
Κώστας Καλφόπουλος, Ό,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με φόνο. Λαϊκά νουάρ διηγήματα, Καστανιώτη, Αθήνα 2023, 168 σελ.
Το βιβλίο Ό,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με φόνο, του Κώστα Καλφόπουλου αποτελείται από μία συλλογή 7 διηγημάτων, τα 6 εκ των οποίων έχουν δημοσιευτεί προηγουμένως αλλού: σε εφημερίδες, σε συλλογές αστυνομικών διηγημάτων, σε συλλογικά βιβλία με τον υπότιτλο λαϊκά νουάρ.

Γιάννης Ν. Μπασκόζος, Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών. Νουβέλα, Μεταίχμιο, Αθήνα 2023, 168 σελ.
Από τα μαύρα χρόνια της δικτατορίας μέχρι και την αυγή της Μεταπολίτευσης. Για τις παρέες και τις σχέσεις της εποχής, για τις μουσικές και τα κορίτσια, για τα ποτά και τους καφέδες, μα, πρωτίστως, για τα αγόρια και τις νεαρές γυναίκες που, αναζητώντας τη βιολογική και τη διανοητική τους ενηλικίωση, δοκιμάζουν, σχεδόν με τρόμο, τα πρώτα βήματά τους: βήματα αγχώδη και τολμηρά, βήματα διστακτικά και αλματώδη, καθώς και απρόσμενες βουτιές σε βαθιά και σε ρηχά νερά.

Μπάμπης Παπαδημητρίου, Πληθωρισμός, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2023, 109 σελ.
Το βιβλίο του Μπάμπη Παπαδημητρίου, Πληθωρισμός, είναι πολύ μεγαλύτερης εμβέλειας από τον όγκο των 109 σελίδων του. Πραγματεύεται τον πληθωρισμό στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς, με απλό, κατανοητό τρόπο και με μια μη δογματική, μη μονοθεματική προσέγγιση. (Tεύχος 144)

Paul Auster, Φλεγόμενο αγόρι, μετάφραση από τα αγγλικά: Ιωάννα Ηλιάδη, Μεταίχμιο, Αθήνα 2023, 1.184 σελ.
Αυτή τη φορά, ο συγγραφέας της Τριλογίας της Νέας Υόρκης αναλαμβάνει να ανασυστήσει τη ζωή ενός ειδώλου της αμερικανικής λογοτεχνίας: του Στίβεν Κρέιν, ενός συγγραφέα που δεν κατάφερε να γίνει τριάντα χρόνων και έζησε μόλις μερικούς μήνες στον εικοστό αιώνα. Ωστόσο, το αποτύπωμά του είναι διαρκές και αναζωπυρώνεται συνεχώς. Υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής εφημερίδων, αλλά το πρώτο του πολεμικό μυθιστόρημα, που είναι και το πρώτο πολεμικό μυθιστόρημα στην ιστορία της λογοτεχνίας, το έγραψε στα 25 του. Και μολονότι δεν είχε βρεθεί ώς τότε σε κάποιο μέτωπο, είναι ο πρώτος που γράφει ένα αμιγώς πολεμικό έργο. Ποιος είναι λοιπόν ο Στίβεν Κρέιν και γιατί τον θαυμάζει ο Πολ Όστερ; (Τεύχος 144)

Santiago Gamboa, Η νύχτα θα είναι μεγάλη, μετάφραση από τα ισπανικά: Δήμητρα Σταυρίδου, Διόπτρα, Αθήνα 2023, 522 σελ.
Η Κολομβία είναι μια βίαιη, διεφθαρμένη χώρα, που μόλις βγήκε από έναν πολύνεκρο εμφύλιο. Ιδανικό σκηνικό, δηλαδή, για νουάρ, που το εκμεταλλεύεται με ιδανικό τρόπο ο Κολομβιανός Σαντιάγο Γκαμπόα για το νέο του μυθιστόρημα.

Χρόνης Μπότσογλου, Η αδιάλλακτη ειλικρίνεια της ενσυναίσθησης. Αναδρομική έκθεση, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Άνδρος, 2/7 – 1/10/2023
Χρόνης Μπότσογλου, Η αδιάλλακτη ειλικρίνεια της ενσυναίσθησης (The Uncompromising Sincerity of Empathy), δίγλωσσος κατάλογος της έκθεσης, κείμενα: Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, εκδοτική επιμέλεια Μικρή Άρκτος, 2023
Αναδρομική έκθεση του έργου του Χρόνη Μπότσογλου (1941-2022), ενός από τους σημαντικότερους παραστατικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, εγκαινιάστηκε στις 2 Ιουλίου στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο, στο πλαίσιο της ετήσιας κορυφαίας εικαστικής διοργάνωσης που παρουσιάζει κάθε καλοκαίρι το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Παρουσιάζονται περισσότερα από εκατό έργα, σχέδια με μολύβι, παστέλ, ελαιογραφίες, ακουαρέλες, μπρούντζινα, ορειχάλκινα και γύψινα, τα οποία καλύπτουν την περίοδο από το 1953 έως το 2018. Ακολουθεί κριτική παρουσίαση της έκθεσης. [TBJ]

Παναγής Παναγιωτόπουλος, Το Γεγονός. Γιατί άλλαξε ο κόσμος μετά την 11η Σεπτεμβρίου, επίμετρο: Νικόλας Σεβαστάκης, Οξύ, β’ έκδοση, Αθήνα 2021
«Καμία ημέρα δεν θα σας σβήσει από τη μνήμη του χρόνου». Αυτή η φράση από την Αινειάδα του Βιργιλίου βρίσκεται στον κεντρικό τοίχο του μνημείου για τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη. Τα χιλιάδες θύματα, οι φωτογραφίες των οποίων υπάρχουν στο μνημείο, είναι η κινητήριος δύναμη της μνήμης για την ημέρα που γκρέμισε τις βεβαιότητες και όρισε τη μετανεωτερικότητα της ασφάλειας του 21ου αιώνα. (Αναδημοσίευση με προσαρμοσμένο τίτλο μεγάλου μέρους της κριτικής για την επανέκδοση του βιβλίου του Παναγή Παναγιωτόπουλου, με αφορμή την επέτειο του Γεγονότος, που καθόρισε τις ζωές και την πορεία όλου του δυτικού κόσμου)

Κώστας Κουλουφάκος, Τα δημοσιευμένα έργα. Τόμος 1: Πρωτότυπα. Τόμος 2: Μεταφρασμένα, φιλολογική επιμέλεια, επίμετρο: Γιώργος Ανδρειωμένος, Κίχλη, Αθήνα 2022, αντιστοίχως 1920 και 1080 σελ.
Ο Κώστας Κουλουφάκος (1924-1994), το σύνολο του έργου του οποίου μόλις κυκλοφόρησε σε επιμέλεια Γιώργου Ανδρειωμένου, ήταν αριστερός των γραμμάτων: πρωτοδημοσίευσε ποίημά του το 1950 στα Ελεύθερα Γράμματα, υπήρξε ιδρυτικό μέλος και μέλος της συντακτικής επιτροπής της Επιθεώρησης Τέχνης, όπου διετέλεσε υπεύθυνος ύλης (1955-1962) και αρχισυντάκτης (1965-1967), ίδρυσε και διεύθυνε τον εκδοτικό οίκο Διογένης (1971). Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων και συνεργάτης του περιοδικού Ηριδανός, ο Κουλουφάκος δημοσίευσε ποιήματα, βιβλιοκρισίες, μελέτες και μεταφράσεις. Στο έργο του, με απλή γλώσσα και διαυγές ύφος, οικοδομεί στέρεα στην ποιητική του την απόλυτη ταύτιση αισθητικής αναζήτησης και αξιακής ιεράρχησης. Η στάση του στη ζωή και στον πνευματικό χώρο μπορεί να συγκριθεί με εκείνη του λιθουανού εβραίου διανοητή Εμμανουέλ Λεβινάς (1905-1995), που έμεινε καιρό στα στρατόπεδα της ναζιστικής Γερμανίας και, επίσης, το έργο του συνέτεινε στην αυταξία του ανθρώπινου προσώπου. [ΤΒJ]

Jacques Julliard, Οι Αριστερές της Γαλλίας. Ιστορία, πολιτική και φαντασιακό, 1762-2012, μετάφραση από τα γαλλικά: Χριστίνα Σαμαρά, επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Αντωνίου, Πόλις, Αθήνα 2015, 928 σελ.
Μία, δύο, τρεις, τέσσερις Αριστερές. Οι κουλτούρες της χειραφέτησης και της κοινωνικής δικαιοσύνης γέννησαν διάφορα ιδεολογικά ρεύματα που, όπως αποδείχθηκε ιστορικά, δεν κινήθηκαν όλα στην κατεύθυνση του πολιτικού φιλελευθερισμού ή δεν είδαν όλα με τον ίδιο τρόπο την αντίληψη περί κοινωνικής δικαιοσύνης. Ο Ζακ Ζυλλιάρ περιγράφει τις διάφορες εκδοχές της Αριστεράς στην ιστορική εξέλιξη – που δεν ήταν πάντα δύναμη κοινωνικής προόδου και ελευθερίας. Αναδημοσίευση από το τεύχος 64 του Books' Journal, Μάρτιος 2016. [ΤΒJ]

Τα υιοθετημένα ελληνόπουλα του Ψυχρού Πολέμου ζητούν δικαίωση
Mary Cardaras (edited), Voices of the Lost Children of Greece: Oral Histories of Cold War International Adoption, εισαγωγή: Gonda Van Steen, πρόλογος: Gabrielle Glaser, Anthem Press, London 2023, 210 σελ.
Μια νέα συλλογή δοκιμίων από ελληνικής καταγωγής υιοθετημένα άτομα τη δεκαετία του 1950, έπειτα από δύο διαδοχικούς πολέμους –Β’ Παγκόσμιος, Εμφύλιος– που κατέστρεψαν την Ελλάδα. Οι αφηγήσεις τους εστιάζουν στην εμπειρία της διεθνούς υιοθεσίας, ο αντίκτυπος της οποίας είναι διά βίου αλλά δεν έχει ακόμη αποτιμηθεί σωστά. Στόχος, η αναγνώριση από την ελληνική πολιτεία των δικαιωμάτων τους, εκκινώντας από την απόδοση ιθαγένειας. (τεύχος 143)

Sigmund Freud, Χειρόγραφα κοκαΐνης, μετάφραση: Γιώργος Βίλλιος, Ερατώ, Αθήνα 1989, 261 σελ.
Για τον Φρόυντ, η ψυχαναλυτική θεωρία ήταν απλώς η τρίτη σκάλα στην οποία αποπειράθηκε να αναρριχηθεί, για να φτάσει στην καταξίωση και την οικονομική ανεξαρτησία. Έχουν προηγηθεί δύο άλλες, λιγότερο γνωστές. Από τη μία πλευρά, η προσπάθεια κατανόησης της αναπαραγωγής και των σχετικών οργάνων των χελιών. Από την άλλη, η εξερεύνηση της θεραπευτικής/αναισθητικής δράσης της κοκαΐνης.

Τζον Μίλτον, Ο ξανακερδισμένος παράδεισος, μετάφραση από τα αγγλικά: Δημοσθένης Κορδοπάτης, Μελάνι, Αθήνα 2019, 132 σελ.
Ο Ξανακερδισμένος παράδεισος του Μίλτον μεταφράστηκε στα ελληνικά τελευταία φορά, με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο από τον Δημοσθένη Κορδοπάτη, το 2019, ωστόσο είναι ένα βιβλίο που προκαλεί τους αναγνώστες του να το ανακαλύψουν. Δεν είναι απλώς θρησκευτική ποίηση, είναι ένα βαθιά φιλοσοφικό κείμενο που θέτει πολλά ερωτήματα. [TBJ]