Μπορεί η εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία να έφεραν ξανά στο προσκήνιο την απειλή των διακρατικών συγκρούσεων. Η εποχή μας όμως είναι αυτή των κρίσεων, των δυστυχημάτων και των καταστροφών. Μικροί, σχεδόν καθημερινοί πόλεμοι, που οφείλονται σε διάφορα αίτια: φυσικές καταστροφές, τεχνολογικές αστοχίες, ανθρώπινα λάθη, αλλά και κακόβουλες ενέργειες. Ένα κουβάρι αιτιών.
Από το 2020 έως και τους πρώτους μήνες του 2023 η Ελλάδα έχει βρεθεί αντιμέτωπη με την πανδημία, με την κρίση στον Έβρο, με το κάψιμο της Μόριας, με τις μεγάλες πυρκαγιές του 2021, με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τώρα με το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Οι κρίσεις, οι καταστροφές και τα δυστυχήματα έχουν μετατρέψει τη διακυβέρνηση σε άσκηση καθημερινής διαχείρισης κρίσεων.
Υπάρχει ένα σκληρό μάθημα στην εποχή μας. Δεν μπορούμε να κλειστούμε μέσα σε ένα αεροστεγές ασφάλειας. Είναι η καθημερινότητα μας, δύσκολη, οδυνηρή και ψυχοφθόρα, αλλά σε αυτή πρέπει να προσαρμοστούμε κράτη και πολίτες. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να υπάρχει εθνικός μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων και καταστροφών, όπως αυτός που συγκροτήθηκε για πρώτη φορά το 2020 και συνεχώς εξελίσσεται.
Ωστόσο υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, πρέπει να παραδεχτούμε πως στον τομέα της ασφάλειας και της προστασίας η χώρα είχε μείνει στο σχεδιασμό των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ασφάλεια των κρίσιμων υποδομών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται τα δίκτυα μεταφορών. Πρέπει επιτέλους να κάνουμε το κρίσιμο βήμα στο οποίο υστερούμε δεκαετίες, να έχουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ασφάλειας κρίσιμων υποδομών, με τους αντίστοιχους τακτικούς ελέγχους. Υποχρεώσεις και κυρώσεις.
Το τραγικό ατύχημα πρέπει να γίνει η θρυαλλίδα που θα οδηγήσει σε νέες ριζικές αλλαγές και συγκρούσεις. Είναι χαρακτηριστική η δυναμική των ατυχημάτων, όπως την περιγράφει στο βιβλίο του Τεχνολογικές καταστροφές και πολιτικές του κινδύνου ο Παναγής Παναγιωτόπουλος (bl. https://booksjournal.gr/kritikes/koinonia/4253-taksideyontas-se-mia-thalassa-kindynon). Ας αφήσουμε επιτέλους πίσω μας τις υστερικές αντιπαραθέσεις για τη χωροφυλακή του 19ου και του 20ού αιώνα και ας δούμε κατάματα τις ανάγκες, τις τρωτότητες, τις απειλές και τους κινδύνους της καθημερινότητάς μας. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να μετατραπούμε σε ένα σύγχρονο κράτος προστασίας.
