Σύνδεση συνδρομητών

Μια ζαριά δεν καταργεί, ποτέ, το τυχαίο*

Κυριακή, 08 Μαϊος 2022 18:28
7 Μαΐου 2022, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εικόνα καταστροφής από το χώρο της Βιβλιοθήκης της Σχολής Θετικών Επιστημών, που χτιζόταν και την κατεδάφισαν κουκουλοφόροι με βαριοπούλες.
twitter
7 Μαΐου 2022, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εικόνα καταστροφής από το χώρο της Βιβλιοθήκης της Σχολής Θετικών Επιστημών, που χτιζόταν και την κατεδάφισαν κουκουλοφόροι με βαριοπούλες.

Μια πράξη δεν καταργεί, ποτέ, την ελευθερία. Δεν στέλνεις έναν αστυνομικό στην πόρτα κάθε σπιτιού επειδή στην πόλη έγιναν τρεις ληστείες και κάτι φόνοι. Ούτε θέλεις να παρακολουθούνται ένας ένας οι πολίτες, χωριστά, για να αποφευχθεί ή για να καταγραφεί η όποια παράβαση που μοιραία θα γίνει. Στην κομμουνιστική Κίνα το προσπαθούν, ίσως και να το έχουν κατορθώσει. Δεν τη ζηλεύουμε.

Οι μεμονωμένες πράξεις βίας στα Πανεπιστήμια, όσο και να μας ταράζουν, ή όσο και να προκαλούν αγανάκτηση, δεν παύουν να είναι μεμονωμένες. Και αν μας ταράζουν, είναι και διότι το επιδιώκουν, οι περισσότερες από αυτές έχουν χαρακτήρα έντονα επιδεικτικό. Δεν μπορεί ετούτο όμως να είναι λόγος για να απεμπολήσουμε το αυτοδιοίκητο, δηλαδή την ελευθερία, στο Πανεπιστήμιο.

Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι πάντα τόσο απλά, όσο θα το ήθελε η μίμηση του ωραίου στίχου. Την ελευθερία στο πανεπιστήμιο την εξασφαλίζει το «σύνταγμά» του, ο νόμος δηλαδή που διέπει τη λειτουργία του, την εκλογή των αρχών του από τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, το άσυλο ή το μη άσυλο κ.λπ. Όμως έχουμε δει και πράξεις τις οποίες το «σύνταγμα» αυτό προστατεύει, που κατορθώνουν να καταργήσουν μέσα στο πανεπιστήμιο και την ίδια την ελευθερία.

Κορυφαίο, αλλά όχι και μοναδικό, δείγμα, η παρεμπόδιση της ψηφοφορίας στις εκλογές για τα Συμβούλια Ιδρύματος,του νόμου Διαμαντοπούλου, το 2012. Το πράγμα που παρεμποδίστηκε τότε, μέσα στους όρους του ασύλου, με σεβασμό στην αυτονομία των συλλογικοτήτων, και στο σχετικό οιονεί «εθιμικό δίκαιο» κ.λπ. ήταν η καθολική ψηφοφορία των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Έγινε δηλαδή κανονικό πραξικόπημα, η ουσιαστική εξουσία (οι ασκούσες το μονοπώλιο της βίας ισχυρές συλλογικότητες), με την έμμεση σύμπραξη, τις περισσότερες φορές, και της πρυτανικής εξουσίας, θεώρησαν το λαό τους όχι ώριμο για να ψηφίσει και κατάργησαν τις εκλογές.

Αυτό είναι ένα, το πιο φωναχτό, από σειρά όμοιων επεισοδίων, σε μερικότερες διαφόρων τύπων εκλογές. Που συνεχίζονται, επικουρούμενα από διάφορες μορφές εκφοβισμού. Η «συνταγματική» δομή του Πανεπιστημίου, ο νόμος που διέπει τη λειτουργία του, ο οποίος καθιστά δυνατά παρόμοια πραξικοπήματα, εξακολουθεί να ισχύει.

 

* Στέφανος Μαλαρμέ, un coup de dés, 1897.

Παντελής Μπασάκος

Σπούδασε φιλοσοφία στην Αθήνα και στο Παρίσι. Πρωτοδίδαξε (1977) στην Αθήνα, στο Κέντρο Φιλοσοφικών Ερευνών.Έχει διδάξει στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου (1979-2014) και ως επισκέπτης καθηγητής στο φιλοσοφικό τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Υπήρξε συνεκδότης του περιοδικού του Κέντρου Φιλοσοφικών Ερευνών Δευκαλίων, μαζί με τους καθηγητές Παύλο Καλλιγά και Ιόλη Πατέλη. Διευθύνει, μαζί με τους καθηγητές Βασίλη Κάλφα και Γεράσιμο Κουζέλη, την έκδοση των Απάντων του Αριστοτέλη από τις εκδόσεις Νήσος, με την χορηγία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Κυριότερα γραπτά: L’ instance d’ aporie, essai sur Platon (1981), Επιχείρημα και Κρίση (1999), Τρεις Γλώσσες, Αριστοτέλης - Husserl -  Wittgenstein (2006), Αριστοτέλης Τέχνη Ρητορική (μετάφραση και εισαγωγή, 2016).

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.