Συνεχίζοντας την έξοδο από ευρω-αμερικανο-κεντρικότητες (Νότια Κορέα/Ιαπωνία, 2002, Νότια Αφρική, 2010) η διοργάνωση επισκέπτεται για πρώτη φορά το Κατάρ στη δυτική πλευρά του Περσικού Κόλπου. Και γίνεται Νοέμβριο-Δεκέμβριο, στο πρώτο τρίτο της σαιζόν. Εάν πράγματι ισχύει “location, location, location” ότι τα πάντα εξαρτώνται από την τοποθεσία, και “timing is everything”, ο ασυνήθιστος τόπος και στιγμή του φετινού Μουντιάλ ίσως προαναγγέλλουν απροσδόκητα αποτελέσματα. Για ποιο λόγο το ποδόσφαιρο να εξαιρείται από τους αναθεωρητισμούς των καιρών; Η αβεβαιότητα επιτείνεται από την απουσία αδιαφιλονίκητου φαβορί με πεπρωμένο νίκης. Τι επιφυλάσσει το πρώτη φορά οριενταλιστικό κύπελλο;
Στο προηγούμενο μουντιάλ, Les Bleus εκθρόνισαν τη Γερμανία από τη θυμοσοφία του Λίνεκερ. Το καλοκαίρι του 2018, 22 παίκτες κλοτσούσαν την μπάλα και στο τέλος πάντα κέρδιζε η Γαλλία. Όμως, η ομάδα που μας μάγεψε στη Ρωσία, τώρα αντιμετωπίζει την κατάρα του τροπαιούχου: όποιος κερδίζει το Μουντιάλ καταρρέει άδοξα στο επόμενο, τέσσερα χρόνια αργότερα.
Τα παραδείγματα αφθονούν. Η νικήτρια του 2006 Ιταλία ηττήθηκε στους ομίλους το 2010. Η ισπανική αρμάδα 2008-2010-2012 βυθίστηκε στους ομίλους το 2014. Η Γερμανική Μηχανή του 2014 έπαθε εμπλοκή το 2018 και αποκλείστηκε επίσης στους ομίλους. Ποιος θα ξεχάσει το μεξικανικό μπλίτζκριγκ στο Λούζνικι, Κυριακή 17 Ιουνίου 2018, και το γκολ του Λοζάνο στο 35ο λεπτό; Η επίθεση των El Tri μύριζε μπαρούτι ενώ η γερμανική άμυνα ήταν ναρκωμένη σαν να έπαιζε σε slow motion.
Η αναπόφευκτη κατάρρευση οφείλεται σε εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες.
Οι εσωτερικοί λόγοι απηχούν το ότι 4 χρόνια αργότερα η ομάδα είναι και δεν είναι η ίδια. Κατ’ όψιν έχει ίδιο προπονητή, τεχνικό επιτελείο και πάνω-κάτω τους ίδιους παίκτες αλλά χωρίς πείνα και δίψα για το έσχατο τρόπαιο. Οι αποθεωμένοι σταρ έχουν μετατραπεί σε βιντεοπαιχνίδια, εξώφυλλα, συνεντεύξεις, συγκινητικά ντοκιμαντέρ και κάθε λογής τοτεμικά εμπορεύματα. Φανέλες υπάρχουν για όλα τα βαλάντια αλλά τα αυθεντικά τζέρσι κοστίζουν πάνω από 100 ευρώ. Η εντός έδρας άσπρη φανέλα της Γερμανίας κάνει 129.99 ευρώ (πρόταση προς τη συντακτική επιτροπή: εάν κάνουμε το TBJ ανάρπαστο όσο και τα τζέρσι θα λυθούν τα οικονομικά προβλήματα του περιοδικού.)
Σούπερ παίκτες μετουσιώνονται σε μάρκες στις οποίες πρωταγωνιστούν οι ίδιοι σαν CEO και τοπ μόντελ. Κάνοντας πρόσφατα το γύρο της Νέας Υόρκης, διαπραγματευόμενος δικαιώματα και πρόσβαση στην αμερικανική αγορά, ο Κίλιαν Εμμπαπέ παραπονιόταν μέσα στη γυαλιστερή (και μάλλον αλεξίσφαιρη) λιμουζίνα του ότι δεν μπορεί να απολαύσει αμέριμνος ένα χάμπουργκερ στην Times Square με την ησυχία του όπως κάθε φυσιολογικός εικοσάρης.
Η λατρεία πλανητικών διαστάσεων μετατρέπει τους χθεσινούς νικητές σε εξαιρετικά κερδοφόρα πλην ακίνδυνα simulacra και ντίβες-προσομοιώσεις των εαυτών τους. Χάνουν το Eye of the tiger χωρίς το οποίο δεν φθάνεις στην κορυφή.
Καθ’ οδόν προς την κατάκτηση του κυπέλλου, η ομάδα είναι ενωμένη. Αλλά η νίκη ανοίγει τον ασκό του Αιόλου. Σε ακραίες περιπτώσεις η επιτυχία γίνεται παραλυτικό δηλητήριο που διαπερνά την τεστοστερόνη των αποδυτηρίων. Κλίκες, φαγωμάρες, ποιοι είναι με ποιους, κουτσομπολιά, ποιανού παίκτη η μαμά ενοχλεί τον προπονητή που δε βάζει το γιο της στην ενδεκάδα, ποιος είναι πρώτο όνομα, γιατί δεν μου έκανες πάσα, ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ποιος δε σέβεται ποιον, ποιος έχει περισσότερους followers στο twitter κ.λπ.
Από την άλλη, έχουμε τα εξωτερικά αίτια της κατάρρευσης των προηγούμενων πρωταθλητών. Τεσσερα χρόνια είναι μια αιωνιότητα στο ποδόσφαιρο. Το παιχνίδι εξελίσσεται, αλλάζει διαρκώς, γίνεται διαφορετικό από αυτό που ήταν, ενώ οι αντίπαλοι προσαρμόζονται, ανατέμνουν τα μυστικά των χθεσινών νικητών και τους ξεπερνούν. Είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι η Δανία, η Αυστραλία ή η Τυνησία, οι αντίπαλοι στον όμιλο της Γαλλίας, θα επιτρέψουν στον Mbappé τον ίδιο ελεύθερο χώρο που είχε στο παιχνίδι-ορόσημο με την Αργεντινή το 2018. Η τελευταία φορά που πρωταθλήτρια υπεράσπισε τον τίτλο της με επιτυχία ήταν το δεινοσαυρικό 1962.
Με βάση τα παραπάνω, η αβίαστη πρόβλεψη είναι ότι παρ’ όλο το star power, το θαύμα Mbappé και τον εκρηκτικό φέτος Μπενζεμά (ξεπάστρεψε Τσέλσι, Σίτι, Λίβερπουλ στο Τσαμπιονς Λιγκ και επιστρέφει στην ενδεκάδα μετά από 5ετή εξορία), οι Les Bleus θα αποκλειστούν στον όμιλο και θα γυρίσουν στο Παρίσι νωρίς για τα χριστουγεννιάτικα ψώνια τους. Όμως ο Ντιντιέ Ντεσάμπ έχει κερδίσει το Μουντιάλ σαν παίκτης και σαν προπονητής. Ξέρει την κατάρα απείρως καλύτερα από εμάς τους ποδοσφαιρομάντεις των πληκτρολογίων και στρατηγούς των καναπέδων και κάνει ό,τι μπορεί για να την αποφύγει.
Μόνο 10 παίκτες από τη χρυσή ομάδα του 2018 ταξιδεύουν στο Κατάρ. Πόγκμπα και Κάντε, δύο κλειδιά του θριάμβου στη Ρωσία, θα δουν την ομάδα τους από την τηλεόραση (το γερμανικό ανάλογο θα ήταν ο Τόνι Κρόος, ο αρχιτέκτονας του 7-1 το 2014, να μην πήγαινε στο Μουντιάλ το 2018). Μια γεύση ότι οι Μπλε παλεύουν να ξαναβρούν το Eye of the tiger πήραμε στο περσινό Nations League, όπου η Γαλλία νίκησε σε τρεις μέρες Βέλγιο και Ισπανία, παρότι και στα δυο παιχνίδια προηγήθηκαν οι αντίπαλοί της. Και οι πηγές του γαλλικού ταλέντου είναι αστείρευτες (εάν του δοθεί ευκαιρία να παίξει προσέξτε το sheer audacity του Εντουάρντο Καμαβίνγκα).
Κάποιοι θα πουν ότι η Βραζιλία νίκησε το 1958 και το 1962 επειδή είχε τον Πελέ, και η Γαλλία έχει παίκτη που θέλει να αποδείξει ότι είναι ο Πελέ του 21ου αιώνα. Όμως το πρόβλημα δεν είναι τι θέλει ή τι μπορεί να κάνει ένας παίκτης, έστω και αν είναι ο Mbappé. Το θέμα είναι πόσο διαφορετικός είναι ο κόσμος το 2022 από το 1962 και πόσο αδυσώπητα ανταγωνιστικό έχει γίνει το ποδόσφαιρο. Les Bleus αντιμετωπίζουν το δίλημμα ή του ύψους ή του βάθους. Το πιθανότερο είναι να αποκλειστούν στον όμιλο. Αλλά δεν αποκλείεται, όσο απίθανο και αν είναι, να ανατρέψουν τον κανόνα 60 χρόνων και να κερδίσουν πάλι. Και στις δύο περιπτώσεις θα «σοκαριστούμε». Allez Les Bleus!
