Γράμματα

Μια συνέντευξη στο Δεύτερο Πρόγραμμα του ΕΙΡ (1958)

Το μικρό αφιέρωμα στον Κωνσταντίνο Θ. Δημαρά, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 123 του Books' Journal και αναδημοσιεύεται τμηματικά στην ιστοσελίδα μας, προέκυψε από μια ραδιοφωνική εκπομπή του 1958 η οποία απόκειται στη φωνοθήκη του Γιώργου Ζεβελάκη (το τεράστιο αρχείο με ηχογραφήματα, που διατηρεί και επεκτείνει). Μια μέρα ξανάκουσε την εκπομπή, τη βρήκε αντιπροσωπευτική της δημιουργικής προσωπικότητάς του και αναρωτήθηκε αν μπορούσε να είναι η αφορμή για να ανασυστήσουμε τη ζωή και το έργο του σπουδαίου φιλόλογου και ιστορικού της λογοτεχνίας. Απομαγνητοφωνημένη με ακρίβεια, η εκπομπή αποτέλεσε το έναυσμα για το σχετικό αφιέρωμα. [TBJ]

Στις 8 Δεκεμβρίου 2021, απονεμήθηκε στον Χρήστο Χωμενίδη το Ευρωπαϊκό Βραβείο Βιβλίου, για τη Νίκη – το μυθιστόρημά του του 2014, οικογενειακή σάγκα και χρονικό της πολιτικοκοινωνικής κατάστασης στην Ελλάδα του εικοστού αιώνα. Παραλαμβάνοντας το βραβείο του, ο συγγραφέας διάβασε το κείμενο που ακολουθεί:

Οκτώβρης 1972, χρόνια της Χούντας ακόμα, ο Δημαράς, που πρόσφατα έχει αναλάβει τη διεύθυνση του Νεοελληνικού Ινστιτούτου στη Σορβόννη, τα λέει με φοιτητές του στη Βιβλιοθήκη του σπουδαστηρίου –«Τι θέμα να βάλουμε για το φετινό σεμινάριο;», ρωτά. –«Κοινωνικοί αγώνες και γλωσσικό ζήτημα», πετάγεται η Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου, πάντα ζωηρή και μέσα στα πράματα. –«Πολύ ωραία!», απαντά ο Δημαράς. «Να δούμε τώρα πώς θα το ονομάσουμε». (Αυτά τα έχω ακούσει από την ίδια τη Ρένα Πατρικίου.) (αφιέρωμα στον Δημαρά, τεύχος 123)

Δύο επιφυλλίδες και μία συνέντευξη του Κ. Θ. Δημαρά το 1931. Από το αφιέρωμα στον Δημαρά, τχ. 123. 

Η φιλοσοφία του ποδοσφαίρου μέσα από κείμενα νεοελλήνων λογοτεχνών.* (Τεύχος 121)

Μια περιήγηση στη δημοτική ποίηση - και χαρακτηριστικά ποιήματα. Επιλογή-σχολιασμός: Παντελής Μπουκάλας, επιμέλεια: Παναγιώτης Ιωαννίδης. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. #122.

Δυο στενοί φίλοι του Σεφέρη, ο έλληνας φιλόλογος Γ.Π. Σαββίδης και ο άγγλος συγγραφέας και μεταφραστής Ρεξ Γουόρνερ, μοιράστηκαν πολλές εμπειρίες τους με τον ποιητή, ο οποίος έγραψε και αφιέρωσε και στους δυο στίχους του. Στον Σαββίδη, μια παιγνιώδη σύνθεση που έμοιαζε με κρητικές μαντινάδες που χαράχτηκαν σε μαχαίρια. Στον Γουόρνερ ένα ποίημα για τη φιλία τους, που την παραλληλίζει με το «τιτίβισμα των φιλέταιρων σπουργιτιών». [ΤΒJ]

Ο Σεφέρης ήταν πολύ προσεκτικός και πάσχιζε να ξεχωρίσει την ιδιότητα του ποιητή από εκείνη του διπλωμάτη. Ήταν όμως αυτό εφικτό, και ως ποίο σημείο; Κι αν θέλουμε να πάμε σε μεγαλύτερο βάθος, πού εντοπίζεται η ασυνείδητη αλληλεπίδραση των δύο πλευρών της δημιουργικής προσωπικότητας; Πώς γράφεται δηλαδή, σε τελευταία ανάλυση, ένα ποίημα; Μήπως η διπλωματική ζωή με τις ιδιομορφίες της, τις εμπειρίες της και τις αναποδιές της έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση της λογοτεχνικής δημιουργίας του;

Πέθανε, σε ηλικία 98 ετών, ο ποιητής, συγγραφέας, μεταφραστής Νάνος Βαλαωρίτης. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πράξεις της ζωής του ήταν η συμβολή του στο περιοδικό "Πάλι", το έντυπο που συγκέντρωσε γύρω του τους έλληνες μπίτνικ.

Στο άκουσμα του θανάτου του, σημείωνα μουδιασμένη (εφ. Τα Νέα, 13 Ιουλίου 2016) ότι «δυσκολεύομαι να χρησιμοποιήσω χρόνο παρατατικό για κάποιον που ήταν η προσωποποίηση της δράσης και της μαχητικότητας». Το πράγμα δεν έχει αλλάξει, βέβαια, καμιά εικοσαριά μέρες αργότερα. Ο Μαρωνίτης «θα μας λείπει εξακολουθητικά» για πολλούς λόγους, που πολλοί (φίλοι εγκάρδιοι, αλλά και άσπονδοι, μαθητές, συνάδελφοι και συνοδοιπόροι) κατέγραψαν και σχολίασαν, ο καθένας με τον ιδιοσυγκρασιακό του τρόπο.

Ως συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας, η Ζωρζ Σαρή υπερασπίστηκε, με την παρορμητικότητα, τον ενθουσιασμό, τη μαχητικότητα και το απίστευτο θάρρος που τη χαρακτήριζαν, την οπτική του παιδιού και του νέου. Τι σημαίνει αυτό για την ίδια αλλά, κυρίως, για τη λογοτεχνία που απευθύνεται σε παιδιά και νέους; Αναδημοσίευση από το τεύχος 22 του Books’ Journal, Αύγουστος 2012, με αφορμή την επέτειο θανάτου της συγγραφέα – πέθανε στις 9 Ιουνίου 2012 [TBJ]

Σήμερα συμπληρώθηκε ένας χρόνος και μια μέρα από το θάνατο του Κωστή Παπαγιώργη. Το booksjournal.gr αναδημοσιεύει ακόμα ένα κείμενο εις μνήμην του, από το τεύχος 42, Απρίλιος 2014, που εσπευσμένα αφιερώσαμε στον ξεχωριστό αυτόν έλληνα διανοητή. Είναι η ανάμνηση του εκλιπόντος από τον Γιώργο Ζεβελάκη.