Θυμάμαι ακόμη τη βαθιά συγκίνηση που ένιωσα όταν με πήγες για πρώτη φορά στους τόπους όπου ανακαλύφθηκαν ομαδικοί τάφοι των εκτελεσμένων αθώων θυμάτων της σταλινικής τρομοκρατίας, στο Μπούτοβο και στην Κομμουνάρκα, λίγο έξω από την Μόσχα.
Θυμάμαι, επίσης, το ρίγος που με διαπέρασε όταν για πρώτη φορά, μία δύσκολη ημέρα στα τέλη Οκτωβρίου, όταν το χιόνι έπεφτε αδιάκοπα, είδα την μακρά σειρά των συμπολιτών σου, να στέκονται στη σειρά, κρατώντας ένα αναμμένο κερί και ένα κομμάτι χαρτί. Περίμεναν να έρθει η στιγμή, όταν θα διάβαζαν το όνομα, την ημερομηνία γέννησης και εκτέλεσης, αλλά και το άρθρο του Π.Κ. με το οποίο καταδικάστηκαν σε θάνατο.
Και οι δύο αυτές στιγμές ήταν για μένα εμπειρίες ζωής και χαράχθηκαν βαθιά μέσα στη ψυχή μου.
Τί απέγινε αυτός ο πλούτος της Ρωσίας; Πού πήγαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που γεωργούσαν τη συλλογική μνήμη της; Γιατί επιλέξατε τη λήθη;
Διάβασα την έκθεση του Ιδρύματος «Μεμοριάλ» για τους πολιτικούς κρατούμενους σήμερα στη χώρα σου.
Σύμφωνα με αυτή, στις ρωσικές φυλακές βρίσκονται αυτή την περίοδο περίπου 420 δεσμώτες, μα ο αριθμός αυτός είναι ρευστός. Λίγοι αποφυλακίζονται, πολλοί παίρνουν τη θέση τους. Κυρίως, καταδικασμένοι με βάση το άρθρο 212.1 του Π.Κ. Δηλαδή, για συμμετοχή σε συγκεντρώσεις που δεν έχουν λάβει άδεια από τις αρχές. Από το καλοκαίρι, όμως, το 2022 αυξάνεται επικίνδυνα ο αριθμός εκείνων που καταδικάζονται με βάση το άρθρο περί «διασποράς ψευδών ειδήσεων για τις ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις». Αντιλαμβάνεσαι, νομίζω, πως ο Πούτιν και η συμμορία με την οποία κυβερνά την Ρωσία, έχει καταργήσει πρακτικά το δικαίωμα της ελευθερίας του συνέρχεσθε, για το οποίο τόσο περήφανος ήσουν στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν μου έλεγες: βλέπεις, σιγά - σιγά εδραιώνουμε τη δημοκρατία στη χώρα μας.
Εκείνο που μου έκανε μεγάλη, αρνητική εντύπωση, είναι πως η πολυπληθέστερη ομάδα πολιτικών κρατουμένων στη χώρα σου, ανήκουν σε διαφορετικά θρησκεύματα και καταδιώκονται μόνο και μόνο γιατί έχουν διαφορετική προσέγγιση στα ζητήματα πίστης. Σου αναφέρω την περίπτωση των Μαρτύρων του Ιαχωβά, τους οποίους κατηγορούν για εξτρεμιστική δράση και τους φυλακίζουν με βαριές ποινές, ενώ έχει απαγορευτεί η λειτουργία του Καθιδρύματός τους. Διάβασα για ποινές που φτάνουν μέχρι τα 8 χρόνια.
Η δεύτερη ως προς τον αριθμό πολιτικών κρατουμένων ομάδα, είναι εκείνη που αφορά ανθρώπους, οι οποίοι καταδικάζονται για τις πολιτικές τους απόψεις, με γνωστότερη περίπτωση του Αλεξέι Ναβάλνι. Η τακτική της εξουσίας είναι απλή. Καταδικάζοντας κάποιον του στερεί ταυτόχρονα τα πολιτικά του δικαιώματα και, κυρίως, τη δυνατότητα να μετέχει σε εκλογικές διαδικασίες είτε αυτές αφορούν στα όργανα τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης είτε στην κεντρική πολιτική σκηνή. Με αυτό τον τρόπο, έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει πιστά και αφοσιωμένα «νομοθετικά σώματα», τα οποία υπακούουν πειθήνια στις εντολές του Κρεμλίνου.
Μία διαφορετική παραλλαγή αυτών των διώξεων, είναι εκείνη που έχει σχέση με την εκπομπή διαφόρων «σημάτων» προς το κοινωνικό σύνολο. Συνήθως, το σενάριο που ακολουθείτε έχει σχέση με τη σύλληψη πολιτών, επιλεγμένων κατά τύχη, με χαλκευμένες κατηγορίες για άσκηση βίας κατά των αντρών της αστυνομίας με βάση του άρθρο 318 του Π.Κ. Το αποτέλεσμα είναι η διασπορά του γενικευμένου τρόμου μεταξύ του πληθυσμού, αφού ο κάθε πολίτης είναι ευάλωτος και απροστάτευτος έναντι των αυθαιρεσιών της εξουσίας και της αστυνομικής βίας.
Φαντάζομαι ότι θα πρόσεξες την αύξηση των καταδικαστικών αποφάσεων, με την πρόφαση των «εχθρικών προπαγανδιστικών απόψεων» διαφόρων πολιτών, ιδίως εκείνων που κατάγονται από την Ουκρανία. Αφορούν, κυρίως, «υποθέσεις κατασκοπίας, σαμποτάζ και τρομοκρατίας». Είναι προφανές, πως οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που τους κατηγορούν, ωστόσο, η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», όπως αποκαλείτε τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, απαιτεί την κατασκευή εσωτερικού εχθρού.
Μία υποκατηγορία αυτών των περιπτώσεων, είναι εκείνες της Κριμαίας, όπου μετά την παράνομη προσάρτησή της, έχει εξαπολυθεί ένα πογκρόμ κατά των γηγενών κατοίκων ουκρανικής καταγωγής με απαγωγές, εξωδικαστικές εκτελέσεις, βασανιστήρια και κατασχέσεις περιουσιών. Ιδιαίτερη είναι η σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται οι Τάταροι της περιοχής, οι οποίοι διεκδικούν την πολιτιστική, γλωσσική και εθνική τους αυτονομία. Δεν βρίσκεις πως είναι οξύμωρο να διατείνεται ο υπουργός των Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ πως η Ρωσία ενδιαφέρεται για τα δικαιώματα των Γκαγκαούζων στην Μολδαβία, ως «προστάτης των μειονοτήτων» και την ίδια στιγμή να ασκεί πολιτική εθνοκάθαρσης στην Κριμαία;
Αγαπημένε Ρώσε φίλε μου,
Σήμερα η Ρωσία μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη Λευκορωσία και την Τουρκία ως προς τον αριθμό των πολιτικών κρατουμένων που μας είναι γνωστοί.
Στη μεν Λευκορωσία, η ηγεσία της οποίας έχει στενές σχέσεις με το Κρεμλίνο, ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων αυξήθηκε απότομα μετά την καταστολή των διαδηλώσεων για την εκτεταμένη νοθεία στις εκλογές του 2020. Σε αυτή τη χώρα σήμερα, ο αριθμός είναι διπλάσιος σε σύγκριση με την Ρωσία, τη στιγμή που ο πληθυσμός της είναι 14 φορές μικρότερος.
Στην Τουρκία, από την άλλη πλευρά, η ηγεσία της οποίας συμμερίζεται τις αναθεωρητικές απόψεις της Μόσχας, αλλά και την επιθετικότητά της απέναντι στον Δυτικό πολιτισμό, έχουν φυλακιστεί εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, με πρόσχημα το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.
Δικαίως θα αναρωτηθείς τι γίνεται σε άλλες χώρες αυτού του πλανήτη. Το πρόβλημα είναι πως όλες οι χώρες, αρνούνται την ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Κίνα με τα διαβόητα στρατόπεδα αναμόρφωσης του Ουιγούρων ή τις χώρες του Κόλπου με τον άγνωστο αριθμό φυλακισμένων για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις ή δράσεις.
Υπάρχουν δύο σημεία που θέλω να σου υπενθυμίσω κλείνοντας αυτό μου το γράμμα. Η αποβολή της Ρωσίας από τον θεσμό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σας στέρησε ένα τελευταίο καταφύγιο και μία προστασία από τις αυθαιρεσίες της εξουσίας. Ήταν μία συνειδητή επιλογή του καθεστώτος, να περιχαρακώσει τη χώρα και να υψώσει ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα.
Το δεύτερο σημείο, έχει να κάνει με την αναιμική έως ανύπαρκτη ενασχόληση των κατά τα άλλα λαλίστατων και πλουσιοπάροχα επιχορηγούμενων, διαφόρων, δυτικών ΜΚΟ με τους Ρώσους πολιτικούς κρατούμενους. Θέλω να ξέρεις πως όλοι οι δημοκρατικοί και φιλελεύθεροι άνθρωποι στη Δύση έχουν στις σκέψεις και στις καρδιές τους όλους τους αγωνιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία στην Ρωσία. Όπως δεν ήμασταν ηθικά σχετικιστές την περίοδο των διωγμών των αντιφρονούντων στην Ε.Σ.Σ.Δ. έτσι και σήμερα, δεν έχουμε καμία σχέση με τους κατ’ επάγγελμα και κατ’ ανάθεση «ευαίσθητους επαγγελματίες υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», όπου γης.
Θα σου ξαναγράψω σύντομα.
Ο έλληνας φίλος σου
20 Δεκεμβρίου 2022
