Γράμματα
Εμφάνιση άρθρων Books' Journal βάσει ετικέταςO K.Θ. Δημαράς και οι νεοελληνικές έρευνες
Η βιωματική σχέση του Κ.Θ. Δημαρά με την έρευνα και η αφοσίωσή του στη διατύπωση, την εκλέπτυνση και την τήρηση των κανόνων της, κατά τη μακρά και γόνιμη θητεία του στη λογιοσύνη, είναι ομολογημένη και μαρτυρημένη. Μάρτυρες τα σώματα των δημοσιευμάτων του, με τις διαδοχικές βελτιώσεις και προσθήκες, από δημοσίευση σε δημοσίευση, οι υποσημειώσεις / επισημειώσεις των μελετών του, η επισήμανση και η υπομνηματισμένη έκδοση σημαντικών κειμένων και τεκμηρίων.
Βγάζοντας τον Παπατσώνη από την αφάνεια
Βασίλης Μακρυδήμας, Στον αστερισμό των αντιθέσεων. Ο κριτικός και δοκιμιογράφος Τ.Κ. Παπατσώνης, Gutenberg, Αθήνα 2021, 499 σελ.
Είναι ευτύχημα που ο Τάκης Παπατσώνης έρχεται στις ημέρες μας να βγει από την πολύχρονη αφάνειά του διά χειρός ενός νέου ερευνητή ο οποίος έχει μελετήσει επισταμένως όχι μόνο το δοκιμιογραφικό, αλλά και το ποιητικό του έργο. Το αραιό ακόμη τοπίο των παπατσωνικών σπουδών εμπλουτίζεται έτσι με ένα σημαντικό κεφάλαιο, που εντάσσει οργανικά τον λησμονημένο ποιητή και κριτικό της γενιάς του 1930 στην ιστορία της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας.
Γιώργου Σεφέρη «Τα αφιερωμένα»: Γ. Π. Σαββίδης, Rex Warner
Δυο στενοί φίλοι του Σεφέρη, ο έλληνας φιλόλογος Γ.Π. Σαββίδης και ο άγγλος συγγραφέας και μεταφραστής Ρεξ Γουόρνερ, μοιράστηκαν πολλές εμπειρίες τους με τον ποιητή, ο οποίος έγραψε και αφιέρωσε και στους δυο στίχους του. Στον Σαββίδη, μια παιγνιώδη σύνθεση που έμοιαζε με κρητικές μαντινάδες που χαράχτηκαν σε μαχαίρια. Στον Γουόρνερ ένα ποίημα για τη φιλία τους, που την παραλληλίζει με το «τιτίβισμα των φιλέταιρων σπουργιτιών». [ΤΒJ]
Σεφέρης - Καζαντζάκης: ένας «διάλογος»
«Ο ποιητής γράφει την ιστορία του ζωντανού του σώματος», αποφαίνεται ο Σεφέρης. «Η τέχνη δεν αντιπροσωπεύει το κορμί», γράφει σαν να θέλει επί τούτου να τον αντικρούσει ο Καζαντζάκης, «αλλά τις δυνάμεις που έπλασαν το κορμί». Δυο φράσεις, δυο διαφορετικές προσεγγίσεις της ζωής από δυο διαφορετικούς καλλιτέχνες, εν όψει του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. [ΤΒJ]
Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι (1945-2021): «Ανάχωμα στον φασισμό δημιουργούν οι πολιτικοί ή οι τραπεζίτες, όχι οι ποιητές»
Μια συνέντευξη γνωριμίας με έναν σπουδαίο ποιητή της Πολωνίας, τον Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι, που πέθανε στις 21 Μαρτίου 2021. «Η εξύψωση είναι η ουσία της ποίησης. Συστατικό της ίδιας ουσίας, όμως, είναι η συγκίνηση ή ακόμα και κάποια υπερβολή. Επίσης, απαραίτητα ποιητικά υλικά είναι η ειρωνεία και το χιούμορ, συστατικά που βοηθούν να μην παίρνουμε τον εαυτό μας πολύ στα σοβαρά. Η ποίηση, ωστόσο, είναι κάτι πολύ σοβαρό, απαντά στα σοβαρά ζητήματα. Αλλά ο ποιητής δεν πρέπει να είναι ιερέας. Ο Λέζεκ Κολακόφσκι, στο περίφημο δοκίμιό του Ο ιεροκήρυκας και ο γελωτοποιός (Kapłan i błazen, 1959), στρέφεται κατά του ιεροκήρυκα και συνηγορεί υπέρ του γελωτοποιού». Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο Books' Journal, τχ. 41, Μάρτιος 2014.
Ελληνική λογοτεχνία της κρίσης
Πώς η ελληνική κρίση καθρεπτίστηκε στη λογοτεχνία; Ελάχιστα! Οι έλληνες συγγραφείς, ακόμα κι όταν ανταποκρίνονται στην εποχή και στα μηνύματά της, το κάνουν με καθυστέρηση. [ΤΒJ]
Κοντόσωμη, λιγνή φτιαξιά· μειλιχιότητα συνδυασμένη με λοξό, ελαφρά ειρωνικό χαμόγελο· παιγνιώδης τρυφερότητα για τους πυριφλεγείς νέους που τον πλησίαζαν με θαυμασμό, υπόρρητη συνενοχή με τους οικείους, τους «περπατημένους». Ακεραιότητα, αυτοσαρκασμός, απέχθεια για τη σπουδαιοφάνεια, αποδοχή των αντιφάσεων, ανελέητο ξεμασκάρεμα· ένας παράξενος συνδυασμός σκληρής ειλικρίνειας και ανεπιεικούς ευγένειας που εκδηλωνόταν στις συντροφιές, στο «γλωσσοκοπάνημα» με τους φίλους, στους ομηρικούς διαξιφισμούς, κυρίως με οιηματίες συνομιλητές, τους οποίους με τα χρόνια μάθαινε να αποφεύγει. Ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο Κωστής Παπαγιώργης, που πέθανε σε ηλικία 67 χρόνων στις 21 Μαρτίου 2014; (αναδημοσίευση από το Books' Journal, 42, Aπρίλιος 2014, με αφορμή την επέτειο δυο χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα)
Από το χειρόγραφο του εαυτού στην αυτοβιογραφία του πλήθους
Από την Αυτοβιογραφία ενός βιβλίου (1994) στο Παγκάκι του Κανένα (2014). Μια αναδρομή στο πεζογραφικό έργο του Μισέλ Φάις, αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 44