Το τελευταίο βιβλίο του Χρήστου Χρυσόπουλου, H συνείδηση του πλάνητα, το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Οχτώ ταυτόχρονα με την αντίστοιχη φωτογραφική έκθεση στο Art Wall, από 23 Ιουνίου έως 18 Ιουλίου, σε βρίσκει απροετοίμαστο. Μετά από την μονοσέλιδη Εισαγωγή και ένα απόσπασμα ίσης έκτασης του Εντγκάρ Μορέν για την απορρυθμισμένη νοημοσύνη, o Χρυσόπουλος φωτογραφίζει και γράφει. Είκοσι έξι φωτογραφίες από την περιπλάνηση του στην πρωτεύουσα, συνοδευόμενη κάθε μία από ένα κείμενο.
Δύο παρεφθαρμένες πινακίδες, δύο αποσυνδεδεμένες καρέκλες, λίγα αγριόχορτα στο πλακόστρωτο, ένα καρατομημένος φωτιστικός στύλος, το δέντρο που αχάραγα ακόμη τείνει τα γυμνά κλαδιά του προς τον ουρανό, ένα οξειδωμένο βλέμμα, το υπόγειο ερημωμένο θυρωρείο. Χρειάζονται εννέα φωτογραφίες προκειμένου η δέκατη να είναι ενός άνδρα, που μονολογεί αιθεροβατώντας στα κάγκελα της πλατείας Συντάγματος. Και μετά η φωτογραφία ενός junky που λιάζεται κατάχαμα σε μία άλλη πλατεία. Όλες οι φωτογραφίες ανήκουν σε χωρόσημα. Πλατείες ή δρόμους γνωστά και χαρακτηριστικά της πόλης. Ακολουθούν οδοφράγματα, κώνοι, αντανακλάσεις, διαφημιστικές πινακίδες, επιγραφές. Τα κλαδιά ενός φοίνικα που αναγεννάται από τις στάχτες του σαν την Αθήνα, μία κούκλα βιτρίνας ενδεδυμένη με πλαστικές σακούλες, τα sexshops, “ενεχυροδανειστήρια της επιθυμίας μας”, μία προεκλογική συγκέντρωση, ισόγειο γραφείο με ένα σώμα που κείτεται σκεπασμένο, ένας πίνακας δρομολογίων, μία γλάστρα, ένας τοίχος με λέξεις, μία αλάνα, ένα πέρασμα. Το τελευταίο μέλαν κάδρο.
Ο Χρήστος Χρυσόπουλος φωτογραφίζει και γράφει για απορρυθμισμένα αντικείμενα. Αντικείμενα που έχουν αποσυνδεθεί από τον χώρο που ανήκουν και την χρήση που επιτελούν. Φωτογραφίζει μονάχα δύο πρόσωπα, για την ακρίβεια δυόμιση, δύο πρόσωπα και ένα σώμα. Ατόμων που τελούν εν συγχύσει. Το βιβλίο Disjunction θυμίζει αποσπάσματα πολιτικού λόγου. Αντί για ορισμό, όπως παρατίθεται στην αρχή κάθε λήμματος στο θρυλικό βιβλίο του Ρολάν Μπαρτ, ο συγγραφέας εδώ φωτογραφίζει. Και ακολούθως σημειολογεί.
“Χρειάζεται πολύ μυαλό για να παρατηρήσει κανείς εκείνο που βλέπει κάθε μέρα”, υπογράμμιζε ο Κωστής Παπαγιώργης, μνημονεύοντας έναν βιρτουόζο του χώρου και του χρόνου, "L'amour, c' est l'espace et le temps rendus sensibles au coeur”, τον Μαρσέλ Προυστ. “Η αγάπη είναι ο χώρος και ο χρόνος που έγιναν αισθητοί στην καρδιά”. Ο χώρος είναι ρουφιάνος του χρόνου. O χώρος είναι πάντα εκεί, όποια ώρα της ημέρας ή της νύχτας πάρει κανείς το δρόμο, η πλατεία τον περιμένει. Ο χρόνος αθροίζεται μυστικά και ύπουλα κάτω από τη μύτη του χώρου.
Αυτή τη σχέση πραγματεύεται η Εισαγωγή του βιβλίου, έτσι όπως τη διατρέχει το βλέμμα του πλάνητα. "Το χέρι που αγγίζει ένα άλλο χέρι είναι ένα σκεπτόμενο χέρι", γράφει ο Mερλώ Ποντύ. Το βλέμμα του Χρυσόπουλου, με το οποίο αγγίζει την πόλη την οποία ζει, είναι ένα νοήμον βλέμμα. Είναι η συνείδηση του πλάνητα. Οι φωτογραφίες του Χρήστου Χρυσόπουλου σου καίνε τα μάτια. Οι φωτογραφικές του εκθέσεις λειτουργούν σαν παλίρροιες. Φουσκώνουν μέσα μας έναν λυγμό, που καταλήγει ένα ηδονικό και ψυχοφελές σκίρτημα.
Αν τύχει κανείς να βρεθεί στο κέντρο για δουλειά ή για καφέ, ξεκλέβοντας από τον Θεό λίγη ώρα, το πιο πιθανό είναι ότι θα συναντήσει το συγγραφέα ζωσμένο με την φωτογραφική του μηχανή. Θα τον εντοπίσει με το βλέμμα του να διασχίζει την πόλη. Όταν κοιτάζει κανείς κάτι για πολλή ώρα στο τέλος θα γυρίσει να τον κοιτάξει και εκείνο. Άπαξ και φυλλομετρήσει κανείς το Disjunction του Χρήστου Χρυσόπουλου, όταν περιπλανηθεί ξανά στην Αθήνα, θα τον κοιτάζει κι εκείνη. Και για αυτό το βλέμμα, είμαστε όλοι κοινωνικά, πολιτικά και ηθικά απροετοίμαστοι.
Ένα βιβλίο και μία φωτογραφική έκθεση για όσους πολύ αγάπησαν την πρωτεύουσα. Από έναν “πρό-σκοπό” της με όρους νιτσεϊκής δραματουργίας. Που “προ-σκοπεί' και “προ-βλέπει” για όλους τους υπόλοιπους εραστές. “Η πρώτη προϋπόθεση της ευτυχίας είναι να γεννηθείς σε λαμπρή πόλη”, είχε γράψει ο Ευριπίδης. Ή όπως εκμυστηρεύτηκε κάποτε ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος: “Ό,τι κι αν συμβεί, αρκεί να διασχίσω την Σταδίου για να αισθανθώ καλά”.
Μυρένα Σερβιτζόγλου. Ακόλουθος Επικοινωνίας, Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.
