Νίκος Κ. Αλιβιζάτος

Σταύρος Τσακυράκης, Η ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ, πρόλογος: Πάσχος Μανδραβέλης, επίμετρο: Ιωάννα Τουρκοχωρίτη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2021, 448 σελ. 

Οι υποθέσεις του  Charlie Hebdo, του Μπατακλάν και της Νίκαιας στη Γαλλία εκτόξευσαν  στο επίκεντρο της πολιτικής και της συνταγματικής επικαιρότητας μια συζήτηση περιθωριακή έως τότε, τουλάχιστον στην Ευρώπη: σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία, είναι ανεκτός ένας λόγος τον οποίο μια μειονότητα, θρησκευτική ή άλλη, εκλαμβάνει ως μισαλλόδοξο και προσβλητικό; Ή μήπως, τουναντίον, όσοι εκφέρουν δημόσιο λόγο πρέπει να αυτοσυγκρατούνται; Πού βρίσκεται η συζήτηση σήμερα στην Ελλάδα για τον μισαλλόδοξο λόγο, για τη σχέση του οποίου με την ελευθερία και τη δημοκρατία είχε εργαστεί ο Σταύρος Τσακυράκης. 

Αλέξανδρος Δ. Μπαζούκης, Ρόδης Ρούφος. Ένας συγγραφέας σε καιρούς δοκιμασίας (Κατοχή, Αντίσταση, Κυπριακός Αγώνας), πρόλογος: Θανάσης Βαλτινός, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2021, 478 σελ.

Η λογοτεχνία του Ρόδη Ρούφου, ο οποίος αρχίζει να εκδίδει αμέσως μετά το τέλος του εμφυλίου, συγκροτείται από τη φιλελεύθερη ιδεολογία του και τον κοσμοπολιτικό πατριωτισμό του. Ως συγγραφέας, ο Ρούφος έλπιζε η λογοτεχνία του να συμβάλει ώστε να μείνει πίσω η παλιά Ελλάδα του παλαιοκομματισμού και του Εθνικού Διχασμού. Οραματιστής, χρησιμοποιεί τον όρο «προσκλητήριο» και καλεί τους Έλληνες μετά τον πόλεμο να αφυπνιστούν και να αναδείξουν μια νέα ηγεσία, τολμηρή και ριζοσπαστική, η οποία θα συνέβαλε στο κτίσιμο μιας νέας Ελλάδας. 

Δεν σας βαραίνει καμιά κατάρα όπως [είναι] οι βασιλιάδες.

Δεν σας βαραίνει καμιά κατάρα όπως [είναι] οι  αριστοκράτες.

Ο νους σας δεν υποφέρει από την τυραννία των παπάδων.

Ο νους σας δεν υποφέρει από την τυραννία των δικηγόρων. 

Σωτήρη Βαλντέν, Δικτατορία και αντίσταση, 1967-1974. Προσωπική μαρτυρία, Θεμέλιο, Αθήνα 2018, 480 σελ.

Το βιβλίο του Σωτήρη Βαλντέν για την αντίσταση στη δικτατορία, που χαρτογραφεί τις αντιστασιακές ομάδες της εποχής, φωτίζει τα ιδεολογικά και τα πολιτικά χαρακτηριστικά τους και καταγράφει τις προσωπικότητες που ριψοκινδύνευσαν απέναντι σε μια αστυνομοκρατούμενη πολιτεία, γίνεται αφορμή για έναν πολύ επίκαιρο απολογισμό. Το ΚΚΕ εσωτερικού και ο Ρήγας Φεραίος, που αντιστάθηκαν στη χούντα και, τη μεταπολίτευση, διεκδίκησαν ρόλο στο δημοκρατικό μέλλον της χώρας, συνέβαλαν στο ιδεολογικοπολιτικό αμάλγαμα του ΣΥΡΙΖΑ – μαζί με πρώην μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, και άλλες δυνάμεις. Πόσο όμως συνέβαλε η κομμουνιστική Αριστερά της μεταπολίτευσης στις ιδέες και στις πρακτικές με τις οποίες κυβερνά η σημερινή κυβερνώσα Αριστερά; Οι απαντήσεις δεν είναι πάντα αναμενόμενες. Ολόκληρο το κείμενο του καθηγητή Νϊκου Αλιβιζάτου που προκάλεσε εκτεταμένες συζητήσεις, αναδημοσίευση από το Books' Journal 90. [TBJ]