Αναρωτιέμαι λοιπόν εγώ, σήμερα, κατ’ αντιστοιχία, ο Μήτσος Παπαχρήστος και η Μαρία Δαμανάκη, όπως και οι αριστεριστές, που στην πλειονότητά τους μαζί με τους Ρηγάδες, μέλη του ΠΑΚ και μια γαρνιτούρα από κνίτες συγκροτούσαν τους αντιστασιακούς του 1973, αγωνίστηκαν για να γίνει η Ελλάδα μια ανοιχτή, ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ, ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ Δημοκρατία; Ή μήπως ονειρεύονταν -ιδανικά- τους σοσιαλιστικούς παραδείσους που αντιπροσώπευαν για άλλους η ΕΣΣΔ, για άλλους η Κίνα και για άλλους η Ρουμανία;
Εθνικοί και πολιτικοί μύθοι - και πραγματικότητες
Τετάρτη, 17 Νοεμβρίου 2021 17:45
Σύνθεση: Βαγγέλης Κούμπουλης
Επανάσταση του 1821, αντίσταση στη δικτατορία και Πολυτεχνείο: Αναλογίες στα κίνητρα και στη δράση.
Μία από τις τάσεις των αναθεωρητών, ως προς την Επανάσταση του 1821, επισημαίνει συχνά ότι οι αγωνιστές, οι πρόκριτοι και άλλοι δεν διέθεταν «επαναστατική συνείδηση» και σχέδιο για την Ελλάδα μετά. Το αρματολίκι των Αγράφων ήθελε να κρατήσει ο Καραϊσκάκης, το μπεϊλίκι της Μάνης ήθελε να κρατήσει ο Πετρόμπεης, άρα ουδεμία τιμή τους πρέπει, σιγά τα λάχανα, οπορτουνιστές ήταν απλώς. Μάλιστα.
Τι θέλω να πω: ότι τιμή οφείλεται και στους μεν και στους δε. Ότι η «επαναστατική συνείδηση» πολλές φορές δεν είναι, όχι προαπαιτούμενη, αλλά ούτε καν απαραίτητη.
Και η σημασία, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, στα δύο παραδείγματα, είναι ότι όπως ακριβώς ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Πετρόμπεης, ο Κωλέττης και ο Μαυροκορδάτος έλεγαν, πρώτα και πάνω απ' όλα, να φύγουν οι Τούρκοι, ανεξάρτητα από τις επιδιώξεις και τα όνειρα κάθε πλευράς για τη μετεπαναστατική Ελλάδα και αυτή ακριβώς ήταν η σημασία της Επανάστασης, έτσι ακριβώς, Ρηγάδες, ΠΑΚίτες, κνίτες και αριστεριστές έλεγαν, πρώτα και πάνω απ' όλα, «κάτω η χούντα», ανεξάρτητα από τις ιδεοληψίες ή τις ονειρώξεις τους για το μεταπολιτευτικό καθεστώς.
Από την άλλη βέβαια, όταν εγκαλούμε πολλούς από τους πρωταγωνιστές του Πολυτεχνείου ότι «τα 'κονόμησαν», γιατί ξεχνάμε να πούμε πως και η μοίρα των αγωνιστών του 1821 δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τον άτυχο Νικηταρά που πέθανε επαίτης; Πολλοί εξ αυτών και υπουργοί έγιναν, και πρωθυπουργοί, και πλούτισαν, μηδέ εξαιρουμένου αυτού του ίδιου του Κολοκοτρώνη. Και λοιπόν; Αναιρείται ο αγώνας τους; Τους πρέπει μικρότερη τιμή;
Θέλω να πω πως υπάρχει μια ευκολία με την οποία -νομίζουμε πως- αντιμετωπίζουμε τους εθνικούς μύθους όταν θεωρούμε πως δεν μας αφορούν και ταυτόχρονα τη δυσκολία, αν όχι τη δυσκοιλιότητα, με την οποία προσεγγίζουμε τους πολιτικούς μύθους στους οποίους έχουμε πιστέψει, οι οποίοι μας αφορούν ή, ακόμη, μας έχουν διαμορφώσει.
Έτσι είναι. Είναι εύκολο να αποδομήσεις το «Κρυφό Σχολειό» που είναι πίσω σου κοντά έξι γενιές. Αλλά δεν είναι εύκολο να αποδομήσεις πράγματα που συνδέονται με ό,τι ηρωικό έχει κάνει η δική σου γενιά ή η γενιά του πατέρα σου. Κοστίζει…
Βαγγέλης Κούμπουλης
Θεολόγος με ειδίκευση στην εκκλησιαστική ιστορία και το κανονικό δίκαιο, ΜΔΕ πολιτικών επιστημών και ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Τελευταία άρθρα από τον/την Βαγγέλης Κούμπουλης
Προσθήκη σχολίου
Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.