Τάκης Χατζηδημητρίου, Κυπριακή Δημοκρατία 1964-1967, Από τη Στρατιωτικοποίηση στη Στρατοκρατία, Παπαζήση, Αθήνα 2023,

Τα χρόνια που ακολούθησαν τις διακοινοτικές ταραχές της 21^ης Δεκεμβρίου 1963 ήταν τα πιο σύνθετα και πολύπλοκα της πρόσφατης ιστορίας της Κύπρου. Οι συγκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι ανθρώπινες απώλειες, η εμπλοκή της Τουρκίας και της Ελλάδας, η παρεμβολή των ΗΠΑ και η αντίδραση της Σοβιετικής Ένωσης, έκαμαν ένα τοπικό πρόβλημα να εξελιχθεί σε περιφερειακό και, στη συνέχεια, σε διεθνές. Οι συνθήκες της εποχής το επιφόρτισαν με το στοιχείο της ιδεολογικής αναμέτρησης μεταξύ Ανατολής και Δύσης, θεμελιακό στοιχείο του Ψυχρού Πολέμου. Πώς η Κύπρος βυθιζόταν σιγά σιγά στα αδιέξοδα, που εγκαθίδρυαν και ενδυνάμωναν την τουρκική παρουσία στο νησί.

Αντώνης Χατζηκυριάκου, Χερσαίο Νησί, Ψηφίδες, Θεσσαλονίκη 2023, 444 σελ.

Η οθωμανική περίοδος της κυπριακής ιστορίας (1571-1878), έφερε πολλές αλλαγές στο νησί. Και, ιδίως το διάστημα 1764-1840, η Κύπρος έζησε αλλεπάλληλες κρίσεις, που καθόρισαν την εξέλιξή της. Ο συγγραφέας εκκινεί από τη σχέση ενός τόπου με τη γεωγραφία, η σημασία της οποίας μεταβάλλεται στο χρόνο και στο χώρο, στο πεδίο της γεωπολιτικής. Η έρευνά του σε πρωτογενείς πηγές συμβάλλει στην διεξοδική τεκμηρίωση ενός βιβλίου που καθοδηγείται κυρίως από τα γεγονότα και τις επιδράσεις που επέφεραν. [ΤΒJ - τεύχος 143] 

Σε όλες τις διακοινοτικές διαπραγματεύσεις μετά την ανακήρυξη χωριστού κράτους (1983) ο Ραούφ Ντενκτάς απαιτούσε, πριν από την εγκαθίδρυση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) στο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, να αναγνωριστεί ισότιμη με αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας κυριαρχία της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» οπότε Κυπριακή Δημοκρατία  και «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», ως ισότιμα κυρίαρχα κράτη, θα προχωρούσαν στην εγκαθίδρυση ενός νέου κράτους με τη μορφή Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Η θέση αυτή του Ντενκτάς έθετε δύο ανυπέρβλητα εμπόδια για τη λύση καθώς η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριπτε εκ προοιμίου αυτό τον όρο. Επιπλέον, η ελληνοκυπριακή πλευρά επέμενε σε αναδόμηση απλώς της Κυπριακής Δημοκρατίας από ενιαίο σε ομοσπονδιακό κράτος, πράγμα που σήμαινε κατάργηση της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», έστω τη στιγμή πριν η λύση τεθεί σε εφαρμογή.

Μάριος Θρασυβούλου, Μακάριος 1948-1959. Η πολιτική ηγεμονία και η εξέλιξη προς τον αυταρχισμό, Παπαζήση, Αθήνα 2023, 358 σελ.

Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν αδιαμφισβήτητος θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης της Κύπρου. Ωστόσο, ο «απολυταρχικός χαρακτήρας» του, ο «συγκεντρωτισμός» του, οι «φιλοδοξίες που θύμιζαν ανάλογες φιλοδοξίες μεσαιωνικών αρχόντων» συνέβαλαν στην εξέλιξή του προς τον αυταρχισμό. Ο ιστορικός Μάριος Θρασυβούλου προσεγγίζει απομυθοποιητικά τον άνθρωπο και τα πρώιμα χρόνια του στην εξουσία. [TBJ]

Τελικά, οι τρεις βασικοί υποψήφιοι που θα διεκδικήσουν τις εκλογές στην Κυπριακή Δημοκρατία το 2023 θα είναι, εκτός απροόπτου, ο Αβέρωφ Νεοφύτου, o Νίκος Χριστοδουλίδης και o Ανδρέας Μαυρογιάννης. Ας δούμε το σχετικό με αυτές τις εκλογές πολιτικό τους βιογραφικό.

Μακάριος Δρουσιώτης, Έγκλημα στο Κραν Μοντανά. Πώς και γιατί η Συμμορία ματαίωσε τη λύση του Κυπριακού. Διαφθορά, ανικανότητα και ξένες εξαρτήσεις, Αλφάδι, Λευκωσία 2021, 440 σελ.

Το σίριαλ της διαρροής εγγράφων του Κραν Μοντανά στην εφημερίδα της Κύπρου Φιλελεύθερος έχει έναν και μοναδικό στόχο: να στηρίξει το αφήγημα Αναστασιάδη αναφορικά με τη ματαίωση της λύσης στην ιστορική αυτή διάσκεψη. Μου θυμίζει αυτή η μεθόδευση την προσωπική επιστολή που μου έστειλε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, με ημερομηνία 11 Αυγούστου 2017, στην οποία, με την ίδια επιλεκτική παράθεση εγγράφων, προσπαθούσε να βγει «κούπα άπαννη» από την κρίση. (Ταυτόσημη επιστολή έστειλε και σε όσους άλλους τον στήριξαν δημόσια, στις προεδρικές του 2013,  ως τον ηγέτη της λύσης.) Έδωσα κατ’ ιδίαν απάντηση στον Πρόεδρο. Ωστόσο, την εκτίμησή μου για τα γεγονότα, των οποίων είχα πλήρη γνώση, τη διατύπωσα δημόσια με άρθρα μου στον Τύπο.

Μακάριος Δρουσιώτης, Η Συμμορία. To διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας στην Κύπρο. Το κούρεμα και η διαπλοκή πολιτικών και δικηγόρων, Αλφάδι, Λευκωσία 2020, 300 σελ. (Το βιβλίο είναι διαθέσιμο online στο: www.makarios.eu)

Το νέο βιβλίο του ερευνητή δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη είναι το χρονικό της περιόδου της δεινής οικονομικής κρίσης στην Κύπρο που κορυφώθηκε το 2013, με το «κούρεμα» των τραπεζικών καταθέσεων. Η έρευνα του Δρουσιώτη τον οδηγεί στον ίδιο τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καταγγέλλεται διαπλοκή με ρώσους ολιγάρχες και ξένα συμφέροντα και, σε όλη την πυραμίδα της πολιτικής ηγεσίας, φωτογραφίζεται ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα ανίκανο να αντιληφθεί, πόσο μάλλον να διαχειριστεί τις δραματικές συνθήκες των ημερών και τους κινδύνους που απειλούσαν τη χώρα. [ΤΒJ]