Σύνδεση συνδρομητών

Το Φετίχ της Τεχνολογίας

Σάββατο, 30 Μαρτίου 2024 09:25
To σκεπτόμενο ρομπότ. Εμπνευσμένο από τον Σκεπτόμενο, το γνωστό μπρούντζινο άγαλμα του Ροντέν, μια ιδέα του Helder Nakaya που σχεδίασε ο Allan Rodrigo Nascimento de Carvalho.
Helder Nakaya - Allan Rodrigo Nascimento de Carvalho
To σκεπτόμενο ρομπότ. Εμπνευσμένο από τον Σκεπτόμενο, το γνωστό μπρούντζινο άγαλμα του Ροντέν, μια ιδέα του Helder Nakaya που σχεδίασε ο Allan Rodrigo Nascimento de Carvalho.

Μερικές άβολες σκέψεις που αφορούν και το δυστύχημα των Τεμπών

Κατά τον Μαρξ το ανορθολογικό και μεταφυσικό χαρακτηριστικό του καπιταλισμού είναι το «Φετίχ του Εμπορεύματος», το φαινόμενο δηλαδή ο καπιταλιστής να θεωρεί ότι κάθε πτυχή της ανθρώπινη ζωής πρέπει ιδανικά να ενσωματωθεί στον αέναο κύκλο «χρήμα –εμπόρευμα – χρήμα – εμπόρευμα…». Κατά τον Μαρξ, ο καπιταλισμός ανάγει το εμπόρευμα σε ιερή αιτία και ιερό σκοπό που εγγυάται, θέτει σε κίνηση και διατηρεί σε κίνηση όλους τους άλλους κύκλους της ανθρώπινης ζωής. Το εμπόρευμα με λίγα λόγια είναι, αν όχι ο μόνος, τουλάχιστον ένας από τους κύριους εγγυητές αυτής της ζωής.

Σήμερα, σχεδόν διακόσια χρόνια αργότερα, η ανθρωπότητα έχει καταφέρει, ή τουλάχιστον ελπίζουμε ότι έχει καταφέρει, να κατεβάσει αυτό το φετίχ από το βάθρο του και να ενσωματώσει το θεσμό του εμπορεύματος στο μεγάλο σύστημα θεσμών που χαρακτηρίζουν μια ανθρώπινη ζωή η οποία κύριο στόχο έχει την υλοποίηση της δικαιοσύνης και, μέσω αυτής, της ευδαιμονίας.

Το γεγονός όμως ότι η επίτευξη αυτών των στόχων τα τελευταία εκατό χρόνια διευκολύνθηκε πολύ από την τεχνολογία και ιδιαίτερα από τα πεδία του αυτοματισμού και της πληροφορικής ανέβασε στο άδειο βάθρο ένα νέο φετίχ: το Φετίχ της Τεχνολογίας. Το φετίχ αυτό χαρακτηρίζεται από τη στάση ότι η τεχνολογία όχι μόνο διευκολύνει τη ζωή του ανθρώπου, αλλά την προάγει σε ένα επίπεδο τελειότητας και ασφάλειας, το οποίο είναι αδύνατο να επιτευχθεί χωρίς αυτήν.

Με άλλα λόγια, το Φετίχ της Τεχνολογίας υπόσχεται στον άνθρωπο όχι μόνο ότι θα διευκολύνει τν ζωή του, αλλά και ότι θα τον προστατέψει από τις ίδιες του τις αδυναμίες: από τις συνέπειες της κούρασης, της παράβλεψης ενός κινδύνου για οποιονδήποτε λόγο, της εργασίας υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλων ουσιών ή από τη διάσπαση της προσοχής λόγω προσωπικών προβλημάτων.

Το πόσο το Φετίχ της Τεχνολογίας έχει επισκιάσει τις ζωές μας το έδειξε η τριήμερη συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας που κατέθεσε σύσσωμη σχεδόν η αντιπολίτευση ορμώμενη από μια σχετικά ασήμαντη αφορμή, με σκοπό όμως τη διατήρηση της διαμάχης με την κυβέρνηση σε ό,τι αφορά πολιτικές και ποινικές ευθύνες υπουργών της για το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα που πριν από ένα χρόνο κόστισε τις ζωές 57 ανθρώπων. Η κύρια κατηγορία κατά του τότε αρμόδιου υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ήταν —και παραμένει— ότι εάν είχε φροντίσει να υλοποιηθεί μόλις παρέλαβε το χαρτοφυλάκιο από τον προκάτοχό του το σύστημα ασφαλείας κυκλοφορίας και ενδοεπικοινωνίας των σιδηροδρόμων, η εγκατάσταση του οποίου καθυστερούσε από το 2016, τότε το μοιραίο λάθος του σταθμάρχη που σύμφωνα με το κατηγορητήριο είχε συνέπεια το δυστύχημα ή δεν θα είχε συμβεί ή θα είχε διορθωθεί αυτόματα ή —στη χειρότερη περίπτωση— θα είχε οδηγήσει στην ακινητοποίηση των συρμών και θα είχε αποφευχθεί τουλάχιστον η σύγκρουση. Το δυστύχημα, κατά την άποψη της αντιπολίτευσης, δεν οφείλεται στην αμέλεια, την απειρία ή ίσως και τη για άγνωστους λόγους συνειδητή απόφαση του υπεύθυνου για τη διαχείριση της κυκλοφορίας σταθμάρχη και άλλων στελεχών του ΟΣΕ που ήταν επιφορτισμένα με την εποπτεία του σταθμάρχη, αλλά στην εγκληματική αμέλεια του αρμόδιου υπουργού να φροντίσει για την όσο το δυνατόν ταχύτερη εγκατάσταση των συστημάτων ασφαλείας.

Το ενδιαφέρον σημείο αυτών των κατηγοριών είναι ότι προάγουν την τεχνολογία —οποιαδήποτε τεχνολογία— από εργαλείο σε κυρίαρχο. Αντί η τεχνολογία να βοηθά τον άνθρωπο να επιτύχει τους στόχους του, της δίνουν τη θέση του θεματοφύλακα των στόχων του ανθρώπου και του επιστάτη και του καθοδηγητή των πράξεών του. Το ότι με τις αιτιάσεις αυτές συνηγορούν στο να δώσει ο άνθρωπος ο ίδιος τη συγκατάθεσή του σε αυτή την εξέλιξη και στην τεχνολογία τη θέση του επιτηρητή του, όχι μόνο δεν φαίνεται να ενόχλησε τους κατήγορους της κυβέρνησης, αλλά όπως φαίνεται το θεωρούν, στο πλαίσιο της αντιπολιτευτικής τους στρατηγικής, θεμιτό στόχο της πολιτικής καθεαυτής

Με άλλα λόγια, η αντιπολίτευση δεν έχει κανένα δισταγμό να προσκυνήσει το Φετίχ της Τεχνολογίας, να γίνει ακόμα και ιεραπόστολός του, προκειμένου να αποσπάσει έστω και περιορισμένα πολιτικά οφέλη και, ίσως, μακροπρόθεσμα, να επιτύχει την κατάρρευση της κυβέρνησης. Όμως παραβλέπει σε εγκληματικό βαθμό ότι έτσι τοποθετεί ένα είδωλο στη θέση της ανθρώπινης ελευθερίας και ευθύνης προτρέποντας τους πολίτες να το προσκυνήσουν — και ότι με αυτό τον τρόπο αναιρεί κάθε λόγο της πολιτικής της ύπαρξης.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.