web only

«Η Ελλάδα δεν είναι καταδικασμένη στην υστέρηση» λέει ο Κώστας Σημίτης στο τελευταίο βιβλίο του Υπάρχει λύση; (Πόλις, 2016). «Η συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, η παγκοσμιοποίηση, οι τεχνολογικές αλλαγές, οι βαθιά ριζωμένες σχέσεις των Ελλήνων με τις οικονομίες και τους πολιτισμούς άλλων χωρών προσφέρουν κοινωνικές, οικονομικές αλλά και πολιτικές ευκαιρίες για μια άλλη πορεία. Ένας δρόμος διαφορετικός από την εσωστρέφεια και την απομόνωση του εθνικολαϊκισμού είναι εφικτός. Αυταρχικά καθεστώτα, ακραίοι εθνικισμοί, προσπάθειες για οικονομική αυτάρκεια, επιτηρήσεις και έλεγχοι της πολιτικής και κοινωνικής ζωής δεν μπορούν να επιβιώσουν στον ευρωπαϊκό χώρο στον οποίο ανήκει η Ελλάδα. Υπάρχουν γι’ αυτό, παρά τον ζόφο που επικρατεί, δυνάμεις που επιδιώκουν να ακολουθήσει η χώρα μια κατεύθυνση προόδου, να επιτύχει την καλύτερη λειτουργία του κράτους, μια πιο δίκαιη κοινωνία, ένα περιβάλλον ανοιχτό στα σύγχρονα ρεύματα σκέψης, και την ενεργό συμμετοχή της στη συνεχή αναδιαμόρφωση της ευρωπαϊκής συνεργασίας. Όπως έδειξε η περίοδος μετά τη Δικτατορία, οι δυνάμεις αυτές είναι δυνατό να συνεργασθούν και, με συνειδητή και επίμονη δουλειά, να επιτύχουν την ανάπτυξη, να χαράξουν νέους δρόμους για τη χώρα». Ποιος ήταν ο σπουδαίος αυτός πολιτικός που πέθανε στις 5 Ιανουαρίου 2025, έχοντας προλάβει να αφήσει τη θετική σφραγίδα του στην ιστορία της χώρας – στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ταυτότητα μιας κοινωνίας προόδου;

Το καλοκαίρι που μας πέρασε, με τις επίμονα υψηλές και επίπονες θερμοκρασίες, μας απασχόλησε (εξίσου επίπονα)  και ο θάνατος του Αλαίν Ντελόν. Ήταν πολύ όμορφος άλλα σκατάνθρωπος, ακροδεξιός ρατσιστής, φαλλοκράτης – δεν ταίριαζε με το ύφος και ήθος του εγχώριου προοδευτικού μας χώρου. Παρακαλώ σημειώστε τη λέξη «χώρος». Πρόκειται για λέξη κλειδί. Τον χειμώνα ανακαλύφθηκε ακόμα ένας «παλιοχαρακτήρας» από τον εγχώριας προελεύσεως πάντα ευρηματικό χώρο των σκεπτόμενων ανθρώπων: ο Καζαντζίδης! Εκτός κι αυτός από τις σκηνές των δικαίων! Τοποθετήθηκε  «εν σκηναίς» κολασμένων μισογύνηδων, φαλλοκρατών, αντιδραστικών που κατέστρεψαν την ζωή χιλιάδων γυναικών οι οποίες υπέφεραν από τα φαλλοκρατικά τραγούδια που τραγουδούσε ο άθλιος αυτός τύπος.

Ο Φίλιπ Ροθ είχε πει ότι έγραψε τη Συνωμοσία εναντίον της Αμερικής εν μέρει για να καταδείξει ότι «θα μπορούσε να έχει συμβεί αλλιώς και θα μπορούσε να έχει συμβεί εδώ». Ευτυχώς, συνεχίζει, «τη στιγμή που θα μπορούσε να συμβεί, δεν συνέβη». Ωστόσο, το επιχείρημα του μυθιστορήματός του είναι ότι θα μπορούσε κάλλιστα να έχει συμβεί, ότι η πλειοψηφία του αμερικανικού εκλογικού σώματος θα μπορούσε να είχε συμπράξει στη «συνωμοσία κατά της Αμερικής». Άλλωστε, ποτέ δεν είναι αργά.

Για τη συντριβή του αεροπλάνου από το Αϊζερμπαϊτζάν στο Καζακστάν, το οποίο φέρει ίχνη από «εξωτερική πρόσκρουση», κατά τη διατύπωση των αζερικών αρχών, που προκλήθηκαν πάνω από τη ρωσική επικράτεια, παραχώρησε συνέντευξη ο Andreas Umland. Κατά τη γνώμη του, όλα δείχνουν ότι επρόκειτο για επίθεση κατά του αεροσκάφους, γι’ αυτό και αναλύει το γεγονός και τις συνέπειές του υπό το πρίσμα του περιστατικού της κατάρριψης του MH17 δέκα χρόνια νωρίτερα.

Χριστουγεννιάτικο διήγημα επιστημονικής φαντασίας 

Ο Προπομπός Νο 1564 βγήκε από το υπερδιάστημα κοντά στον πέμπτο πλανήτη του άστρου που στις τράπεζες δεδομένων του χαρακτηριζόταν με έναν δεκαπενταψήφιο αλφαριθμητικό κωδικό που περιείχε όλες τις βασικές πληροφορίες για τον τύπο του (κατηγορία 15-2 σύμφωνα με την ταξινόμηση των σοφών της Πηγής – έτσι ονόμαζε το νοήμον είδος τον πλανήτη από τον οποίο καταγόταν πριν δημιουργήσει μια τεράστια αστρική αυτοκρατορία), τις συντεταγμένες του σε σχέση με το κέντρο του γαλαξία και την ταξινόμησή του ως φέρον πλανήτη με νοήμονα ζωή. Οι τράπεζες δεδομένων χαρακτήριζαν τον τρίτο πλανήτη ως φέροντα ζωή και προηγούμενες διερευνητικές αποστολές είχαν διαπιστώσει πως ο πλανήτης αυτός είχε ένα πλούσιο οικοσύστημα με ιδανικές συνθήκες για τον εποικισμό του από τους Ιερούς Κατακτητές – όπως αυτοαποκαλούνταν οι κάτοικοι της Πηγής από τότε που ένας προφήτης είχε υποτάξει με έναν παγκόσμιο ιερό πόλεμο όλες τις ομάδες οι οποίες ώς τότε ζούσαν σε ανεξάρτητες πολιτικές οντότητες και τις είχε ενώσει σε μια παντοδύναμη καταρχήν πλανητική αυτοκρατορία που αργότερα επεκτάθηκε σε γειτονικά πλανητικά συστήματα υποτάσσοντας τους όποιους νοήμονες ιθαγενείς έβρισκε στο διάβα της ή απλά εξολοθρεύοντάς τους αν δεν αποδέχονταν τους Ιερούς Κανόνες του Προφήτη.

Για την πολιτική κρίση στην Γαλλία, ένα από τα πολλά επεισόδια της οποίας ήταν και η πρόσφατη πτώση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ, ειπώθηκαν, λέγονται και θα ειπωθούν πολλά: αδυναμία πολιτικού και οικονομικού εκσυγχρονισμού της χώρας, οι σχετικές απόπειρες προσκρούουν όλες σε έναν απαρχαιωμένο συγκεντρωτισμό και κρατισμό, σύμφωνα με ορισμένους, λαϊκισμός και σύγκλιση των άκρων, για κάποιους άλλους, διχαστικές και ευκαιριακές κομματικές επιλογές εκατέρωθεν κ.λπ. θα προσθέσουν κάποιοι τρίτοι. Αναμφίβολα, σε όλα αυτά υπάρχουν στοιχεία αλήθειας. Ωστόσο, όλες αυτές οι προσεγγίσεις δυσκολεύονται να θεωρήσουν το πολιτικό πρόβλημα της χώρας, την ιδιαιτερότητα της πολιτικής κρίσης στην Γαλλία της Πέμπτης Δημοκρατίας, γιατί είναι αποσπασματικές. Αδυνατούν να σκεφτούν τη σχέση της πολιτικής με την αρχή της νομιμοποίησής της, δηλαδή τη λαϊκή κυριαρχία, έτσι όπως η δυναμική αυτή σχέση θεσπίσθηκε από τον στρατηγό Ντε Γκωλ και, τυπικά τουλάχιστον, δηλαδή στο επίπεδο της θεσμικής και συνταγματικής τάξης, εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Στο άρθρο-μελέτη που ακολουθεί, ο Μπερνάρ Μπουρντέν (Bernard Bourdin), επιχειρεί να αναδείξει και να κατανοήσει, ακριβώς το διαρκώς διευρυνόμενο χάσμα που εδώ και δεκαετίες έχει ανοίξει ανάμεσα στο κράτος (και τους εκάστοτε πολιτικούς του εκπροσώπους, πάνω απ’ όλα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας), με το λαό: η (σημερινή) κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος, με τη λεγόμενη «απόσχιση των ελίτ», είναι προϊόν διάλυσης αυτής της σχέσης ανάμεσα στο «πάνω» και το «κάτω», μια σχέση που αποτελούσε τον πυρήνα της «πολιτικής φιλοσοφίας» του στρατηγού Ντε Γκωλ.

Ο Γιάννης Μπουτάρης, σε στενή συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα της Θεσσαλονίκης, έκανε σοβαρές παρεμβάσεις με θετικές συνέπειες στο εισόδημα και τις οικονομικές προοπτικές των (μη εβραίων, πια, στην πλειονότητά τους) κατοίκων της πόλης. Επικαλούμενος τη μνήμη της των εβραίων της Θεσσαλονίκης διασυνέδεσε την πόλη με την εξωστρέφεια και την καινοτομία που  κατεξοχήν χαρακτηρίζει το εβραϊκό έθνος, κινητοποιώντας την εισροή ανθρώπων, γνώσεων και κεφαλαίων στη Θεσσαλονίκη. Πώς μπορεί η πόλη να επωφεληθεί με βάση την κληρονομιά του Γιάννη Μπουτάρη;

Πέθανε στις 18 Δεκεμβρίου 2024, σε ηλικία 88 ετών, ο Σωκράτης Σκαρτσής, μια προσωπικότητα που αφιέρωσε τη ζωή της στα γράμματα και τις τέχνες, ιδρυτής και θεματοφύλακας του Συμποσίου Ποίησης (1981-2018) που, με έδρα την Πάτρα, για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες ένωσε φωνές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στη συνεισφορά του συγκαταλέγεται και η ίδρυση των Εκδόσεων του Πανεπιστημίου Πατρών.

Στις 26 Μαρτίου 2024, η ελληνική ομάδα ανδρών απέτυχε να προκριθεί στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro), ηττημένη από τη Γεωργία, σε αγώνα που έλαβε χώρα στην Τυφλίδα. Ανατρέχοντας, κατήφεια και προβληματισμός παρουσιάστηκε μεταξύ των eλλήνων φιλάθλων, παικτών και ιθυνόντων. Η αναμενόμενη χαρά, στις τάξεις της οικοδέσποινας, ήταν αναμεμειγμένη με συγκίνηση για την επερχόμενη παρθενική συμμετοχή σε οποιοδήποτε μεγάλο διεθνές τουρνουά. Από τον σπόρο που φυτεύτηκε στην κοινωνία, στα προκριματικά, ξεπήδησε ένα βλαστάρι, το οποίο θέριευε με κάθε επιτυχία, κατά τη μείζονα φάση. Παρότι οι Γεωργιανοί εντέλει αποκλείστηκαν, το κλίμα ευφορίας στους δρόμους θύμιζε τον αντίκτυπο της πορείας της Ελλάδας στο Euro, 20 χρόνια νωρίτερα.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν αυτό που σκοπεύω να περιγράψω συμβαίνει και σε άλλες χώρες, ωστόσο, συμβαίνει-δεν συμβαίνει, στη χώρα μας έχει λάβει διατάσεις εθνικής παράνοιας. Αμέσως εξηγώ ποιας ακριβώς, γιατί μας βαραίνουν πολλές.