Σύνδεση συνδρομητών

Σοσιαλδημοκράτες ηγέτες χωρίς ιδιότητες

Τρίτη, 06 Μαρτίου 2018 20:56
O Ματτέο Ρέντσι (στη φωτογραφία, από επίσκεψή του στη Ρωσία). Ο καιροσκοπισμός του παρέσυρε σε δίνη τη σοσιαλδημοκρατία στην Ιταλία.
Φωτογραφία Αρχείου
O Ματτέο Ρέντσι (στη φωτογραφία, από επίσκεψή του στη Ρωσία). Ο καιροσκοπισμός του παρέσυρε σε δίνη τη σοσιαλδημοκρατία στην Ιταλία.

Ηττάται η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία γιατί δεν είναι επαρκώς αριστερή; Όπως κάποιοι στα καθ’ ημάς, καταλαβαίνουν τι είναι αριστερό; Η υπερψήφιση του μεγάλου συνασπισμού από τα δυο τρίτα των μελών του SPD, αν και δεδομένη, τους διαψεύδει.

Όποιος γνωρίζει πόσο βαθιά είναι ριζωμένη στο υποσυνείδητο του γερμανικού λαού η αποτυχία συνεργασίας των δημοκρατικών κομμάτων στη Βαϊμάρη, δεν εκπλήσσεται. Μόνο ο μέχρι πρότινος ηγέτης του σοσιαλδημοκρατικού SPD, Μάρτιν Σουλτς, έβλεπε βουλωμένο γράμμα εκεί όπου υπήρχε ανοικτή επιστολή. Το SPD σήμερα δεν πληρώνει επειδή δεν έκανε «αριστερή» στροφή, πληρώνει τις ανακολουθίες των ηγεσιών του. Ο Ματτέο Ρέντσι καταψηφίστηκε επειδή είναι καιροσκόπος και αμοραλιστής, όχι γιατί δεν ήταν επαρκώς αριστερός. Εξ άλλου ο υπεραριστερός Αμόν έχει εξαφανιστεί εντελώς.

Μόνο ο ηγέτης του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος, Τζέρεμυ Κόρμπιν, αντέχει, παρά την εσωκομματική του αμφισβήτηση. Όχι γιατί έστριψε αριστερά το τιμόνι, αλλά γιατί «καβάλησε» το απολιτικό και αντισυστημικό κύμα της αγανάκτησης κατά του κατεστημένου. Λαϊκιστής, αποφάνθηκαν ορισμένοι. Κάτι πολύ χειρότερο. Αριστερή εκδοχή του αντισυστημικού κύματος δεξιού και αριστερού ανορθολογισμού που έχει κατακλύσει όλο τον κόσμο. Στις ΗΠΑ εκφράζεται η ακροδεξιά εκδοχή αυτού του κύματος. Στη Δυτική Ευρώπη έχουμε μια ενισχυόμενη, ευρισκόμενη προς το παρόν στην αντιπολίτευση, Ακροδεξιά – εκτός της Αυστρίας που συγκυβερνά. Στη δε Ανατολική Ευρώπη, ο ακροδεξιός αντισυστημισμός κυβερνά σε μια σειρά χώρες.

Μερικοί σοσιαλδημοκράτες ηγέτες αναζητούν, με τακτικισμό, σανίδες σωτηρίας σε αντισυστημικές θεωρίες κατά του κατεστημένου, εξ ου και οι εναγκαλισμοί τους με τον Αλέξη Τσίπρα. Κάποιοι άλλοι, όψιμοι αυτοί, ανακαλύπτουν την «αριστερή» σοσιαλδημοκρατία. Σαν τον Αυλωνίτη αποκαλούν «κοντό τον κοντό» (Ρίζο). Αντί να αναζητούν νέους τρόπους προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση, βολεύονται με ένα ρηχό «όχι στο νεοφιλελευθερισμό και το λαϊκισμό». Βρίσκονται έτσι στο μέσον του παγωμένου ωκεανού της παγκοσμιοποίησης, έχοντας ξεχάσει τη σοσιαλδημοκρατική νιτσεράδα που είναι η κριτική σκέψη και η γνώση.

Αυτά βεβαίως δεν σημαίνουν πως πρέπει να θεωρείται παρωχημένη και άχρηστη η διαίρεση Αριστερά-Δεξιά, όπως το θέλει μια ρηχή επιστημονικά και πολιτικά απολυτοποίηση των εννοιών του εθνολαϊκισμού ή του νεοφιλελευθερισμού. Μόνο ο Μακρόν δεν έχει ιππεύσει το άρμα της απολιτικής αντισυστημικότητας, αλλά ούτε αυτό της αμφισβήτησης της διάκρισης Αριστερά-Δεξιά. Υποστηρίζοντας το «και Αριστερά και Δεξιά» δείχνει να συνειδητοποιεί την ανάγκη συνθετικής προσέγγισης (δημοσιονομική λελογισμένη πειθαρχία, χωρίς διευρυμένη λιτότητα, σε συνθήκες μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων) των δυο μεγάλων πολιτικών οικογενειών (Κεντροδεξιά και σοσιαλδημοκρατία) που, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, συνθέτουν την αστική φιλελεύθερη δημοκρατία.

Ο Τσώρτσιλ (Γκάρυ Όλτμαν) της ταινίας Η πιο σκοτεινή ώρα σε σκηνοθεσία του Τζο Ράιτ αποκαλύπτει ένα είδος πολιτικού που σήμερα απουσιάζει. Του ηγέτη που θέτοντας ένα στόχο (πόλεμος κατά του Χίτλερ) παραμερίζει τους τακτικιστές και δεν υποχωρεί. Χωρίς αυτόν, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα ήταν η σημερινή Ευρώπη.

Οι ηγέτες της σημερινής ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας δεν είναι «Τσώρτσιλ». Είναι «άνθρωποι χωρίς ιδιότητες» (Ρόμπερτ Μούζιλ). Ηγέτες χωρίς στόχους. Τακτικιστές με αντισυστημικό πρόσωπο. Αυτό δυσκολεύει και το ελληνικό εγχείρημα.

Είναι όμως αυτή η ανικανότητα τυχαίο ή μεταφυσικό γεγονός; Ότι τώρα έχουμε Σουλτς και Πιτέλα (το ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό αντίγραφο του Γεράσιμου Γιακουμάτου) και κάποτε υπήρξε ένας Ζαν Ζωρ;eς, ένας Λέων Μπλουμ, ένας Βίλλυ Μπραντ, οφείλεται στο ότι ο Ζωρές, ο Μπλουμ, ο Μπραντ ήσαν βαθύτατα μορφωμένοι ηγέτες που έκαναν πολιτική στηριζόμενοι στην αγάπη προς τη γνώση. Γνώριζαν πολύ καλά ότι η μόνη πραγματικότητα που αλλάζει είναι αυτή στην οποία οι πολιτικοί προσαρμόζουν τις αξίες τους στη δουλεία της γνώσης τους. Και όχι στους πάσης φύσεως άσχετους.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.