Σύνδεση συνδρομητών

Ο Γιάννης Μαρής με τον Μάνο Χατζιδάκι.

Κώστας Θ. Καλφόπουλος (επιμ.), 18 κείμενα για τον Γιάννη Μαρή. Ο άνθρωπος, το έργο, η εποχή, Πατάκη, Αθήνα 2016, 200 σελ.

«Άμα τη εμφανίσει του», ο Γιάννης Μαρής επιφέρει μία διπλή τομή στη μεταπολεμική νεοελληνική λογοτεχνία, καθώς ανανεώνει και εμπλουτίζει, θεματικά και υφολογικά, το λαϊκό μυθιστόρημα, αλλά κυρίως την ηθογραφία της εποχής. Στην ουσία εκσυγχρονίζει αμφότερα τα είδη, και ταυτόχρονα εγγράφει και νομιμοποιεί πρώτος αυτός το «αστυνομικό» ως αυτόνομο και ισότιμο είδος (genre) στη νεοελληνική λογοτεχνία.

06 Ιουλίου 2023
Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης.      

Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Οι σκλάβοι στα δεσμά τους, εισαγωγή, επιμέλεια κειμένου, σχόλια, γλωσσάρι: Δημήτρης Κόκορης, φιλολογική επιμέλεια: Γιάννης Παπακώστας, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, Αθήνα 2022, 451 σελ. 

 Η πάλη αστών και ξεπεσμένης αριστοκρατίας είναι μοιραία στο μυθιστόρημα του Θεοτόκη επειδή οι σοσιαλιστικές του πεποιθήσεις πόρρω απέχουν από το να τον οδηγήσουν σε οιονδήποτε ιδεολογικό οπτιμισμό.           

05 Ιουλίου 2023
Ο Γουίλλιαμ Φώκνερ σε γραμματόσημο των αμερικανικών ταχυδρομείων (λεπτομέρεια).

Ουίλλιαμ Φώκνερ, Η Αρκούδα, μετάφραση από τα αγγλικά: Βασίλης Καλλιπολίτης, Εξάντας, Αθήνα 1980, 153 σελ.

Η Αρκούδα του Γουίλλιαμ Φώκνερ ως συνδετικός ιστός ανάμεσα στον Χέρμαν Μέλβιλ και τον Κόρμακ ΜακKάρθι. Μια παλιά μετάφραση για έναν πάντα αξιανάγνωστο συγγραφέα.

04 Ιουλίου 2023
2 Μαρτίου 1959, Λευκωσία. Ο Μακάριος επιστρέφει στην ανεξάρτητη Κύπρο την επομένη της συνομολόγησης των Συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου. Τον επόμενο Δεκέμβριο θα γίνονταν οι πρώτες εκλογές. Ωστόσο, η ανεξαρτησία αντιμετωπίστηκε εξαρχής ως σταθμός για συνέχιση του αγώνα για την Ένωση με ειρηνικά μέσα. Και έτσι άρχισε να βαθαίνει η εθνοτική διαφορά στην Κύπρο, που υπήρξε η πηγή της κακοδαιμονίας του νησιού τα επόμενα χρόνια.

Μάριος Θρασυβούλου, Μακάριος 1948-1959. Η πολιτική ηγεμονία και η εξέλιξη προς τον αυταρχισμό, Παπαζήση, Αθήνα 2023, 358 σελ.

Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν αδιαμφισβήτητος θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης της Κύπρου. Ωστόσο, ο «απολυταρχικός χαρακτήρας» του, ο «συγκεντρωτισμός» του, οι «φιλοδοξίες που θύμιζαν ανάλογες φιλοδοξίες μεσαιωνικών αρχόντων» συνέβαλαν στην εξέλιξή του προς τον αυταρχισμό. Ο ιστορικός Μάριος Θρασυβούλου προσεγγίζει απομυθοποιητικά τον άνθρωπο και τα πρώιμα χρόνια του στην εξουσία. [TBJ]

04 Ιουλίου 2023
O Xρήστος Χωμενίδης.

Χ. Α. Χωμενίδης, Η δίκη Σουάρεφ. Μυθιστόρημα, Πατάκη, Αθήνα 2023, 424 σελ.

Στα τελευταία μυθιστορήματά του, ο Χρήστος Χωμενίδης έχει αναλάβει το ρόλο ενός αφηγητή της τωρινής Αθήνας. Μόνο που η Δίκη Σουάρεφ δεν βασίζεται τόσο σε περιστατικά, κυρίως στηρίζεται στην εξιστόρηση ανθρώπων και χαρακτήρων. Το ποια είναι η Αθήνα του σήμερα (ίσως και η Ελλάδα, γενικότερα), κατά τον Χωμενίδη, μοιάζει να γίνεται ευκολότερα κατανοητό αν μιλάς για τους ανθρώπους που ζουν σ’ αυτή, για την ψυχοσύνθεσή τους και την καθημερινότητα τους – κι όχι τόσο για τα κατορθώματά τους. Και πώς το κάνει; Συναρμολογώντας χαρακτήρες – ανάμεσα στους οποίους κινείται και ο μυστηριώδης Σουάρεφ, ένας από μηχανής διάβολος. Τεύχος 142  

04 Ιουλίου 2023
Ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας (στο κέντρο) κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στις ελληνικές μονάδες της RAF στην Αίγυπτο. Ο βασιλιάς και οι εξόριστες κυβερνήσεις της Μέσης Ανατολής προσπάθησαν να συμμετάσχουν στη μελλοντική διαμόρφωση ενός μεταπολεμικού status quo στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.   

Μανόλης Κούμας, Δεκαετία πολέμων. Διλήμματα της ελληνικής διπλωματίας 1940-1949, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2022, 392 σελ.

Ποια ήταν τα ζητήματα που απασχολούσαν την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας τα χρόνια της δικτατορίας Μεταξά και, κατόπιν, την ταραγμένη δεκαετία του 1940, τη δεκαετία ενός πολέμου και ενός εμφυλίου πολέμου. Ποιοι ήταν οι προσανατολισμοί της χώρας και τι άλλαξαν τα γεγονότα; [ΤΒJ]

30 Ιουνίου 2023
Ο Γουίλλιαμ Φώκνερ από τον Αλέκο Παπαδάτο.

William Faulkner, Καθώς ψυχορραγώ, μετάφραση από τα αγγλικά: Παναγιώτης Κεχαγιάς, Gutenberg, Αθήνα 2023, 287 σελ.

Ουίλλιαμ  Φώκνερ, Κόκκινα φύλλα, μετάφραση από τα αγγλικά - επίμετρο: Γιάννης Παλαβός, Κίχλη, Αθήνα 2021, 152 σελ. 

Δυο σημαντικά κείμενα του Γουίλλιαμ Φώκνερ στα ελληνικά, σε υποδειγματικές μεταφράσεις και εκδόσεις, κάνουν ξανά επίκαιρο τον αμερικανό συγγραφέα στην Ελλάδα. Μόλις κυκλοφόρησε το Καθώς ψυχορραγώ, γραμμένο το 1929 σε 47 ημέρες, σε υποδειγματική μετάφραση του Παναγιώτη Κεχαγιά. Νωρίτερα, επίσης στην υποδειγματική μετάφραση του Γιάννη Παλαβού, είχε κυκλοφορήσει το διήγημα, έκτασης νουβέλας, Κόκκινα φύλλα, που δημοσιεύτηκε το 1930. Και τα δυο κείμενα είναι τοποθετημένα στον παρακμάζοντα αμερικανικό Νότο, μετά την κατάργηση της δουλείας. Και τα δυο μιλούν για την οδύνη της επιβίωσης, συνθήκη καλύτερη από την ανυπαρξία.

28 Ιουνίου 2023
Ιανουάριος 1919, Μόναχο. Βαυαρία, Γερμανία. Ο πρωθυπουργός της εξέγερσης Κουρτ Άισνερ με τη σύζυγό του και, δεξιά, ο υπουργός του Χανς Ουντερλέιτνερ. O Άισνερ δολοφονήθηκε λίγες μέρες μετά, στις 21 Φεβρουαρίου 2019.

Volker Weiderman, Ονειροπόλοι. Όταν οι συγγραφείς πήραν την εξουσία, Γερμανία, 1918, μετάφραση από τα γερμανικά: Μαρία Αγγελίδου, Άγρα, Αθήνα  2019, 325 σελ.

Όταν ανοίγει κανείς το βιβλίο Ονειροπόλοι του Φόλκερ Βάιντερμαν[1], ιδιαίτερα αν δεν έχει διαβάσει το οπισθόφυλλο, νομίζει ότι πρόκειται για ένα παραμύθι ή για μια μυθώδη ιστορία. Όμως όχι, ο συγγραφέας σ’ αυτό το ιστορικό μυθιστόρημα κάνει μια, μέρα μέρα, ώρα ώρα, περιγραφή  του δράματος μιας αποτυχημένης επανάστασης, μάλλον άγνωστης. Της επανάστασης του Μονάχου: ενός συναρπαστικού ουτοπικού κοινωνικού πειράματος που κατέληξε σε άγρια καταστολή και σε λουτρό αίματος.

28 Ιουνίου 2023
O Γουίλλιαμ Φώκνερ το καλοκαίρι του 1924.

William Faulkner, Καθώς ψυχορραγώ, μετάφραση από τα αγγλικά: Παναγιώτης Κεχαγιάς, Gutenberg, Αθήνα 2023, 287 σελ.

Το Καθώς ψυχορραγώ είναι μια φιλοσοφική διαμάχη ανάμεσα στον νατουραλισμό και τον ανθρωπισμό. Ο θάνατος, οι οικογενειακοί δεσμοί, τα βάσανα των φτωχών και, ακόμη περισσότερο, των γυναικών, η αίσθηση καθήκοντος, η (αν)ειλικρίνεια, τα ένστικτα και τα ενδόμυχα συναισθήματα, η αμφισβητούμενη αποτελεσματικότητα της γλώσσας αποτελούν τις βασικές θεματικές του μυθιστορήματος. Θεωρήθηκε από τα πιο περίπλοκα μυθιστορήματα του μοντερνιστικού κανόνα στην αμερικανική λογοτεχνία – κι η εκ νέου έκδοσή του στα ελληνικά εξυπηρετεί την ανάγκη να διαβαστεί σε ένα ιδίωμα κοντινό στη σημερινή καθομιλουμένη γλώσσα.

26 Ιουνίου 2023

Μαθηματικά, φυσική, φιλοσοφία

Διονύσιος Α. Αναπολιτάνος
O Πτολεμαίος και ο Στράβων, λεπτομέρεια από τη Σχολή των Αθηνών του Ραφαήλ.

Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος, Θεωρητικές και Θετικές Επιστήμες – Οι δύο κουλτούρες και οι διατομές τους, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2022

Ένα συμπαγές και νοηματικά πυκνό δοκίμιο για τη σχέση ανάμεσα στις θεωρητικές επιστήμες (στις οποίες ο συγγραφέας περιλαμβάνει και τη φιλοσοφία) και στις θετικές επιστήμες.

26 Ιουνίου 2023
Ο Μάκης Καραγιάννης.

Μάκης Καραγιάννης, Η σκόνη του κόσμου όταν γκρεμίζεται. Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, Αθήνα 2023, 259 σελ.

«Ήθελα όχι το χρήμα, μα η αξιοπρέπεια του ανθρώπου να είναι η δωρική κολόνα που κρατάει τον κόσμο. Κι ανέβηκα στο βουνό γιατί με την πράξη, και όχι με λόγια, θα χάραζε η καινούρια μέρα της ιστορίας». Ένας νεαρός πολεμιστής με τον Λαϊκό Στρατό, στον Εμφύλιο, με εμφανές το τραύμα, ψάχνει τη διαφορά ανάμεσα στα λόγια και τις τρομερές πράξεις. [TBJ]

22 Ιουνίου 2023
Μάιος 2013, πάρκο Γκεζί, Κωνσταντινούπολη. Οπαδοί της ποδοσφαιρικής ομάδας Μπεσίκτας έχουν καταλάβει μπουλντόζα που τη χρησιμοποιούν ως ασπίδα στη διάρκεια συγκρούσεων με την αστυνομία. Ως γνωστόν, την άνοιξη του 2013, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν κατά της αυταρχικής πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν και του κόμματός του AKP. Αριστεροί, εθνικιστές, οπαδοί ποδοσφαίρου, Κούρδοι, γυναίκες με μαντίλα: η τουρκική κοινωνία σε μια σπάνια επίδειξη ενότητας. Αφορμή για τις διαδηλώσεις ήταν τα οικοδομικά σχέδια της κυβέρνησης στο πάρκο Γκεζί, κοντά στη γνωστή πλατεία Ταξίμ. Ο Ερντογάν ήθελε να μετατρέψει ένα πρώην οθωμανικό στρατόπεδο –που κατεδαφίστηκε το 1940– μεταξύ άλλων και σε εμπορικό κέντρο. Οι διαδηλώσεις κατεστάλησαν με βία, νεκρούς και τραυματίες και, δέκα χρόνια μετά, το άλλοτε πάρκο Γκεζί χάθηκε οριστικά, η περιοχή οικοδομήθηκε: ο Ερντογάν είχε κερδίσει μια ακόμα μάχη, όχι μόνο συμβολική.   

Ευάγγελος Αρεταίος, Κλωστές στην Ημισέλινο, Oξύ, Αθήνα 2023, 160 σελ.

Η Σεβντά στο νέο βιβλίο του Ευάγγελου Αρεταίου είναι ένα πραγματικό πρόσωπο. Δραπέτευσε από την Τουρκία για να μη συλληφθεί. Πίσω, έμεινε μια χώρα αυταρχική, που ο Ερντογάν συνέβαλε στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξή της, χωρίς όμως να καταφέρει να την ενώσει. Ανδροκρατική και κλειστή κοινωνία, βλέπει με καχυποψία πρόσωπα όπως η Σεβντά και η φίλη της, η Γκιουλιστάν, με την οποία είναι ερωτευμένη. Η Σεβντά έχει ένα όνειρο για τη χώρα. Ένα όνειρο ελευθερίας. Αλλά ποιες πολιτικές δυνάμεις, και υπό ποιες συνθήκες, θα μπορούσαν να το πραγματώσουν; [TBJ]

21 Ιουνίου 2023
Σελίδα 6 από 67