Ποιητική και πολιτική δικαιοσύνη

Στον διάσημο ορισμό της δημοκρατίας  του προέδρου Λίνκολν, “government of the people, by the people, for the people”, οι εκλογές μέσω της δεύτερης συνθήκης καταλαμβάνουν το ένα τρίτο. Δεν το λες και λίγο. Και πώς να το πεις όταν οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές είναι το θεμέλιο ανάδειξης της επιλογής ενός λαού;

Οι μόνοι που θεώρησαν πως ο τούρκος πρόεδρος επέστρεψε «νικητής και τροπαιούχος» από τη Μαδρίτη έχοντας πετύχει όλους τους στόχους είναι ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν και ο αρχηγός της ελληνικής αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος διέγνωσε ταυτόχρονα «Βατερλώ» και «δεινή ήττα» για τον έλληνα πρωθυπουργό. Η κίνηση δεν διέφυγε της προσοχής του τούρκου ηγέτη και, χθες, ξεδιάντροπα, μας είπε τι θα κάνουμε με το γκοβέρνο μας. Και κάπως έτσι ο Αλέξης Τσίπρας δέχθηκε το πιο αναπάντεχο πολιτικό endorsement στην πρόσφατη ιστορία.

Εξίσου σπουδαία με την ομιλία του πρωθυπουργού στις 17 Μαΐου στο Κογκρέσο, η οποία ήταν λαμπρή, ήταν και η πρόσκληση καθαυτή. Επειδή, σύμφωνα με το αμερικανικό σύνταγμα, για να εκφωνήσεις λόγο εκεί πρέπει να προσκληθείς, είτε είσαι ο Μητσοτάκης είτε είσαι ο Μπαϊντενάκης.

Το φιλελεύθερος δεν είναι διαβαθμίσιμο επίθετο. Όπως το έγκυος. Όταν είσαι, είσαι. Και, μάλιστα, από όλα τα ποσοτικά επιρρήματα που κατά περίπτωση το συνοδεύουν, το «φανατικά είναι το πιο ακατάλληλο και καταγέλαστο. Περισσότερα για το συγκεκριμένο στον επίλογο.

Εκτός από το χαρακτήρα, και η γεωγραφία είναι μοίρα. Πιστεύω πως αποδεικνύεται τόσο στην περίπτωση των εμπολέμων στην Ουκρανία και των πρωταγωνιστών της, όσο και στη δική μας περίπτωση με τη γείτονα στην Ανατολή και τους εκατέρωθεν αντιστοίχους.

Η επίκληση περασμένων μεγαλείων από τυράννους για να εξάψουν τα χαμηλότερα ένστικτα ενός λαού και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να καταλάβουν την εξουσία, να εδραιώσουν το καθεστώς τους και να μείνουν εκεί εσαεί είναι παλιά και δοκιμασμένη συνταγή από τους καλύτερους του είδους: τους Ναζί. Ο Χίτλερ αυτό που κατάφερε με επιτυχία ήταν να πείσει πως η Γερμανία υπ’ αυτόν θα επέστρεφε στην εποχή πριν από την ατιμωτική συνθηκολόγηση μετά το τέλος του Μεγάλου Πολέμου. Έκτοτε, σχεδόν ενστικτωδώς, κάθε επίδοξος τύραννος που σέβεται τον εαυτό του επικαλείται κι αυτός περασμένα μεγαλεία του έθνους του και βάζει στόχο την επιστροφή του σ’ αυτά. Με την οπισθοδρόμηση ως φανερή ομολογία δύσκολα τους προσάπτει κανείς διακριτικότητα στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν το μήνυμά τους.

Ας αρχίσουμε από τα καλά νέα. Η δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία δεν έφθασε ώς εδώ  για να πέσει από έναν μικρομεσαίο KGBίτη. 

Δεν υπάρχει δεινότερη θέση στην οποία μπορεί να περιέλθει ένα έθνος από το να δεχθεί εισβολή από ξένη δύναμη και τυχόν απώλεια επικράτειας ανεξαρτήτως της έκτασης αυτής. Η δεύτερη χειρότερη είναι, φυσικά, η κατάλυση της δημοκρατικής πολιτείας. Και στις δύο, ο πατριωτισμός παύει να είναι αφηρημένη έννοια και γίνεται πρακτικό και μετρήσιμο απαιτούμενο. Αλλά, ακόμη περισσότερο, παύει να είναι λόγω και γίνεται έργω.

Η γυναίκα στη φωτογραφία ονομάζεται Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν και υπάρχουν πολλοί λόγοι για να μην τη μάθει κανείς, αλλά ένας για να τη γνωρίσει. Αφορμή για το παρόν σημείωμα είναι ο τελευταίος.