Μερικές φορές, ο εντυπωσιασμός μετράει περισσότερο από την ουσία. Συνήθως, ο εντυπωσιασμός είναι ειλικρινής: εκείνοι που εντυπωσιάστηκαν αναφέρουν γιατί εντυπωσιάστηκαν – και είναι έτοιμη να τους ακολουθήσει σχεδόν όλη η αγορά των ΜΜΕ. Κάπως έτσι, οι εντυπωσιασμένοι και οι μιμητές τους θεωρούν ότι έβγαλαν λαβράκι, στην ουσία όμως ένα μεγάλο πλέγμα ΜΜΕ καταφέρνει και διασπείρει με τρομοκρατικό τρόπο ανυπόστατες πληροφορίες.
Ένα τέτοιο λαβράκι θεώρησαν χθες ότι έπιασαν ορισμένοι από την αγορά των ελληνικών ηλεκτρονικών ΜΜΕ, όταν ετέθη υπ’ όψη τους άρθρο δημοσιογράφου που ονομάζεται Γιάννης Μπαμπούλιας, το οποίο είχε δημοσιεύσει το περιοδικό Foreign Policy. Τίτλος του άρθρου: «Greece and Turkey are inching towards war», ήτοι: η Ελλάδα και η Τουρκία οδεύουν προς πολεμική σύρραξη.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε και αναπαρήχθη σχεδόν από όλο το φάσμα της εγχώριας διαδικτυακής δημοσιογραφίας – δημοσιεύθηκε σε ιστοσελίδες που δεν κάνουν καν τον κόπο να κατανοήσουν τι είναι αυτό που δημοσιεύουν, αρκεί να φαντάζει εντυπωσιακό, αλλά μέχρι και σε πολύ σοβαρά ΜΜΕ, ακόμα και σε ιστοσελίδες έγκυρων εφημερίδων. Ο τίτλος, σχεδόν παντού copy-paste: «Aρθρο βόμβα Foreign Policy: Ελλάδα και Τουρκία οδεύουν προς πόλεμο».
Μια απλή έρευνα δευτερολέπτων στο διαδίκτυο θα αρκούσε για να αντιληφθεί κανείς το προφανές. Ότι ο συντάκτης του άρθρου είναι συνεργάτης του περιοδικού, ρεπόρτερ θεμάτων που αφορούν την Ελλάδα – θέμα αγαπητό στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ μετά τη χρεοκοπία και τα μνημόνια. Το κείμενό του περιέχει ρεπορτάζ και εκτιμήσεις – τις εκτιμήσεις του συντάκτη και όχι τη θέση του περιοδικού. Το άρθρο, δηλαδή, αναρτήθηκε με το ονοματεπώνυμο του συγγραφέα του, όχι ως θέση του Foreign Policy. Κατά το βιογραφικό σημείωμα του συντάκτη του, που συνοδεύει το κείμενο, ο Γιάννης Μπαμπούλιας είναι ερευνητής δημοσιογράφος, συγγραφέας ενός βιβλίου για τη Χρυσή Αυγή που αναμένεται να κυκλοφορήσει, και ιδρυτής ενός πρότζεκτ με την επωνυμία Precarious Europe (που σημαίνει ανασφαλής Ευρώπη, αλλά και Ευρώπη για το Πρεκαριάτο, τα φτωχοποιημένα μεσοστρώματα δηλαδή, που θα μπορούσαν να εξελιχθούν στο νέο υποκείμενο ανατροπής).
Κάνοντας μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο, διαπιστώνει κανείς ότι ο συγκεκριμένος συντάκτης δημοσιεύει τα τελευταία χρόνια, ως free lancer, διάφορα ρεπορτάζ με αντικείμενο την Ελλάδα. Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με το βιογραφικό του, έχει δημοσιεύσει στην αγγλική έκδοση του Al Jazeera, στο Vice, στο London Review of Books, στο Open Democracy, στο Politico, στον Guardian κ.α. Εντοπίσαμε ορισμένα κείμενά του για τον Γιάνη Βαρουφάκη, το 2015, στο Al Jazeera και στην Τelegraph, στα οποία έπλεκε διθυράμβους στο αντισυμβατικό είδωλο της ευρωπαϊκής Αριστεράς που παρά λίγο να ρίξει την Ελλάδα στα βράχια.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος έχει ταυτότητα, δραστηριότητα με συγκεκριμένη κατεύθυνση και συγκεκριμένες θέσεις. Οι εκτιμήσεις του κειμένου του είναι αποκλειστικώς δικές του – ενώ τα στοιχεία στις οποίες στηρίζεται είναι λιγότερα από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του οποιοσδήποτε ελαφρώς σχετικός έλληνας δημοσιογράφος.
Τι άλλο σημαίνουν όλα αυτά; Ότι η τρομοκρατική είδηση περί αναπόφευκτου πολέμου είναι, στην ουσία, προϊόν της υποκειμενικής εκτίμησης ενός στρατευμένου έλληνα δημοσιογράφου, που εργάζεται σε αγγλόγλωσσα ΜΜΕ. Αν τα ΜΜΕ άρχιζαν από το άλφα, θα είχαν εκτιμήσει σωστά τη βαρύτητα της (μη) είδησης και θα την είχαν αφήσει (αν την έπαιρναν είδηση) να τη διαχειριστούν οι συνωμοσιολόγοι και οι κινδυνολόγοι.
Αλλά ποιος νοιάζεται για λεπτομέρειες. Στα αστοιχείωτα ελληνικά ΜΜΕ αρκεί ένας τρομοκρατικός τίτλος στα ξένα, ένα κακομεταφρασμένο κείμενο και μια φωτογραφία – τέτοιοι τίτλοι, τέτοια κείμενα και τέτοιες φωτογραφίες φέρνουν κοινό, ανταγωνισμό και διαφημίσεις.
Σημείωση: Στον πρόλογο είχε παρεισφρήσει η ανακρίβεια ότι ο κ. Μπαμπούλιας εργάστηκε υπέρ του Brexit, φράση που ο δημοσιογράφος διέψευσε με επιστολή του. Απαλείψαμε την ανακρίβεια. Οφείλουμε συγνώμη.
