Σύνδεση συνδρομητών

Ζήτημα ταυτότητας

Κυριακή, 07 Ιουλίου 2024 20:46
Η ιδέα μιας διάκρισης μεταξύ «Δεξιάς» και «Αριστεράς» δεν είναι αυτονόητη ούτε απρόσβλητη.
Φωτογραφία αρχείου
Η ιδέα μιας διάκρισης μεταξύ «Δεξιάς» και «Αριστεράς» δεν είναι αυτονόητη ούτε απρόσβλητη.

Υπάρχουν ορισμένοι συμπολίτες μας οι οποίοι αναφερόμενοι σε κυβερνήσεις, σε πολιτικές και σε κόμματα χρησιμοποιούν τις φθαρμένες ετικέτες της «Δεξιάς» και της «Αριστεράς». Βάζουν στο ίδιο «αριστερό» καλάθι τον σοσιαλδημοκράτη Κιρ Στάρμερ και τον ριζοσπάστη λαϊκιστή Ζαν-Λυκ Μελανσόν· και στο «δεξί» καλάθι τον φιλελεύθερο Εμμανουέλ Μακρόν και τον δικτατορικό Βίκτορ Όρμπαν. Επιπλέον, θαρρούν ότι υπάρχουν διαβαθμίσεις «δεξιότητας» και «αριστερότητας». Διαθέτουν –νομίζουν– κάποιον μπούσουλα, κάποιον τρόπο προσμέτρησης και τοποθετούν με περίσσια άνεση κάποιο πρόσωπο ή κάποια πολιτική σε μια κλίμακα, ένα εννοιολογικό continuum «Αριστεράς» - «Δεξιάς».

Μάλιστα πηγαίνουν ακόμα πιο πέρα. Ανάλογα με τη δική τους ταύτιση με την «αριστερή» ή τη «δεξιά» ταυτοτική κοινότητα, δίνουν εύσημα συγκριτικά μεγαλύτερης ή μικρότερης «δεξιοσύνης» ή «αριστεροσύνης». Έμεινε στα χρονικά η ρήση, «όσο δεξιότερα, τόσο καλύτερα», του στρατηγού Καρδαμάκη, που ήταν αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού όταν έγιναν οι εκλογές «βίας και νοθείας» το 1961, στις οποίες συμμετείχε και ο στρατός υπό την ηγεσία του. Βέβαια, στη μεταχουντική Ελλάδα επικράτησε ως ορθοπολιτική η αντίστροφη αρχή: εκείνη του «όσο αριστερότερα τόσο καλύτερα», στην οποία πολλοί πιστεύουν ακόμα.

Όμως η ιδέα μιας διάκρισης μεταξύ «Δεξιάς» και «Αριστεράς» ως αυτονόητης και απροβληματικής προσκρούει σε ορισμένα προβλήματα όπως:

  • Το ότι ένα «δεξιό» και συγχρόνως παρδαλό μόρφωμα όπως το κόμμα των ΑΝΕΛ συνεργάστηκε επί μια τετραετία με ένα «αριστερό» και επίσης παρδαλό μόρφωμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.
  • Το ότι τόσο ένα κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται ως «αριστερό» όπως είναι το ΚΚΕ, και ένα άλλο που αυτοπροσδιορίζεται ως «δεξιό» όπως η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου δείχνουν ανοχή, ίσως και συμπάθεια, προς ένα καθεστώς όπως αυτό του οποίου ηγείται ο Βλαντίμιρ Πούτιν, το οποίο είναι σαφέστατα δικτατορικό, χωρίς να προσδιορίζεται ως «αριστερό» ή ως «δεξιό», ούτε απασχολεί ιδιαίτερα κανέναν πού ακριβώς κατατάσσεται στην κλίμακα «Δεξιάς - Αριστεράς».

Βέβαια, δεν έχουν το μονοπώλιο της πουτινοφιλίας το ΚΚΕ και η Ελληνική Λύση. Από τη μεριά της «Αριστεράς», ας μην ξεχάσουμε τις εκδηλώσεις ομάδων που δήλωναν όταν άρχισε ο  πόλεμος στην Ουκρανία ότι ήταν «με την ειρήνη» και όχι εναντίον του Πούτιν και αντιπαρέρχονταν το ότι η Ουκρανία ήταν αμυνόμενη κατά της ρωσικής εισβολής στο έδαφός της. Όσο για τη «Δεξιά», η ρωσοφιλία δεν είναι είδος «εν ανεπαρκεία», τόσο εντός όσο και εκτός ΝΔ· ιδίως όταν συνδέεται με την απαίτηση διατήρησης της «δεξιάς ψυχής» της παράταξης που διατράνωσαν πρόσφατα στο Πολεμικό Μουσείο, όπου έδωσαν το αγωνιστικό τους παρών, πατριωτικές προσωπικότητες που πιστεύουν ακράδαντα στην ανάγκη αυτή. Μήπως αυτή τη «δεξιά ψυχή» είχε κατά νου ο μακαρίτης ο Καρδαμάκης, που τόσο κακολογήθηκε;

Δημήτρης Δημητράκος

Ομότιμος καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το έργο του εκτείνεται σε διάφορους γνωστικούς τομείς που περιλαμβάνουν την επιστημολογία, την πολιτική φιλοσοφία, τον μαρξισμό, τον φιλελευθερισμό, τις θεωρίες δημοκρατίας και ελευθερίας και τη θεωρία δικαιωμάτων. Βιβλία του: Gramsci et le problème de la conquête du pouvoir (1980), Κώστας Μητσοτάκης: Πολιτική Βιογραφία, Τόμος Α' (1989), Ηγεμονία και λόγος. Ο Αντόνιο Γκράμσι και το πρόβλημα της κατάκτησης της εξουσίας (2021).

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.