Κατερίνα Σχινά

Έρχεται κάποια στιγμή, που το παιδί γίνεται γονιός του γονιού του, ο γιος, πατέρας του πατέρα του· κάποια στιγμή που τούτη η αμφίθυμη σχέση, αδιάκοπα ταλαντευόμενη ανάμεσα στο μίσος (ο γιος επιζητεί να εκτοπίσει τον πατέρα-εξουσιαστή/ανταγωνιστή) και την τρυφερότητα, γέρνει οριστικά προς την πλευρά της τελευταίας. Και τότε, όλη η σκέψη που έχει επενδυθεί στη διερεύνηση της σχέσης πατέρα-γιου –στους μύθους, στις θρησκείες, στην ψυχανάλυση– παραμερίζει, για να αναδυθεί εκείνο το βαρύ συναίσθημα, μια αγάπη που δακρύζει προκαταβολικά μπροστά στον φόβο της απώλειας. «Ήρωας είναι εκείνος που εναντιώνεται με θάρρος στον πατέρα του και τελικά τον νικά», έγραψε ο Φρόυντ. «Ήρωας είναι ο γιος που σώζει τον πατέρα», αντιτείνουν τα παραμύθια . «Λέω να γίνω πατέρας του πατέρα μου,/ ένας πατέρας που του έτυχε/ σιωπηλό και δύστροπο παιδί,/ και να του πω μια ιστορία/ για να τον πάρει ο ύπνος», γράφει ο Μιχάλης Γκανάς στην Χριστουγεννιάτικη ιστορία του. Η ενσυναίσθηση βρίσκεται πέρα από την εναντίωση: στο τέρμα της μακράς αντιδικίας πατέρα-γιου αχνοφέγγει η αμοιβαία συγγνώμη.

Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κίχλη το βιβλίο της Κατερίνας Σχινά, Καλή κι ανάποδη. Το βιβλίο βασίστηκε σε σημειώματα της συγγραφέα που δημοσιεύθηκαν για περίπου δυο χρόνια στο Books’ Journal. Ένα απ’ αυτά τα ενδεικτικά σημειώματα, δημοσιεύουμε σήμερα εδώ. Τα υπόλοιπα, προφανώς, στο βιβλίο.

Στα 1980, όταν έπλεκα μανιωδώς, η δημοτικότητα του πλέκειν είχε σημειώσει απότομη πτώση. Περί τα τέλη της δεκαετίας, άρχισαν να φθίνουν τα καταστήματα που πουλούσαν μάλλινα και βαμβακερά νήματα, βελόνες στρογγυλές και ίσιες, ξύλινες, μεταλλικές και κοκάλινες, βελονάκια, τσιγκέλια, καλτσοβελόνες. Ζαχαριάδης, Μολοκότος, Πρατικάκης εγκατέλειπαν την Ερμού, κατέφευγαν στα στενάκια γύρω από την Αγίου Μάρκου, περιόριζαν τις συλλογές τους, και στο τέλος έκλειναν.

Νομπελίστα στα 88 της χρόνια, η Ντόρις Λέσσινγκ, που πέθανε τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου σε ηλικία 94 χρόνων, είχε κάποτε δηλώσει ότι έγινε συγγραφέας από απογοήτευση. Ωστόσο, με το πολυδιάστατο έργο της κατάφερε να συλλάβει το πνεύμα σχεδόν κάθε δεκαετίας και να επιβεβαιώσει τη σημασία της αδιάκοπης ανανέωσης και αλλαγής.

Βασίλι Γκρόσμαν, Ζωή και πεπρωμένο, μετάφραση από τα ρωσικά: Γιώργος Μπλάνας, Γκοβόστης, 956 σελ.  

Πενήντα χρόνια μετά το θάνατο του Βασίλι Γκρόσμαν (1905-1964), η συγκλονιστική του εποποιία κυκλοφορεί επιτέλους στα ελληνικά. Από τα γερμανικά στρατόπεδα εξόντωσης στα σοβιετικά στρατόπεδα εργασίας και από τα φλεγόμενα ερείπια του Στάλινγκραντ στα ανακριτικά γραφεία της μεταπολεμικής Μόσχας, άνθρωποι ζουν, πεθαίνουν, ερωτεύονται, ελπίζουν, καταρρέουν, ενώ γύρω τους στενεύει ο κλοιός του ολοκληρωτισμού.