Το «ποιώ εκ του μηδενός» στην ελληνική είναι το «δημιουργώ» χωρίς την χρεία του εγωιστικού προθέματος «αυτο-», το οποίο προστέθηκε για να αποδοθεί ως μεταφραστικό δάνειο το «αυτοδημιούργητος», εκ του αγγλικού “self-made”. Επίσης, θεωρώ ενδιαφέρον πως η ξενόγλωσση εκδοχή εισήχθη για πρώτη φορά το 1606, εποχή που στη Βρετανία, κυρίως, ο μερκαντιλισμός έστρωνε το δρόμο για το πρώτο παγκόσμιο δίκτυο εμπορίου με στόχο το κέρδος και τη δημιουργία μυθικών περιουσιών.
Έκτοτε, ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράφει κάποιον που κέρδισε χρήματα στηριζόμενος αποκλειστικά στις δικές του δυνάμεις και μέσα. Και εδώ έγκειται η διαφωνία μου η οποία ως βάση έχει την κοινωνική διάσταση της φύσης του είδους μας, διάσταση που διέπει όλες τις δραστηριότητές μας, περιλαμβανομένων των οικονομικών. Στον κοινά αποδεκτό ορισμό, η κοινωνική διάσταση της οικονομίας και, συνεπεία αυτής, η απόκτηση πλούτου ακυρώνονται με την αναφορά σε «αποκλειστικά ίδιες δυνάμεις και μέσα». Η χρήση τού «αποκλειστικά» αποκλείει τη συμβολή της κοινωνίας και του οργανωμένου κράτους στη διευκόλυνση οποιουδήποτε αναλαμβάνει κάποια επιχειρηματική πρωτοβουλία.
Ας δεχθούμε ως υποθετικό παράδειγμα κάποιον που, σύμφωνα με τον στερεότυπο μύθο, ξεκινάει από το χωριό του μόνο με τα παπούτσια που φοράει. Κι ας δεχτούμε επίσης πως, με πολύ λίγα και με δικά του χρήματα, ξεκινάει μια επιχείρηση. Είτε όμως μείνει ένας μικρός επιτυχημένος έμπορος ή επιχειρηματίας είτε πολύ περισσότερο καταφέρει να πλουτίσει, αυτό είναι αδύνατο να συμβεί χωρίς τους υπόλοιπους, επειδή αυτοί είναι που θα καταναλώσουν το αγαθό ή την υπηρεσία που παρέχει. Επιπλέον, είναι αδύνατον να μεγαλώσει την επιχείρηση και τον πλούτο του –σε βαθμό που να αρχίζει να ακκίζεται χρησιμοποιώντας το «αυτοδημιούργητος» ως αυτοπροσδιορισμό– χωρίς επέκταση, που με τη σειρά της είναι αδύνατη χωρίς τη βοήθεια που παρέχεται στους πολίτες από το κράτος. Πρακτικότερα, πώς μπορεί να επεκταθεί χωρίς τραπεζικό δανεισμό, πώς μπορεί να εφοδιάσει την επιχείρησή του με πρώτες ύλες ή προϊόντα χωρίς να κάνει χρήση των υποδομών της χώρας. Τα φορτηγά εφοδιασμού θα παραλάβουν τα προϊόντα από κρατικά λιμάνια ή αεροδρόμια και θα ταξιδέψουν σε δημόσιους δρόμους για να φτάσουν στον προορισμό τους.
Μπορώ να κατανοήσω τον κόπο, το ρίσκο και τις θυσίες κάποιου να δημιουργήσει μια σπουδαία επιχείρηση, αλλά η απόσταση από το «επιτυχημένος δημιουργός» στο «αυτοδημιούργητος» είναι μεν η προσθήκη του εαυτού τού ανθρώπου, αλλά ταυτόχρονα και η απώλεια ανθρωπιάς.
