Ενώ οι γονείς (Generation X), αλλά και οι παππούδες (Baby Boomers) των σημερινών νέων ήταν ως νέοι πολιτικά συνδεδεμένοι με τα κόμματα, οι σημερινοί νέοι είτε απέχουν από την πολιτική και τα κόμματα είτε επιλέγουν και άλλες εναλλακτικές - μη θεσμικές μορφές πολιτικής οργάνωσης και παρέμβασης που είθισται να ονομάζονται «συλλογικότητες» ή «κινήματα».
Προσεκτικότερη όμως ανάγνωση των σχετικών ερευνών δείχνει ότι οι νέοι δεν αποτελούν ένα ομοιογενές σύνολο που τοποθετείται κατά τον ίδιο τρόπο απέναντι στην πολιτική. Το γεγονός ότι ανήκουν σε μια ηλικιακή κοινότητα δημιουργεί την ψευδαίσθηση μιας ομοιογενούς ηλικιακής κατηγορίας, τόσο από την άποψη των ειδικών αναγκών και προβλημάτων, όσο και από τη στάση τους απέναντι σε αυτά.
Αρχικά, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η πολιτική συμμετοχή των νέων καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από τη δημοκρατική ωριμότητα της χώρας στην οποία ζουν. Οι νέοι π.χ. από τη βόρεια Ευρώπη παραμένουν πιο πολιτικοποιημένοι από εκείνους του Νότου. Στον ευρωπαϊκό Βορρά επίσης η κουλτούρα της κοινωνικής συμμετοχής, ιδιαίτερα σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων, είναι έντονα παρούσα, ενώ στις χώρες της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης βασίζονται περισσότερο στις δημόσιες αρχές, δηλαδή στο κράτος, για την κάλυψη των συλλογικών αναγκών. Στο ίδιο πλαίσιο των εθνικών ιδιαιτεροτήτων, στις χώρες της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης που βίωσαν τη μετακομμουνιστική μετάβαση στα τέλη της δεκαετίας του 1980, φαίνεται οι νέοι να είναι πιο επιφυλακτικοί με τις δημοκρατικές αξίες, σε σχέση με τους νέους της δυτικής Ευρώπης που θεωρούν στην πλειονότητά τους τη Δημοκρατία ως καλό πολίτευμα διακυβέρνησης.
Εκτός όπως από τις διαφοροποιήσεις των μεταξύ των χωρών, υπάρχουν και διαφοροποιήσεις μέσα στις ίδιες τις χώρες. Συνοπτικά, υπάρχουν οι νέοι που παραμένουν πιστοί στο πρότυπο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και θεωρούν την ψήφο «χρήσιμη», αν και όχι επαρκή, χωρίς όμως να αποδέχονται μορφές πολιτικής βίας. Είναι συνήθως διπλωματούχοι, προέρχονται από τη μεσαία και την ανώτερη κοινωνική τάξη και αποτελούν το μελλοντικό πολιτικό προσωπικό των κομμάτων.
Στον αντίποδα της παραπάνω ομάδας βρίσκονται οι νέοι που είναι αποτραβηγμένοι απ’ όλα τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, δεν δηλώνουν εγγύτητα με κάποιο κόμμα και δεν τοποθετούνται στον άξονα αριστερά-δεξιά. Είναι κυρίως αδιάφοροι, επομένως λιγότερο πιθανό να εκφράσουν απόρριψη την πολιτικής, κάτι το οποίο προϋποθέτει ενδιαφέρον και γνώση γι’ αυτή. Προέρχονται κυρίως από αγροτικές και εργατικές οικογένειες, δεν αποτελούν κίνδυνο για τη δημοκρατία με την έννοια ότι δεν αμφισβητούν τους κανόνες της, αλλά συμβάλλουν στην αποδυνάμωσή της συμμετέχοντας πολύ αδύναμα στην πολιτική ζωή και αποτελούν μια σημαντική κατηγορία πολιτών που απέχουν από τις εκλογές.
Τέλος, υπάρχει και μια τρίτη ομάδα που βρίσκεται σε ψυχολογική δυσφορία και συχνά σε δύσκολες υλικές συνθήκες. Είναι υπέρ μιας ριζικής αλλαγής επαναστατικού χαρακτήρα στην κοινωνία, είναι έτοιμοι να δικαιολογήσουν την πολιτική βία για να την επιτύχουν και αρνούνται οποιαδήποτε πίστη ή εδαφική ταύτιση. Πρόκειται για νέους που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις ενάντια στα υγειονομικά μέτρα που λάμβαναν οι κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης του Covid-19, είναι εχθρικοί σε αστυνομικούς ελέγχους, δεν πληρώνουν εισιτήριο στα μαζικά μέσα μεταφοράς κ.λπ. Από την ομάδα αυτή ξεπηδούν και θορυβώδεις μειοψηφίες, που αν και συχνά μικρές, εντούτοις παράγουν πολιτικά και μιντιακά γεγονότα.
Συμπερασματικά, οι νέοι της σημερινής Ευρώπης δεν αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο με κοινά χαρακτηριστικά που τοποθετούνται με τον ίδιο τρόπο απέναντι στην πολιτική. Το πολιτιστικό και μορφωτικό κεφάλαιο των νέων, η δημοκρατική παράδοση κάθε χώρας, ο βαθμός εκσυγχρονισμού της, η ύπαρξη κοινωνίας των πολιτών, οι δυσκολίες της δημοκρατικής μετάβασης και ο βαθμός απογοήτευσης απ' αυτή, η χαμηλή αξιοπιστία των κυβερνητικών κομμάτων είναι παράγοντες που σχετίζονται με την στάση των νέων απέναντι στην πολιτική και στα κόμματα και καθορίζουν τη συμμετοχή τους ή μη σε αυτά.
Άρα, οι όποιες πολιτικές παρεμβάσεις με στόχο την εμπέδωση δημοκρατικών αρχών και συμμετοχικής πολιτικής κουλτούρας δεν αφορούν τη νεολαία αλλά τις «νεολαίες» και προϋποθέτουν γνώση του πεδίου, πολιτική βούληση και φαντασία.
