Σύνδεση συνδρομητών

Το τερατούργημα της ψήφου των αποδήμων: η απλή αναλογική στην πράξη

Πέμπτη, 04 Μαϊος 2023 11:54
Γελοιογραφία του Γιάννη Ιωάννου (λεπτομέρεια) δημοσιευμένη στο Αντί, το 1977.
Γιάννης Ιωάννου / Αντί / Αρχείο The Books' Journal
Γελοιογραφία του Γιάννη Ιωάννου (λεπτομέρεια) δημοσιευμένη στο Αντί, το 1977.

Δεν υπάρχει καλύτερη συνηγορία υπέρ των αυτοδύναμων, μονοκομματικών κυβερνήσεων, από την τραγελαφική ρύθμιση για την ψήφο των αποδήμων. Η προσπάθεια της κυβερνητικής πλειοψηφίας να τύχει της ευρύτερης δυνατής αποδοχής το σχετικό νομοσχέδιο και η κατ’ ανάγκην αποδοχή αξιώσεων ένθεν κακείθεν οδήγησε σε ένα εξαιρετικά περίπλοκο, βαρύ και δύσχρηστο σύστημα, που αποθαρρύνει τους απόδημους και, έτσι, δυσχεραίνοντας τη συμμετοχή τους, κατέληξε σε πολύ μικρή συμμετοχή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, τόσο μικρή, ώστε το όλο μέτρο να θεωρείται πλήρως αποτυχημένο.

Το ευφυολόγημα ότι η καμήλα είναι άλογο σχεδιασμένο από επιτροπή το έκανε πραγματικότητα η Βουλή των Ελλήνων, σχεδιάζοντας τον τρόπο ψηφοφορίας των αποδήμων. Πρόκειται για ένα παράδειγμα, για ένα πολιτικό μάθημα: όταν τα κόμματα δεν είναι συγγενή, η σύζευξή τους οδηγεί σε τερατογενέσεις. Αν, προκειμένου να συμφωνήσουν σε ένα επιμέρους ζήτημα, όπου αρχικά είχαν κοινή επιθυμία ρύθμισης, καταλήγουν σε κακές αποφάσεις, διότι αλλιώς δεν θα συμφωνούσαν, το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: η συμφωνία καθίσταται σημαντικότερη από την απόφαση, η διαδικασία δηλαδή είναι σημαντικότερη από την ουσία.

Η χώρα όμως χρειάζεται αποφάσεις, όχι κενές περιεχομένου συμφωνίες συνεργασίας. Η ρύθμιση της ψήφου των αποδήμων είναι μια ακόμη πανηγυρική επιβεβαίωση της αποτυχίας συστημάτων απλής αναλογικής.

Στην ουσία της οποίας, πάντως, κανείς από τους υποστηρικτές της δεν πιστεύει. Όλοι την επιθυμούν και τη χρησιμοποιούν είτε για να καταγραφεί καλύτερα η μικρή πολιτική τους ισχύς είτε για να παρεμποδίσουν μια ανερχόμενη, αντίπαλη πολιτική δύναμη. Το ΚΚΕ, που παριστάνει τον για λόγους αρχής σταθερό υποστηρικτή της, αν επρόκειτο να κυβερνήσει θα είχε καταργήσει και την αντιπολίτευση και τις εκλογές τις ίδιες. Ποια απλή αναλογική και ποιες εκλογές; Το 99% θα είχε κανονίσει να παίρνει, όπως συνέβαινε σταθερά όλα τα χρόνια και σε όλες τις χώρες, όπου ίσχυαν κομμουνιστικά πολιτικά συστήματα.

Το ΠΑΣΟΚ, επί Ανδρέα, άλλαζε το εκλογικό σύστημα επί το αναλογογικότερο, προκειμένου να παρεμποδίσει την ανερχόμενη ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη – και το πετύχαινε. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που σχημάτισε κυβερνητική πλειοψηφία δυό φορές με το bonus των 50 εδρών, όταν είδε την πολιτική του βάση να αποσαθρώνεται ψήφισε την απλή αναλογική για να εμποδίσει τη ΝΔ να έχει αυτοδυναμία. Και το πετυχαίνει.

Οι Ηρακλείς της απλής αναλογικής, ειδικά όσοι απ’ αυτούς είναι μεγάλα κόμματα, εναλλασσόμενα στην εξουσία, είναι από άποψη αρχών ασυνεπείς και υποκριτές. Αφού το σύστημα της ενισχυμένης θα δώσει την κυβέρνηση σε εκείνο το κόμμα που θα λάβει τη μεγάλη σχετική πλειοψηφία και αφού η δυνατότητα αυτή αφορά όλα τα μεγάλα κόμματα, είναι απολύτως ανέντιμο να είσαι υπέρ της ενισχυμένης αν είσαι πρώτος και υπέρ της αναλογικής αν είσαι δεύτερος. Και εξαιρετικά ιδιοτελές, αφού προκρίνεις την κυβερνητική αστάθεια, αρκεί να μην κυβερνάει ο αντίπαλος σου.

Τι έχει προσφέρει στη χώρα ή στη Δημοκρατία η θέσπιση της απλής αναλογικής από τον ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ορατή η δυνατότητα συμμαχικών κυβερνήσεων; Βλέπουμε σήμερα οτιδήποτε άλλο εκτός από πλήρες αδιέξοδο;

Εκτιμώ, ότι η ζημία που προκαλεί στη χώρα η θέσπιση της άχρηστης απλής αναλογικής είναι πολύ σοβαρή, ένα από τα μεγάλα φάουλ του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν αναδεικνύεται και δεν καταλαβαίνω γιατί.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.