Σύνδεση συνδρομητών

Αυτοδημιούργητος – αυτός ο ανύπαρκτος

Τετάρτη, 26 Ιανουαρίου 2022 13:06
Τρία καρέ από τη σελίδα με την εξιστόρηση του τρόπου με τον οποίο απέκτησε την πρώτη τυχερή του δεκάρα ο πιο διάσημος «αυτοδημιούργητος» των κόμικς Ντίσνεϊ, Σκρουτζ Μακ Ντακ, από το βραβευμένο με Άισνερ έργο του Ντον Ρόσα, «Βίος και πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ»
Don Rosa / Walt Disney Comics
Τρία καρέ από τη σελίδα με την εξιστόρηση του τρόπου με τον οποίο απέκτησε την πρώτη τυχερή του δεκάρα ο πιο διάσημος «αυτοδημιούργητος» των κόμικς Ντίσνεϊ, Σκρουτζ Μακ Ντακ, από το βραβευμένο με Άισνερ έργο του Ντον Ρόσα, «Βίος και πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ»

Αφορμή για όσα διαβάσετε αποτέλεσε η αυτάρεσκη αυτοαναφορά του πρώην πρωθυπουργού ότι αυτός είναι «αυτοδημιούργητος». Πιστεύω πως πρόκειται για έναν όρο τόσο εγωιστικό όσο και κενό σημασίας, μια και περιγράφει κάποιον που απλά δεν υπάρχει. Και φυσικά μόνο στη μεταφορική διάσταση, επειδή κυριολεκτικά αυτοδημιούργητος δεν είναι ούτε ο Τζήζας, σε βαθμό που οι δύο «πηγές» για τη δική Του δημιουργία να διαφωνούν. Αλλά στο θέμα μας.

Το «ποιώ εκ του μηδενός» στην ελληνική είναι το «δημιουργώ» χωρίς την χρεία του εγωιστικού προθέματος «αυτο-», το οποίο προστέθηκε για να αποδοθεί ως μεταφραστικό δάνειο το «αυτοδημιούργητος», εκ του αγγλικού “self-made”. Επίσης, θεωρώ ενδιαφέρον πως η ξενόγλωσση εκδοχή εισήχθη για πρώτη φορά το 1606, εποχή που στη Βρετανία, κυρίως, ο μερκαντιλισμός έστρωνε το δρόμο για το πρώτο παγκόσμιο δίκτυο εμπορίου με στόχο το κέρδος και τη δημιουργία μυθικών περιουσιών.

 Έκτοτε, ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράφει κάποιον που κέρδισε χρήματα στηριζόμενος αποκλειστικά στις δικές του δυνάμεις και μέσα. Και εδώ έγκειται η διαφωνία μου η οποία ως βάση έχει την κοινωνική διάσταση της φύσης του είδους μας, διάσταση που διέπει όλες τις δραστηριότητές μας, περιλαμβανομένων των οικονομικών. Στον κοινά αποδεκτό ορισμό, η κοινωνική διάσταση της οικονομίας και, συνεπεία αυτής, η απόκτηση πλούτου ακυρώνονται με την αναφορά σε «αποκλειστικά ίδιες δυνάμεις και μέσα». Η χρήση τού «αποκλειστικά» αποκλείει τη συμβολή της κοινωνίας και του οργανωμένου κράτους στη διευκόλυνση οποιουδήποτε αναλαμβάνει κάποια επιχειρηματική πρωτοβουλία. 

Ας δεχθούμε ως υποθετικό παράδειγμα κάποιον που, σύμφωνα με τον στερεότυπο μύθο, ξεκινάει από το χωριό του μόνο με τα παπούτσια που φοράει. Κι ας δεχτούμε επίσης πως, με πολύ λίγα και με δικά του χρήματα, ξεκινάει μια επιχείρηση. Είτε όμως μείνει ένας μικρός επιτυχημένος έμπορος ή επιχειρηματίας είτε πολύ περισσότερο καταφέρει να  πλουτίσει, αυτό είναι αδύνατο  να συμβεί χωρίς τους υπόλοιπους, επειδή αυτοί είναι που θα καταναλώσουν το αγαθό ή την υπηρεσία που παρέχει. Επιπλέον, είναι αδύνατον να μεγαλώσει την επιχείρηση και τον πλούτο του –σε βαθμό που να αρχίζει να ακκίζεται χρησιμοποιώντας το «αυτοδημιούργητος» ως αυτοπροσδιορισμό–  χωρίς επέκταση, που με τη σειρά της είναι αδύνατη χωρίς τη βοήθεια που παρέχεται στους πολίτες από το κράτος. Πρακτικότερα, πώς μπορεί να επεκταθεί χωρίς τραπεζικό δανεισμό, πώς μπορεί να εφοδιάσει την επιχείρησή του με πρώτες ύλες ή προϊόντα χωρίς να κάνει χρήση των υποδομών της χώρας. Τα φορτηγά εφοδιασμού θα παραλάβουν τα προϊόντα από κρατικά λιμάνια ή αεροδρόμια και θα ταξιδέψουν σε δημόσιους δρόμους για να φτάσουν στον προορισμό τους.

Μπορώ να κατανοήσω τον κόπο, το ρίσκο και τις θυσίες κάποιου να δημιουργήσει μια  σπουδαία επιχείρηση, αλλά η απόσταση από το «επιτυχημένος δημιουργός» στο «αυτοδημιούργητος» είναι μεν η προσθήκη του εαυτού τού ανθρώπου, αλλά ταυτόχρονα και η απώλεια ανθρωπιάς.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.