Λογοτεχνία

Κάλλια Παπαδάκη, Δενδρίτες. Μυθιστόρημα, Πόλις, Αθήνα 2015, 240 σελ.

Πού «συναντιούνται» ένα ηφαιστειογενές νησί, ένα ιταλικό χωριό και μια ιρλανδική κοιλάδα; Στο Κάμπντεν του Νιου Τζέρσεϋ, απαντά η Κάλλια Παπαδάκη. Στους Δενδρίτες της, γενεαλογικές ιστορίες μεταναστών πλέκονται περίτεχνα, αναδεικνύοντας τη μάχη για ενσωμάτωση και το αέναο κυνήγι της επιτυχίας. (TBJ)

 Μαρία Στεφανοπούλου, Άθος, ο Δασονόμος. Μυθιστόρημα, Το Ροδακιό, Αθήνα 2014, 284 σελ.

Στις 13 Δεκεμβρίου 1943, γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στα Καλάβρυτα, συλλαμβάνουν όλους τους άντρες και, αφού λεηλατήσουν τις περιουσίες και καταστρέψουν το χωριό, το απόγευμα εκτελούν όσους έχουν συλλάβει. Η θηριωδία των δυνάμεων κατοχής αλλά, κυρίως, τα πάθη των επιζησάντων είναι το θέμα ενός πολύ ενδιαφέροντος μυθιστορήματος, που δεν βολεύεται με τα κλισέ της γραφής και τους κοινούς τόπους μιας μεταγενέστερης «εθνικής» ανάγνωσης του δράματος. [ΤΒJ]

Άκης Παπαντώνης, Καρυότυπος, Κίχλη, Αθήνα 2014, 120 σελ.

Υπήρξε μια τάση, έλληνες συγγραφείς να τοποθετούν τη δράση των βιβλίων τους σε πόλεις του εξωτερικού. Το ίδιο κανει και ο Άκης Παπαντώνης, με το πρώτο βιβλίο του. Ο συγγραφέας δεν ανήκει σε αυτή την τάση, κι ας μη διαδραματίζεται η πλοκή του στην Ελλάδα. Το πρώτο βιβλίο του δεν είναι κοσμοπολίτικο, επειδή δεν είναι στη βάση του ελληνικό. Είναι ευρωπαϊκό. Ο Παπαντώνης γράφει για τη βρετανική εμπειρία του χωρίς να παρεμβάλει το φίλτρο της καταγωγής του, ως κάποιος που έχει απολέσει την ελληνική του ταυτότητα. Ο ήρωάς του δεν συγκρίνει το εκεί με το εδώ, υπάρχει μόνο το εκεί. Αναδημοσίευση από το τεύχος 60 του Books' Journal (Νοέμβριος 2015).

Wolfgang Herrndorf, Βερολίνο, γεια, μετάφραση από τα γερμανικά: Απόστολος Στραγαλινός, Κριτική, Αθήνα 2015, 280 σελ.

Θα μπορούσε να είναι ένα roadtrip. Ο συγγραφέας του, ο γερμανός Βόλφγκανγκ Χέρντορφ, ήθελε να γράψει για γερμανική εκδοχή του Χακ Φιν – η μάλλον, ένα κείμενο που να αφηγείται την απόδραση από την πόλη σύγχρονων παιδιών, που διεκδικούν την περιπέτεια, ένα κράμα επιρροών από τον Μαρκ Τουέιν ή τον Έντγκατ Άλλαν Πόε. Τα κατάφερε, έφτιαξε ένα απολαυστικό αφήγημα που φαινομενικά απευθύνεται σε εφήβους, αλλά όχι μόνο – κι έγινε ο ίδιος, άθελά του, δραματικό πρόσωπο, που δεν του έμελλε να απολαύσει τη δόξα και τις βραβεύσεις. Η ελληνική έκδοση ενός πολυδιαβασμένου στην Ευρώπη βιβλίου ανέδειξε το ύφος του. Αναδημοσίευση από το τεύχος 60 του Books' Journal.

Τι είναι Ο Αγώνας μου; Για τον νορβηγό συγγραφέα Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ ήταν μια προσπάθεια να κατακτήσει τη ζωή. Ο σκοπός του δεν ήταν να γνωρίσει τον εαυτό του, αλλά να γράψει ένα μυθιστόρημα. Και το έκανε μέσα από ένα παιχνίδι με καθρέφτες, ξεδιπλώνοντας τον εαυτό του όπως μια ρώσικη μπαμπούσκα. Κάπως έτσι έγραψε έξι τόμους. Αναδημοσίευση από το τεύχος 60 του Books' Journal, Nοέμβριος 2015.

Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ, Ένας θάνατος στην οικογένεια (Ο αγώνας μου – Βιβλίο πρώτο), μετάφραση από τα νορβηγικά: Σωτήρης Σουλιώτης, Καστανιώτη, Αθήνα 2015, 543 σελ.

Karl Ove Knausgaard, Mystruggle (1,2,3), μετάφραση από τα νορβηγικά στα αγγλικά: DonBartlett, Vintage

Λίγο πριν τοποθετηθεί στα βιβλιοπωλεία ο δεύτερος τόμος της οικογενειακής σάγκα του Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ, Ο αγώνας μου, αναδημοσιεύουμε την προσέγγιση στον συγγραφέα και το έργο του της Ξένιας Κουναλάκη, από το τεύχος 60 του Books' Journal, Νοέμβριος 2015.

Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ, Ένας θάνατος στην οικογένεια (Ο αγώνας μου – Βιβλίο πρώτο), μετάφραση από τα νορβηγικά: Σωτήρης Σουλιώτης, Καστανιώτη, Αθήνα 2015, 543 σελ.

Karl Ove Knausgaard, Mystruggle (1,2,3), μετάφραση από τα νορβηγικά στα αγγλικά: DonBartlett, Vintage

Ένας απολογισμός για την αυτοβιογραφική αφήγηση του Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ, τους τρεις πρώτους τόμους του εξάτομου Αγώνα – και ένα εκδοτικό φαινόμενο με διεθνείς διαστάσεις. Αναδημοσίευση από το τχ. 60 του Books' Journal, Νοέμβριος 2015

Nathaniel Philbrick, Στην καρδιά της θάλασσας, μετάφραση από τα αγγλικά: Κέλλυ Χονδροδήμα, Ωκεανίδα, Αθήνα 2002, β΄ έκδ. Αθήνα 2015, 383 σελ.

Το 1819, το φαλαινοθηρικό πλοίο Έσσεξ ξεκίνησε από το νησί Ναντάκετ της Μασαχουσέτης, στον Ατλαντικό, για το σύνηθες κυνήγι φαλαινών. Δεκαπέντε μήνες αργότερα, συνέβη κάτι που έως τότε ουδείς θεωρούσε ότι θα μπορούσε να συμβεί: μια εξαγριωμένη φάλαινα εμβόλισε και βύθισε το πλοίο. Οι είκοσι άντρες του πληρώματος πρόλαβαν να επιβιβαστούν σε τρεις μικρές βάρκες προκειμένου να σωθούν. Έπειτα από τρεις μήνες, μόνο οκτώ είχαν μείνει ζωντανοί... Η ιστορία που ενέπνευσε στον Χέρμαν Μέλβιλ τον Μόμπι-Ντικ και στον Έντγκαρ Άλαν Πόε την Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ, ειπώθηκε θαυμάσια από τον Ναθάνιελ Φίλμπρικ ενώ, σε λίγο, θα κυκλοφορήσει και σε ταινία, σε σκηνοθεσία Ρον Χάουαρντ – στην ελληνική αγορά θα αρχίσει να προβάλλεται την παραμονή της πρωτοχρονιάς... [ΤΒJ]

Δημοσθένης Παπαμάρκος, Γκιακ. Διηγήματα, Αντίποδες, Αθήνα 2015, 128 σελ.

Χρησιμοποιώντας την αρβανίτικη διάλεκτο, στην οποία «γκιακ» σημαίνει αδελφικό αίμα, εκδίκηση, βεντέτα, ο Δημοσθένης Παπαμάρκος συγκεντρώνει μια σειρά διηγήματα που ανακαλούν τη θηριωδία ιδίως του πολέμου. Οι ήρωές του, κατά κανόνα, ανήκουν στο ελληνικό εκστρατευτικό σώμα που επιτέθηκε στη Μικρά Ασία τα χρόνια πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή και προβαίνουν σε πράξεις εξαιρετικής ωμότητας. Τελικά, όσα δεν μπορεί συχνά να τεκμηριώσει με απόλυτη ακρίβεια η ιστορία, ελλείψει πρόσβασης στις πηγές, μπορεί να τα πει χάριν της θεμελιώδους ελευθερίας της η τέχνη της αφήγησης.

Αγγέλα Καστρινάκη, Και βέβαια αλλάζει! Αφήγημα για τη Μεταπολίτευση, Κίχλη, Αθήνα 2014, 264 σελ.

Είναι ένα μυθιστόρημα μαθητείας, που στηρίζεται στην προσωπική εμπειρία της συγγραφέως, μιας νεαρής μαθήτριας και, στη συνέχεια, φοιτήτριας, που πολιτικοποιείται την εποχή του Πολυτεχνείου και, γι’ αυτήν, η μεταπολίτευση δεν είναι η πομπώδης στράτευση σε μια Αριστερά «του χρέους» αλλά ένα ταξίδι μύησης στη ζωή – χαρούμενο, κεφάτο, δημιουργικό. Η Αγγέλα Καστρινάκη μετατρέπει σε λογοτεχνία τη μαρτυρία της για μια εποχή και για μια ιδιαίτερη πολιτική «νησίδα» της Αριστεράς, του Ρήγα Φεραίου, που έδωσε τη δυνατότητα στα μέλη του που δεν ασκούνταν στις ίντριγκες εξουσίας, να μεγαλώσουν και να ωριμάσουν σε μια συνθήκη χαρούμενης γνώσης. [TBJ]

Manuel Mujica Lainez, Μπομάρτσο, μετάφραση: Ντίνα Σιδέρη, διώνη, Αθήνα 2001, 628 σελ.

Το Ιερό Δάσος (Sacro Bosco), όπως το ονόμασε ο δημιουργός του, ο Πιερ Φραντσέσκο Ορσίνι, ή το Πάρκο των Τεράτων (Parko dei Mostri), όπως αποκαλείται σήμερα, βρίσκεται στο Μπομάρτσο, μικρή πόλη στο Λάτσιο, 68 χιλιόμετρα από τη Ρώμη. Η περιοχή ήταν το κέντρο της αρχαίας Ετρουρίας και είναι γεμάτη από παράξενα ευρήματα των νεκροπόλεων των Ετρούσκων. Το όνομα της είναι παραφθορά του αρχαίου polyMartium και τον 16ο αιώνα αποτελούσε δουκάτο στην ιδιοκτησία κλάδου της ιστορικής ιταλικής οικογένειας Ορσίνι.

Μιχάλης Μοδινός, Τελευταία έξοδος Στυμφαλία. Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2014, 192 σελ.

Έτσι κι αλλιώς, η τελευταία έξοδος βρίσκεται μπροστά στον καθένα, κάποτε μάλιστα –δυνητικώς– και μπροστά σε μια εθνική κοινωνία, μεγαμακροπρόθεσμα δε και μπροστά στο ανθρώπινο είδος. Η πορεία προς αυτή την τριπλή έξοδο, ως ατομική απόφαση, ως εθνική προοπτική και ως ανθρωπολογικός κίνδυνος είναι η ιδέα του μυθιστορήματος Tελευταία έξοδος Στυμφαλία του Μιχάλη Μοδινού. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, 52, Φεβρουάριος 2015.