Λογοτεχνία

Alan Trotter, Μπράβος, μετάφραση από τα αγγλικά: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Gutenberg, Αθήνα 2021, 319 σελ.

 Ο μπράβος, ο βοηθός του που δεν έχει όνομα, πολλή βία και πολλή φιλοσοφία (ή ψευτοφιλοσοφία;). Ο συγγραφέας Άλαν Τρότερ χρησιμοποιεί τεχνικές και σχήματα του κλασικού νουάρ, αλλά φυσικά δεν είναι μιμητής του Τσάντλερ και του Χάμμετ. Αρκεί αυτό για να κατατάξει το μυθιστόρημά του σε ένα μεταμοντέρνο αφηγηματικό είδος που θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε meta pulp fiction; Για άλλους λόγους ναι, για άλλους λόχους όχι. Αλλά σημασία σε ένα βιβλίο έχει αν μπορείς να το διαβάσεις – και το συγκεκριμένο βιβλίο σε προσκαλεί και σου δείχνει τους τρόπους. [τεύχος 126 - ΤΒJ]

Νικολάι Γκόγκολ, Η λεωφόρος Νιέφσκι, μετάφραση από τα ρωσικά-επίμετρο: Βιργινία Γαλανοπούλου, Οροπέδιο, Αθήνα 2018, 87 σελ.

Η Λεωφόρος Νιέφσκι είναι μια μικρή νουβέλα που ασχολείται με μεγάλα θέματα, γραμμένη με το γνωστό σαρκαστικό χιούμορ του Γκόγκολ. Κεντρικός ήρωας του κειμένου είναι ένας δρόμος, η λεωφόρος Νιέφσκι της Πετρούπολης. Ένας ανώνυμος, σε πρώτο πρόσωπο, αφηγητής –ο αναγνώστης τον ταυτίζει με το συγγραφέα– ξεκινάει με τη λεπτομερή περιγραφή του δρόμου, αναφέρεται σε καταστρώματα, πεζοδρόμια, κτίρια, καθαριότητα, φωτισμό και τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούν. Κυρίως όμως στην περιγραφή και στο κοινωνιολογικό προφίλ των ανθρώπων που τον διαβαίνουν κατά τις διαφορετικές ώρες της μέρας. Δημιουργείται έτσι στα μάτια του αναγνώστη μια εναργής, πλήρης και γοητευτική εικόνα της λεωφόρου και των ανθρώπων της. Οπτικοποιείται η καθημερινότητά της.

Ιάκωβος Καμπανέλλης, Άκουσε με τη φωνή μου κι έλα. Τραγούδια και ποιήματα, φροντίδα: Θάνος Φωσκαρίνης-Κατερίνα Καμπανέλλη, Κέδρος, Αθήνα 2020, 320 σελ.    

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης ήταν ένας από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς της μεταπολεμικής εποχής. «Ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας της Ελλάδας», σημειώνει με έμφαση ο Μίκης Θεοδωράκης στον χαιρετισμό του στην αρχή του βιβλίου Άκουσε με τη φωνή μου κι έλα. Τραγούδια και ποιήματα. Έγραψε πολλά ποιήματα, μα και στίχους για τραγούδια, από τους οποίους αρκετοί είχαν την τύχη να μελοποιηθούν από σπουδαίους συνθέτες: τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Σταύρο Ξαρχάκο.

Χριστίνα Ντουνιά, Αργοναύτες και σύντροφοι. Όψεις του λογοτεχνικού πεδίου στη δεκαετία του ’30, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2021, 408 σελ.

Μια καλειδοσκοπική θέαση όχι μόνο της θρυλικής γενιάς αλλά ολόκληρης της λογοτεχνικής δραστηριότητας της δεκαετίας του 1930, με συνδέσεις, φανερές ή κρυπτικές, με τη δεκαετία του 1920 αλλά και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Διεισδυτική και απόλυτα τεκμηριωμένη κατάδυση σε μια περίοδο όπου όλα περιστρέφονται γύρω από την επιθυμία των νέων λογοτεχνών του 1930 να εκφράσουν το αίτημα της ανανέωσης και της αλλαγής και γύρω από τον αγώνα τους να διεκδικήσουν τον προσωπικό τους χώρο στη δόμηση και την ιεράρχηση του λογοτεχνικού πεδίου.

Joseph Roth / Stefan Zweig, Αλληλογραφία 1927-1938, μετάφραση από τα γερμανικά: Μαρία Αγγελίδου - Άγγελος Αγγελίδης, εισαγωγή: Pierre Deshusses, επίμετρο: Παναγιώτης Κ. Τσούκας, Άγρα, Αθήνα 2021, 557 σελ. 

Joseph Roth / Stefan Zweig, Jede Freundschaft mit mir ist verderblich. Briefwechsel 1927-1938, Diogenes, Zürich 2014 (Wallenstein V., Göttingen 2011), 624 σελ.

S. Michel, L. K. Ostmann, E. Wichelhaus (επιμ.), Unterwegs mit Stefan Zweig (ταξιδιωτικά κείμενα), Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. M. 2010, 255 σελ.

Η Αλληλογραφία ανάμεσα στον Γιόζεφ Ροτ και τον Στέφαν Τσβάιχ αποτελεί ακόμα ένα εκδοτικό τόλμημα για τα ελληνικά δεδομένα, κυρίως όμως ένα σημαντικό τεκμήριο που αποτυπώνει τον «ψυχισμό του αιώνα» των επαναστάσεων και των καταστροφών στα «χρόνια των ξενοδοχείων» και, πρωτίστως, της εξορίας. Μέσα από τα γράμματα και τις καρτ-ποστάλ ξεδιπλώνεται μια στενή αλλά δύσκολη φιλία, με φόντο τους «σκοτεινούς καιρούς», ανάμεσα στις προσδοκίες και την απόγνωση που διακατέχουν δύο εξέχουσες προσωπικότητες του ευρωπαϊκού πνεύματος. Ένα οιονεί «επιστολικό μυθιστόρημα», συναρπαστικό και ψυχοφθόρο συνάμα, γραμμένο με το μελάνι της ψυχής των συγγραφέων του. (τεύχος 126)

Joseph Roth / Stefan Zweig, Αλληλογραφία 1927-1938, μετάφραση από τα γερμανικά: Μαρία Αγγελίδου - Άγγελος Αγγελίδης, εισαγωγή: Pierre Deshusses, επίμετρο: Παναγιώτης Κ. Τσούκας, Άγρα, Αθήνα 2021, 557 σελ. 

Αλληλογραφία με τα συνεχή σκαμπανεβάσματα μιας σχέσης στα πρόθυρα του πολέμου, με εντάσεις, πίκρες, απρόοπτα, και μαζί η αγωνία της οικονομικής αλλά και της λογοτεχνικής επιβίωσης δυο εξόριστων φίλων. Ο φτωχός και ανασφαλής Ροτ συνομιλεί με επιστολές με τον πετυχημένο και αυτάρκη Τσβάιχ, με φόντο την άνοδο του ναζισμού, τις διώξεις των Εβραίων και τη βεβαιότητα ότι η Ευρώπη θα καταστραφεί. (τεύχος 126)

Χέρμαν Μέλβιλ, Μπίλλυ Μπαντ, Ναύτης, μετάφραση από τα αγγλικά: Παναγιώτης Κεχαγιάς, Κώστας Σπαθαράκης, επίμετρο: Θοδωρής Δρίτσας, Αντίποδες, Αθήνα 2021, 212 σελ.

Ο Χέρμαν Μέλβιλ (1819-1891), χρόνια μετά την έκδοση του Μόμπι Ντικ (1851), από το 1886 ώς το θάνατό του, το 1891, αφιερώθηκε στη συγγραφή της νουβέλας Billy Budd, the Sailor, η οποία δημοσιεύτηκε πολύ αργότερα, το 1924, ενώ στην χώρα μας μεταφράστηκε μόλις φέτος και θα πρέπει ως αναγνωστικό κοινό να ευχαριστήσουμε τους εκδότες γι’ αυτό το σπουδαίο δώρο.

Βασίλης Βασιλικός, Η μνήμη επιστρέφει με λαστιχένια πέδιλα, Κέδρος, Αθήνα 2021.

Επανακυκλοφορεί ένα βιβλίο απομνημονευμάτων του Βασίλη Βασιλικού που γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ένα είδος συγγραφικών αναμνήσεων, για την οικογένεια του συγγραφέα, τις συζύγους του, τους φίλους του, τους συγγραφείς, τους διανοούμενους, τους πολιτικούς που συνάντησε και που, για διαφορετικούς λόγους, τον σημάδεψαν και τον διαμόρφωσαν. 

Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, Μπάνιο με τον Γιάννη, ιδιωτική έκδοση εκτός εμπορίου, Αθήνα 2019

Μια μικρή συλλογή νέων διηγημάτων, που κυκλοφόρησε πριν από δυο χρόνια, αποδεικνύει ότι ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος συνεχίζει να γράφει με δυναμισμό και πρωτοτυπία. Και στις νεότερες ιστορίες του «επανέρχονται πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις γνωστές από τον κατατεθειμένο στις πέντε προηγηθείσες συλλογές του Η.Χ.Π., μόνο που εδώ το συναίσθημα, σαν την πηγή της Λουκίσσας (αλήθεια, τι αινιγματική κι εξωτική λέξη;), δροσίζει, αλλά και καίει την ψυχή». Από το τεύχος 124 [ΤΒJ]

Μπάμπης Αργυρίου, Προτιμώ τα παλιά τους. Μυθιστόρημα, Mic Books, Θεσσαλονίκη 2015, 320 σελ.

Είναι το δεύτερο βιβλίο του. Κι εδώ, όπως και στο πρώτο, το αρχικό κίνητρο της συγγραφής εδράζεται στη μουσική. Ως γνωστόν, η μουσική σε ταξιδεύει παντού. Μπορεί στο Φοίνιξ της Αμερικής, μπορεί και στην Ελλάδα της κρίσης… (Το κείμενο αναδημοσιεύεται από το Books’ Journal #55 – Μάιος 2015, λόγω της κακής είδησης του θανάτου του νεαρού συγγραφέα)

Ναπολέων Λαπαθιώτης, Οι μονόλογοι του καημένου του Αντωνάκη ή Τα τραγούδια της Αντώνας, εισαγωγή - επιμέλεια - σχέδια: Παναγιώτης Καρώνης, Το Δόντι, Πάτρα 2021, 250 σελ.

Εκτενές σχόλιο με αφορμή μια σκανδαλώδη έκδοση του Λαπαθιώτη – και η εξιστόρηση του σκανδάλου.

Δημήτρης Τενές, Super, εικονογράφηση: Παναγιώτης Αρμυριώτης, Υδροπλάνο, Αθήνα 2021, 110 σελ.

Σούπερ κακοί εναντίον υπερηρώων. Μηχανές που μπορεί να ξεφύγουν από τον έλεγχο των ανθρώπων που τους κατασκεύασαν. Ένα ώριμο αφήγημα από το χώρο της λογοτεχνίας του φανταστικού. [ΤΒJ]