά σχέδια ρήξης με την ΕΕ και την προετοιμασία για τη μετάβαση στη δραχμή. (Σημειωτέον ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης, και μετέπειτα –όπως μπορεί κανείς να δει στα δημοσιεύματα των ΜΜΕ της 31ης/10/2019– επιχειρηματολογούσε υπέρ της δραχμής με διάφορα προσχήματα.)

Ο αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς έχει υποστηρίξει^[9] ότι η κυβέρνηση (πάντα παραλείπουν σκόπιμα τη συγκυβέρνηση με ένα ακροδεξιό κόμμα, τους ΑΝΕΛ) εξέταζε (2015) την έξοδο από το ευρώ. Από τα λεγόμενά του προκύπτει ότι κατά πάσα πιθανότητα ο ίδιος γνώριζε τι προετοιμαζόταν στο παρασκήνιο και δεν αποκλείεται να έδινε και συμβουλές. «Είχε σχεδιαστεί προσεκτικά», λέει, «με τρόπο που νομίζω ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί επιτυχώς», μολονότι, ισχυρίζεται ταυτόχρονα, «δεν ήμουν σε θέση να αξιολογήσω πλήρως όλα τα βήματα». Ποια βήματα ακριβώς γνώριζε; Υποστηρίζει ότι στη θέση του Γιάνη Βαρουφάκη το ίδιο θα έκανε (δηλαδή, Plan B με άκρα μυστικότητα). Άλλωστε, ο Τζόζεφ Στίγκλιτς ήταν σφοδρός πολέμιος του ευρώ και οι απόψεις του, τις οποίες επανειλημμένα διατύπωνε δημόσια, ήταν γνωστές τοις πάσι. Δικαίως ο καθηγητής και πρώην υπουργός Οικονομικών και Οικονομίας (2001-2004) Νίκος Χριστοδουλάκης τον κατακεραυνώνει με σκωπτικές και αυταπόδεικτες επισημάνσεις σε σχετικό του άρθρο, με τη μορφή ανοιχτής επιστολής, όπου και διατυπώνει το εύλογο και αυτονόητο ερώτημα για τις μυστικές προετοιμασίες για αλλαγή νομίσματος: «Άραγε υπάρχει κάποια άλλη χώρα στην ιστορία που αποφάσισε να αλλάξει νόμισμα χωρίς να το γνωρίζουν και να το διαχειρίζονται οι εντεταλμένοι θεσμοί;»^[10] Συνακόλουθα, εκτενές ρεπορτάζ της δημοσιογράφου Δήμητρας Κρουστάλλη^[11], με επίκεντρο τον ρόλο του Στίγκλιτς στη μυστική κατάρτιση του Σχεδίου για τη μετάβαση σε εθνικό νόμισμα και τον σκοτεινό ρόλο ορισμένων διάσημων αμερικανών οικονομολόγων (“the Texas boys”, όπως εύστοχα τους αποκαλεί), που στη βάση των δικών τους κινήτρων, αντιλήψεων ή και συμφερόντων, ωθούσαν τη χώρα σε ρήξη με την ΕΕ και έξοδο από το ευρώ, με μοχλό τον Αλέξη Τσίπρα και τον Γιάνη Βαρουφάκη, αξιοποιώντας ταυτόχρονα τη σημαντική επιρροή τους. 

Ο ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων;

Πρέπει να κληθεί σε ενδεχόμενη εξεταστική επιτροπή και ο Πάνος Καμμένος, υπουργός Άμυνας των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, για να εξηγήσει κατά ποίον τρόπο οι Ένοπλες Δυνάμεις διασφάλιζαν «τη σταθερότητα στο εσωτερικό», όπως μεταξύ άλλων δήλωσε τις παραμονές του Δημοψηφίσματος, ενώπιον ενός σιωπηλού πρωθυπουργού ο οποίος είχε πραγματοποιήσει περίεργη επίσκεψη στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας και ο οποίος δεν θεώρησε σκόπιμο ή δεν τόλμησε να αντιδράσει (2/7/2015).

Άστραψε και βρόντηξε τότε η Φώφη Γεννηματά: «Διώξε σήμερα τον Καμμένο, αλλιώς αποδέχεσαι σχέδια ανωμαλίας», είπε απευθυνόμενη προς τον Αλέξη Τσίπρα, κάνοντας λόγο για «ολέθριο για τη Δημοκρατία ολίσθημα». Από την πλευρά της ΝΔ, ο Κώστας Τασούλας, συντονιστής τότε ΟΔΕ Εξωτερικών και Άμυνας και σήμερα Πρόεδρος της Βουλής, χαρακτήρισε τις δηλώσεις Καμμένου προκλητικές, τονίζοντας ότι «ο πελαγωμένος πρωθυπουργός, αντί να τον απολύσει επιτόπου, έκανε πως δεν κατάλαβε!». Η ΝΔ εύλογα διερωτήθηκε: «Τι νοσταλγεί άραγε ο υπουργός και γιατί σιώπησε ο πρωθυπουργός»; Ενώ το Ποτάμι, εξίσου ευλόγως, διατύπωσε το ερώτημα «ποίος είναι ο εσωτερικός εχθρός;», έναντι του οποίου ο Καμμένος προσέφερε την αζήτητη προστασία του. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μεταξύ άλλων, σχολίασε ότι η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο υπουργείο παραμονές εκλογών ήταν αδιανόητο γεγονός, «πρωτοφανές, αντιδημοκρατικό, θεσμικά προκλητικό, επικίνδυνο». Ο Ευάγγελος Βενιζέλος και το Ποτάμι δεν είναι πλέον στη Βουλή. Γιατί όμως δεν ανακινούν το θέμα ο πρόεδρος, Κώστας Τασούλας, και η Φώφη Γεννηματά;

Σχέδιο για Grexit. Εσχάτη Προδοσία

Ο καθηγητής εγκληματολογίας Γιάννης Πανούσης, αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών (27/1-20/8/2015) υπεύθυνος για τη Δημόσια Τάξη την περίοδο εκείνη, πέραν των όσων κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής του θητείας δημοσίως είχε πει περί πολιτικής βίας^[12] κ.λπ., υποστήριξε σε συνέντευξή του στο διαδικτυακό τηλεοπτικό κανάλι One Channel (www.in.gr, 4/11/2019) ότι «ως υπουργείο, είχαμε πλάνο για το Grexit», πλάνο που ο ίδιος είχε παραδώσει στον πρωθυπουργό.  Ταυτόχρονα όμως λέει ότι είναι «εσχάτη προδοσία να αλλάξεις νόμισμα». Θα συναινούσε ο ίδιος σε μια πράξη «εσχάτης προδοσίας»; Κάτι παραπάνω θα έχει να πει κι αυτός.

Επιπλέον, ο Τόμας Βίζερ, πρώην επικεφαλής του EuroWorking Group, σε πρόσφατη συνέντευξή του^[13], δήλωσε ότι η τακτική της κυβέρνησης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 έδειξε ότι «η παραμονή στην ευρωζώνη δεν αποτελούσε μέγιστη προτεραιότητα».

Η Τράπεζα της Ελλάδος

Τον Ιούλιο του 2015, η Τράπεζα της Ελλάδος είχε υποβάλει Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής στην οποία προειδοποιούσε ότι, αν δεν βρισκόταν συμφωνία με τους εταίρους, η χώρα κινδύνευε με έξοδο από το ευρώ και ενδεχομένως και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Είχαμε πληροφορίες ότι προετοιμαζόταν σχέδιο μετάβασης σε εναλλακτικό νόμισμα», έχει υποστηρίξει δημοσίως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.^[14] Θα άξιζε, πιστεύω, οι πολίτες να μάθουν περισσότερα περί αυτού. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Γιάννης Στουρνάρας ήταν και παραμένει θανάσιμος εχθρός του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς διότι αποτελούσε σοβαρό και ανυπέρβλητο θεσμικό εμπόδιο στα σχέδιά τους. Η πολιτική διώξεων και χυδαιότητας από φιλικά προς την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ΜΜΕ κατά της συζύγου του, Λίνας Νικολοπούλου (και επίσης, από τότε, κατά της συζύγου του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και σημερινού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, Μαρέβας Γκραμπόφσκι), υπήρξε πρωτοφανής για τα ελληνικά πολιτικά δεδομένα. Η λαϊκιστική, χυδαία Αριστερά είχε απωλέσει κάθε ίχνος πολιτικής αξιοπρέπειας και ηθικού έρματος. Φυσικά, τίποτα δεν έχει αλλάξει σήμερα και από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η χυδαιότητα, η έλλειψη πολιτικού πολιτισμού, σεβασμού των θεσμών και ηθικού έρματος αποτελούν πλέον μόνιμα χαρακτηριστικά του λαϊκιστικού συνονθυλεύματος και της νεοσταλινικής κλίκας του ΣΥΡΙΖΑ. Επρόκειτο, βέβαια, για τη γνωστή τακτική της λάσπης και της συκοφαντίας γκαιμπελικής έμπνευσης, διότι κάτι μένει στο τέλος, μολονότι και η Λίνα Νικολοπούλου και η Μαρέβα Γκραμπόφσκι αθωώθηκαν πανηγυρικά από τα αρμόδια δικαστήρια. Όταν η κοινή γνώμη βομβαρδίζεται με ψεύδη και ολοκληρωτική προπαγάνδα για τόσα χρόνια, ελάχιστη σημασία δίνει μετά στις αθωωτικές αποφάσεις. Γνωρίζει κανείς πόσες καταδίκες έχουν ο Πάνος Καμμένος ή ο Παύλος Πολάκης για όσα εκστόμιζαν ως υπουργοί εναντίον πολλών και πόσα πρόστιμα και υπέρ ποίων τους έχουν επιβληθεί;

Όπως πολλά έχουν οι πολίτες να πληροφορηθούν από το πολύπειρο στέλεχος του ΔΝΤ, πολύτιμο και ακάματο εκπρόσωπο της χώρας στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ (Ιούνιος 2012 έως Ιούνιο 2015), Θάνο Κατσάμπα, που παραιτήθηκε τελικά λόγω διαφωνιών του με τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη.^[15] Και φυσικά πολλά θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποκαλυφτούν από πολιτικούς, τεχνοκράτες και άλλα πρόσωπα σε όλο τον κόσμο, που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο την περίοδο αυτή, σε σχέση με το ελληνικό πρόβλημα, εάν ήθελαν να ανοίξουν το στόμα τους.^[16]

Ο Λαφαζάνης

Η τότε αριστεροδεξιά λαϊκιστική κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αναζητούσε εναγωνίως εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης σε Κίνα και Ρωσία και άλλες προφανώς «διευκολύνσεις» σε Ιράν, Βενεζουέλα κ.λπ., με άγνωστα ανταλλάγματα, για να στηρίξει την πολιτική εκτροπή που μεθοδικά προετοίμαζε και να εφαρμόσει τα σχέδιά της. Δεν αποκλείεται να αποκαλυφθούν κάποια στιγμή. Προφανώς, η κυβέρνηση δεν βρήκε την ανταπόκριση που ανέμενε. Παρά τις προφανείς επιθυμίες τότε πολλών εντός του ΣΥΡΙΖΑ, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης παρέμεινε ο μόνος που θρηνεί ακόμα και σήμερα γοερά και δημόσια για το γεγονός ότι δεν έγινε δυνατό να ζήσει, αλά Τζον Ριντ, στην μπολσεβίκικη Επανάσταση του 1917, τις «10 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο», και στην Ελλάδα του 2015, «που θα άνοιγε νέους προοδευτικούς ανατρεπτικούς ορίζοντες» (ποιους άραγε;) στηριζόμενη στη Ρωσία (Τα Νέα, 26-27/10). Τι κρίμα! Χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία! Το φάντασμα του Grexit και της Ρωσίας (πάνε μαζί αυτά) πλανάται ξανά, μας προειδοποιεί!!

Η ειδοποιός διαφορά με κάθε άλλη πολιτική παρελθόντων κυβερνήσεων που φέρουν τεράστιες πολιτικές ευθύνες, διότι οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, έγκειται στο ότι εδώ πρόκειται για επεξεργασμένο Σχέδιο Πολιτικής Ρήξης με την ΕΕ, υπό τον μανδύα ενός παιγνίου διαπραγμάτευσης (chicken game). Μιας δήθεν «σκληρής διαπραγμάτευσης» και άλλα εύπεπτα φούμαρα. Το παραμύθι είχε γίνει πιστευτό από τους πολίτες που στήριζαν την κυβέρνηση, με μεγάλη πλειοψηφία επιδοκιμασίας. Όφειλαν να γνωρίζουν. Κάθε άλλο παρά αθώοι ήταν. Τα αποτελέσματα ήταν τραγικά. Το τίμημα υψηλότατο. Θα πληρώνεται για πολλά χρόνια ακόμα.

Η παρουσία καραμανλικής συνιστώσας στην κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προστάτευσε επαρκώς την περίοδο διακυβέρνησης από τον Κώστα Καραμανλή (2004-2009), σε βαθμό μάλιστα διεθνούς και δικαστικού ευτελισμού στην εξωφρενική υπόθεση του δυστυχούς Ανδρέα Γεωργίου, επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ μετά το πρώτο Μνημόνιο, αλλά και σε άλλα πεδία πολιτικής  που είχαν καλύψει με την παρουσία τους οι υπουργοί οι οποίοι προέρχονταν από το «βαθύ» και λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ.

Πρωτίστως το ΚΙΝΑΛ θα είχε κάθε δικαίωμα και συμφέρον να ζητήσει τη διερεύνηση της περιόδου αυτής. Ποιος φοβάται μια τέτοια διαφανή και δημόσια διαδικασία;

Το 3ο Μνημόνιο διά της Kolotoumbas

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ καλούνταν σε διερεύνηση των πρώτων μηνών του 2015, θα καλούνταν και να εξηγήσει γιατί δημιούργησε μια δευτερογενή κρίση ζημιώνοντας τη χώρα κατά εκατοντάδες δισ. ευρώ, όσο σχεδόν ένα ολόκληρο ΑΕΠ. Γιατί η χώρα έπρεπε να περάσει μια τέτοια εφιαλτική περιπέτεια για να βρεθεί στα τέλη του 2018 εκεί όπου ήταν στα τέλη του 2014, ένα βήμα πριν από την έξοδο από το τότε 2ο Μνημόνιο, και μάλιστα να πανηγυρίζει για έξοδο από το δικό της Μνημόνιο; Θα τον έβλαπτε άραγε να διαπραγματευόταν ως νέα κυβέρνηση με φρέσκια λαϊκή εντολή από το σημείο όπου είχε φτάσει η προηγούμενη κυβέρνηση, στην ουρά του γαϊδάρου, για να πετύχει ρεαλιστικές βελτιώσεις;

Είναι φανερό πως δεν μπορεί να δώσει πειστικές απαντήσεις σε αυτά και σε άλλα συναφή ερωτήματα. Έφτασε να υπογράψει ένα 3ο αχρείαστο και επαχθέστατο Μνημόνιο. Αληθινή καταστροφή. Δεν το έχει εξηγήσει στην κοινή γνώμη. Γι αυτό, ακόμα και σήμερα επικρατεί η αντίληψη ότι τα Μνημόνια έφεραν την κρίση, την ύφεση και τη λιτότητα, ενώ ισχύει, κι όχι μόνο για την Ελλάδα, το ακριβώς αντίθετο. Ότι, δηλαδή, η οικονομική κρίση επηρέασε και γονάτισε την Ελλάδα ως τον πιο αδύνατο κρίκο της ευρωζώνης και, λόγω της δικής της δημοσιονομικής άθλιας κατάστασης, κατέστησε αναγκαίο τον δανεισμό και τα Μνημόνια για να σωθεί από την άτακτη χρεοκοπία και την εξαθλίωση. Ακόμα και σήμερα η πλειονότητα της κοινής γνώμης πιστεύει ότι από την ένταξή μας στην ΕΕ επωφελήθηκε περισσότερο η ΕΕ παρά η Ελλάδα – πραγματική σχιζοφρενική τοποθέτηση. Η Αριστερά, όπως διαμορφώθηκε την περίοδο των «Αγανακτισμένων, με σημαία την αντιδυτική και αντιευρωπαϊκή πολιτική, με την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ με χιτλερικό μουστάκι, πολιτική που ακολούθησε ως αντιπολίτευση και ως συγκυβέρνηση με την άκρα Δεξιά χωρίς ενδοκυβερνητικές διαφωνίες και τριβές, είναι βασικά υπεύθυνη για την αντι-ευρωπαϊκή υστερία και την παρανοϊκή αυτή θέση.

Η τελευταία μπλόφα

Η περιπέτεια αυτή, που έφερε τη χώρα στο χείλος του γκρεμού περιγράφεται γλαφυρά, βήμα βήμα, στο βιβλίο Η τελευταία μπλόφα, των  δημοσιογράφων Ελένης Βαρβιτσιώτη και Βικτωρίας Δενδρινού (Παπαδόπουλος, Αθήνα 2019), που δικαίως έγινε μπεστ σέλερ εν ριπή οφθαλμού. Πρόκειται για καλογραμμένη, συναρπαστική αφήγηση μιας επικείμενης τραγωδίας. Η συνέντευξη του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θερμού φιλέλληνα Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ στην Ελένη Βαρβιτσιώτη^[17], επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά πώς η χώρα διασώθηκε την υστάτη στιγμή από την πλήρη κατάρρευση και την καταστροφή στην οποία την οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια η πολιτική των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Διασώθηκε χάρη στις άοκνες και επίμονες προσπάθειες του ίδιου του Γιούνκερ και άλλων ηγετών, οι οποίοι συμπαθούσαν τη χώρα μας κι ήθελαν να τη βοηθήσουν ανεξαρτήτως κυβέρνησης, εντός ενός πολιτικού κλίματος μεταξύ των κρατών-μελών που κάθε άλλο παρά ήταν ευνοϊκό.^[18] Τα όσα περιλαμβάνονται στο βιβλίο, σε μια χρονολογική κατά κανόνα εξιστόρηση των γεγονότων, οι αποκαλύψεις διαφόρων πηγών, τα πρόσφατα έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας για τα σχέδια περί ευρωδραχμής (Τα Νέα, 22/10/2020) ή οι δηλώσεις του Γιάννη Στουρνάρα για το πώς αποτράπηκε η χρεοκοπία της χώρας και η επιστροφή στη δραχμή (14/10/2020) επί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου.

Το «ριφιφί»

Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει το βιβλίο του δημοσιογράφου Νίκου Στέφου, Καύσωνας στην Αθήνα, Άθενs Bookstore Publications, Αθήνα 2019, για τα όσα ο ίδιος πιστεύει ότι συνέβησαν στο παρασκήνιο τη δραματική νύχτα του δημοψηφίσματος.

Επίσης, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (17/1-17/7/2015) της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, επικεφαλής του Αριστερού Ρεύματος και της Αριστερής Πλατφόρμας εντός του κόμματος, υπέρμαχος της δραχμής και της  ρωσικής χρηματοδότησης,  «απείλησε» κι αυτός ότι συγγράφει βιβλίο με «συνταρακτικές αποκαλύψεις», πρόγευση των οποίων ήταν κάποιες δηλώσεις του (15/2/20200), χαρακτηριστικό απόσπασμα των οποίων παραθέτουμε:

Σαγηνεύτηκαν οι περισσότεροι στην κυβέρνηση και στα κεντρικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ από την καρέκλα, τυφλώθηκαν και παραδόθηκαν πολύ γρήγορα και από εκεί και πέρα τα μεγάλα οράματα κουρελιάστηκαν, καταχωνιάστηκαν και πετάχτηκαν στα σκουπίδια και απέμειναν τα ψέματα, οι δικαιολογίες, τα μικροπολιτικά παιχνίδια εξουσίας και η άνευ όρων παράδοση στη νέα «ευρωπαϊκή ιερά συμμαχία» και στο σύστημα. Δυστυχώς, αυτή την τραγική εξέλιξη την έζησα να εκτυλίσσεται λεπτό προς λεπτό ως κινηματογραφική ταινία με μοιραίο τέλος.

Προηγουμένως, ο ίδιος είχε προβεί σε διάφορες δηλώσεις, πλέον ως γενικός γραμματέας του κόμματος Λαϊκή Ενότητα^[19] που ίδρυσε μετά την αποχώρησή του από τον ΣΥΡΙΖΑ. Επί παραδείγματι, είχε δηλώσει ότι «ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε ο Τσίπρας, ούτε ο Βαρουφάκης διέθεταν σχέδιο εξόδου από την ευρωζώνη, προκειμένου να αποφύγουν μια συνθηκολόγηση και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου». Μόνον «η αφεντιά του», όπως είπε, «το Αριστερό Ρεύμα και η Αριστερή Πλατφόρμα του τότε ΣΥΡΙΖΑ διέθεταν πρόταση εξόδου από την Ευρωζώνη» (Protagon.gr, 22/7/2017). Σε άλλες του δηλώσεις (29/3/2019, 19/2/2020) ισχυρίστηκε ότι ο Τσίπρας επινόησε το «φημολογούμενο ριφιφί» που ο ίδιος σχεδίαζε στο Νομισματοκοπείο για να τον συκοφαντήσει. Ισχυρίστηκε ότι δεν σχεδίαζε κάποια «αρπαγή» των 22 δισ. ευρώ που φυλάσσονταν εκεί από την Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά σκόπευε να τα «δανειστεί», να τα χρησιμοποιήσει δηλαδή ως «δάνειο γέφυρα» εν όλω ή εν μέρει, ως εργαλείο στη μεταβατική περίοδο προς το εθνικό νόμισμα. Αυτονόητο είναι ότι σε μια τέτοια πειρατεία και ληστρική κατάσχεση η Τράπεζα της Ελλάδος θα έπρεπε να εθνικοποιηθεί και να κόβει τις νέες δραχμές. Προφανώς, οι τεχνικές δυνατότητες ήταν περιορισμένες, γι’ αυτό κάποιος θα προσέφυγε να ζητήσει τη συνδρομή του Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε προς τον γάλλο Πρόεδρο Ολάντ σε σχετική τηλεφωνική τους επικοινωνία (το αναφέρει ο ίδιος ο γάλλος πρόεδρος).

Ανάγκη Αλήθειας και Αυτογνωσίας

Εράνισα ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα που αναφέρονται στην περίοδο εκείνη, διότι δεν νομίζω ότι είμαι ο μόνος που εκτιμώ πως αυτή παρουσιάζει μεγάλο πολιτικό ενδιαφέρον εθνικής σημασίας, καθόσον έχουμε να κάνουμε με διάφορες εκδοχές της ίδιας εφιαλτικής πραγματικότητας που έζησαν η χώρα και οι πολίτες.

Για όλα αυτά, η σημερινή κυβέρνηση οφείλει στους πολίτες της χώρας μια πληρέστερη εικόνα για τα γεγονότα του πρώτου εξαμήνου του 2015, πέρα από τους μύθους και την ένοχη σιωπή που επικρατούν. Πρόκειται για επιτακτική πολιτική ανάγκη και αναγκαία άσκηση εθνικής αυτογνωσίας. Όταν, μάλιστα, μια σχετικώς πρόσφατη διαχρονική έρευνα της Κάπα Research (30/10/2019) δείχνει ότι ακόμα και η εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πλέον να πιστεύει σε ποσοστό 59% ότι η κρίση έφερε τα Μνημόνια κι όχι το αντίστροφο. Δύσκολο να το πιστέψει κανείς, όταν μια άλλη πρόσφατη έρευνα του αμερικανικού Ερευνητικού Κέντρου Pew φέρει τους Έλληνες να έχουν αρνητική στάση απέναντι στην ΕΕ σε ποσοστό (44%), μεγαλύτερο και από αυτό των Ρώσων!

Λησμονείται, συνήθως, υπό το πέπλο ένοχης σιωπής, ότι η χώρα κατάφερε να επιβιώσει και να παραμείνει στην ευρωζώνη χάρη στην υπεύθυνη στάση των κομμάτων της δημοκρατικής αντιπολίτευσης (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι), εφόσον οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είχαν απολέσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το γιατί η διάσωση αυτή της χώρας έγινε δίνοντας λευκή κάρτα στον Αλέξη Τσίπρα, για να εξαπατήσει εκ νέου τους πολίτες κερδίζοντας άνετα τις βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2015, είναι ένα άλλο ζήτημα που κάποτε πρέπει να απαντηθεί με σοβαρότητα και υπευθυνότητα και κυρίως με ειλικρίνεια από τους τότε ηγέτες των κομμάτων αυτών. Γιατί, δηλαδή, πρόσφεραν, ως όφειλαν βέβαια, τη στήριξή τους για τη διάσωση της χώρας αλλά άνευ όρων, τη στιγμή που τα ίδια δεν έφεραν απολύτως καμιά ευθύνη για την πολιτική των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, για την οποία μάλιστα συνεχώς προειδοποιούσαν από το βήμα της Βουλής και με όλα τα διαθέσιμα μέσα ότι οδηγούσε τη χώρα με την ακρίβεια φυσικού φαινομένου στην έξοδο από την ευρωζώνη και την ΕΕ, την άτακτη χρεοκοπία, την πλήρη καταστροφή.

Έχουν πλέον σημασία όλα αυτά εφόσον οι αριστεροί και δεξιοί λαϊκιστές και κυβερνητικοί εταίροι, ο ίδιος ο αμετροεπής και αλαζών «ακατονόμαστος», ηττήθηκαν στρατηγικά σε πολλαπλές κάλπες το 2019; Ναι. Έχουν. Απολύτως. Προσέτι, δεν έχει ακόμα συντελεστεί η πιο σωστή «κάθαρση», ήτοι αυτή που προκύπτει ως αποτέλεσμα ειλικρινούς και ανοιχτού δημόσιου διαλόγου και αυτογνωσίας των πολιτών για τα αίτια της κρίσης και το γεγονός ότι η χώρα, ενώ κατάφερε με άπειρες θυσίες να βγει στο ξέφωτο προς τα τέλη του 2014, μια νέα κυβέρνηση την έφερε στο χείλος ολοσχερούς καταστροφής, οικονομικής, πολιτικής και γεωπολιτικής. 

Αν δεν μάθουμε από αυτήν την αποφράδα περίοδο του πρώτου εξαμήνου του 2015, τότε η επανάληψη των ίδιων εγκληματικών λαθών και «αυταπατών» δεν μπορεί να αποκλειστεί. Οι φαιοκόκκινοι εγχώριοι λαϊκισμοί καραδοκούν, βυσσοδομούν και αποθρασύνονται. Γι’ αυτό κάθε πολιτικός συμψηφισμός για οποιαδήποτε πολιτική σκοπιμότητα είναι απαράδεκτος. Πολιτικά και εθνικά επιζήμιος.

Σημείωση: Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, σε πρόσφατη δήλωσή του στη Βουλή (4/3/2021), τόνισε ότι «το ζήτημα της Εξεταστικής Επιτροπής για το τι συνέβη το πρώτο εξάμηνο του 2015 παραμένει πάντα ανοιχτό». Απομένει να διαπιστωθεί για πόσον καιρό ακόμα.

^[1] Συνέντευξη στον δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα, στον ραδιοφωνικό σταθμό Σκάι και στην εκπομπή «Ημερολόγιο», 20/7/2020.

^[2] Για τις απόψεις του Γιάνη  Βαρουφάκη σχετικά με την οικονομική κρίση, την ΕΕ και τον δικό του  ρόλο  κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 βλ. τα βιβλία του, Η Γένεση της Μνημονιακής Ελλάδας, Gutenberg, Αθήνα 2014, Η Αρπαγή της Ευρώπης,  Πατάκη, Αθήνα 2016 και Ανίκητοι Ηττημένοι, Πατάκη, Αθήνα 2017. Σε πρόσφατη συνέντευξή του προς τον δημοσιογράφο Βασίλη Σκουρή (2/3/2021) , στην εκπομπή «Σκληρό μαρκάρισμα», στην ερώτηση εάν έχει μετανιώσει για το 2015, απάντησε ως εξής: «Όχι, ποτέ δεν μετάνιωσα. Στενοχωρήθηκα, απογοητεύτηκα, έκλαψα, αλλά δεν μετάνιωσα κάτι πολύ απλό, έδωσα πίστωση στον Αλέξη Τσίπρα και στους υπόλοιπους συντρόφους ότι θα πάμε προς εκείνη την κατεύθυνση που είχαμε προσυμφωνήσει και το εννοούσαν, είχα τις αμφιβολίες μου. Και απεδείχθησαν σωστές αυτές οι αμφιβολίες». Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/politiki/baroyfakis-den-metaniono-gia-2015.

^[3] «Δραγασάκης: Αποφύγαμε τη ρήξη το 2015 για να μην προκληθεί χάος». Πηγή: https://www.capital.gr/oikonomia/3330605/dragasakis-apofugame-ti-rixi-to-2015-gia-na-min-proklithei-xaos, 30/11/2018.

^[4] Για «το φρένο που πατιέται πριν βουτήξει το αυτοκίνητο στον γκρεμό, ενώ ο Βαρουφάκης ναρκισσευόταν στην ιδέα του άλματος στο κενό και η Κωνσταντοπούλου ύψωνε στο περιστύλιο της Βουλής τη γροθιά της βλέποντας στην άβυσσο μόνο θριάμβους», γράφει ο δημοσιογράφος Περικλής Δημητρολόπουλος (Τα Νέα, 27/1/2020)

^[5] Βλ. το σχόλιο του Στέφανου Κασιμάτη με τίτλο  «Η τελευταία νάρκη του ΣΥΡΙΖΑ», Η Καθημερινή , Κυριακή, 26/1/2020). «Αυτός είναι πιο επικίνδυνος και από τον Βαρουφάκη», ορθώς γράφει.

^[6]  Βλ. Δημήτρης Δουλγερίδης, «Οι Αναθεωρητές» ,Τα Νέα, 27/1/2020.

^[7] «Ο Τσακαλώτος παραδέχεται πρώτη φορά: Ηττηθήκαμε & συμβιβαστήκαμε το 2015». Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/news/484982/o-tsakalotos-paradehetai-proti-fora-ittithikame-symvivastikame-2015, 12/3/2019.

^[8] James K. Galbraith, Καλώς όρισες στη μαρτυρική αρένα. Μαρτυρία μιας Ευρώπης που, καταστρέφοντας την Ελλάδα, αυτο-καταστρέφεται, Πατάκη, Αθήνα 2016.

^[9] Βλ. συνέντευξή του στην εφημερίδα Τα Νέα, 9-10/11/2019.

^[10] Βλ. «Νέες Εποχές», Το Βήμα της Κυριακής, 17/11/2019.

^[11] Βλ. Το Βήμα της Κυριακής, 24/11/2019.

^[12] Ένα άρθρο του Γιάννη Πανούση στην εφημερίδα Τα Νέα, 3/4/2015, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Νοείται Αριστερά του Τίποτα;», περιέγραφε ανάγλυφα και καταδίκαζε τις αντιλήψεις της «κυβερνώσας Αριστεράς»  για τη διακυβέρνηση της χώρας, καταλήγοντας με τα εξής υστερόγραφα: «ΥΓ1: Έχει επιστημονικό ενδιαφέρον το ότι μερικοί “καθαρόαιμοι αριστεροί” (ποιος τους έχρισε άραγε;) θεωρούν «φασιστικό» ό, τι δεν τους αρέσει και το υβρίζουν ως χυδαίο. Ιδού το ήθος των “γνήσιων”...  ΥΓ2: Θα ήθελα να μάθω πώς νοούν οι “καθαρόαιμοι” την “αριστερή Αστυνομία”. Να καίγονται οι αστυνόμοι από κουκουλοφόρους; Κι αν ναι, ποιοι εκπροσωπούν τη Δημοκρατία και την Κοινωνία και από ποιον ελέγχονται;»

^[13] Βλ. συνέντευξή του στη δημοσιογράφο Ελένη Στεργίου (Τα Νέα,  σελ. 33, 27/3/2012), στην οποία αναφέρει τα εξής: «η τακτική της ελληνικής κυβέρνησης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 έδειξε σαφώς ότι η παραμονή στην ευρωζώνη δεν αποτελούσε μέγιστη προτεραιότητα και ότι ορισμένοι εκ των πρωταγωνιστών απολάμβαναν να οδηγούν τα πράγματα στα άκρα. [...] αν η Ελλάδα αποχωρούσε [από την ευρωζώνη] οι συνέπειες δεν θα ήταν τόσο τρομερές όπως τρία χρόνια πριν».

^[14] Γιάννης Στουρνάρας, συνέντευξη στην εκπομπή «10» της ΕΤ1, 18/11/2019.

^[15] Βλ., μεταξύ άλλων,  το άρθρο του με τίτλο  «Η αρχή του τέλους της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Μια προσωπική μαρτυρία για το πρώτο εξάμηνο του 2015» , Φιλελεύθερος, 28-30/6/2019. Βλ. επίσης το ιστολόγιό του, www.thanoscatsambas.com

^[16] Διαφωτιστική εν προκειμένω είναι η συνέντευξη του πρώην προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ (του αποκαλούμενου απαξιωτικά ως «Ολανδρέου» από τον κ. Τσίπρα, με εμφανή αναφορά στον Ανδρέα Παπανδρέου που ο ίδιος δεν διστάζει να μιμείται) στον Αλέξη Παπαχελά (Η Καθημερινή, Κυριακή 11/11/2018, με τίτλο «Το Grexit δεν ήταν μπλόφα»), σελ. 6.

^[17] Καθημερινή της Κυριακής, 26/1/2020.

^[18] «Αν δεν ήμουν εγώ το 2015, θα είχατε βγει από το ευρώ», είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος της συνέντευξης. «Το πρώτο εξάμηνο του 2015. Περίεργα πράγματα συνέβαιναν. Ο Τσίπρας ερχόταν εδώ (Βρυξέλλες) με περίεργες ιδέες […]Το δημοψήφισμα ήταν ένα λάθος […]. Κανένας στην ΕΕ δεν κατάλαβε γιατί έγινε. [...] Εκείνη ήταν μια επικίνδυνη στιγμή. Το μισό Κολέγιο (σ.σ. των Επιτρόπων) ήθελε να δει την Ελλάδα να βγαίνει από την Ευρωζώνη…» (σελ. 14). «Ηρωική στάση του λαού μας» χαρακτήρισε πρόσφατα το αποτέλεσμα ο Αλέξης Τσίπρας, την οποία, φυσικά, δεν δίστασε πάραυτα να περιφρονήσει και να ρίξει στον κάλαθο των αχρήστων με την διαβόητη πλέον και εγγεγραμμένη στο διεθνές πολιτικό λεξιλόγιο kolotoumba του. Βλ. το σχόλιο της δημοσιογράφου Μυρτώς Λαλιούτη στη στήλη «Εναλλάξ» στην εφημερίδα Τα Νέα , 27/1/2020. Επίσης, από τη συνέντευξη που έδωσε ο Γιούνκερ στη Μαρία Βασιλείου στην εφημερίδα Τα Νέα, 27-28/2/2021, προκύπτει ότι στο βιβλίο που συγγράφει στα γερμανικά για με την πολιτική του διαδρομή και τη θητεία του ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα υπάρχει ολόκληρο κεφάλαιο για την Ελλάδα και την κρίσιμη εκείνη περίοδο. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι αρκετές κυβερνήσεις, και όχι μόνο η Γερμανία , όπως η Αυστρία, η Ολλανδία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Φινλανδία, ήθελαν την Ελλάδα προσωρινά εκτός ευρώ. «Το προσωρινό θα γινόταν μόνιμο», λέει.  Δεν αποκλείεται στο βιβλίο του να αποκαλυφθούν άγνωστα γεγονότα και λεπτομέρειες του δράματος.

^[19] Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης έγινε γενικός γραμματέας του νέου κόμματος. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, με πρόσφατα τα γεγονότα (3ο Μνημόνιο) που οδήγησαν στην αποχώρηση των βουλευτών του Αριστερού Ρεύματος, το κόμμα πήρε το 2,86% των ψήφων και απέτυχε να εισέλθει στη Βουλή (όριο 3%). Κατόπιν, παρά την έντονη κινηματική δράση του Λαφαζάνη, το κόμμα σχεδόν εξαφανίστηκε πολιτικά στις εκλογές τον Ιούλιο του 2019 (0,28%), ενώ στις ευρωεκλογές που προηγήθηκαν  σημείωσε και πάλι πενιχρές αποδόσεις (0,56%). Τα αποτελέσματα αυτά είχαν συνέπεια την παραίτηση Λαφαζάνη από τη θέση του, αναλαμβάνοντας την ευθύνη των εκλογικών αποτυχιών.