Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι δεν είμαι σε θέση να κρίνω νομικά την υπόθεση Novartis ούτε και ο σκοπός μου είναι αυτός. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης όπως αυτή εξελίσσεται δεν έχει απλά να κάνει με το πώς και γιατί στήθηκε έτσι, αν υπάρχουν ή όχι μάρτυρες με ουσιαστικές πληροφορίες ή όλα όσα καταθέτουν είναι παντελώς ατεκμηρίωτα, αν στο τέλος της ημέρας μια σειρά δικαστών συντάχτηκαν με κάτι που όπως φαίνεται αποτελεί ό,τι πιο νοσηρό και επιβλαβές πολιτικά και κοινωνικά έχει υπάρξει για μια ολόκληρη χώρα που θέλει –όποτε και όπως τη συμφέρει– να κραυγάζει ότι η δημοκρατία στο τέλος τέλος της ανήκει. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης Novartisείναι ότι λειτουργεί σε δύο επίπεδα, το ένα ίσως σημαντικότερο από το άλλο. Και εξηγούμαι.
Είναι προφανές ότι η Novartis αποτελεί μια αυτo-εκπληρούμενη προφητεία η οποία έρχεται να δέσει με «στοιχεία» (τα εισαγωγικά μέχρι να διαλευκανθεί σε βάθος η πραγματική αξιοπιστία τους) τη γενικευμένη αντίληψη ότι οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ είχαν στους κόλπους τους όχι απλά περιπτώσεις διαφθοράς αλλά ότι ήταν στο σύνολό τους διεφθαρμένες, λαϊκιστί ότι «αυτοί τα φάγανε». Δεν είναι τυχαίο ότι όσα έγραφε με δημοσιεύσεις τους ο κριτικός και κρητικός κ. Πολάκης στο facebook, πολλές φορές μεταμεσονύκτια και με γλώσσα σκληρή αλλά πάντα αληθινή, εν τέλει αποτελούνε κομμάτι της δικογραφίας. Βέβαια πολλάκις έχει ο υπουργός διαβεβαιώσει ότι δεν έχει γνώση της δικογραφίας, εξ άλλου κάτι τέτοιο θα ήταν παράνομο. Φαντάζομαι λοιπόν ότι σαν άλλη πυθία και με τη βοήθεια φίλων και δάφνης θα τα έγραψε όλα με κεφαλαία πάντα στο ίντερνετ, μια γλώσσα γλαφυρή και προφητική να ρέει σαν γάργαρο κρητικό νεράκι.
Επιστρέφω στην τοποθέτησή μου. Αυτό λοιπόν που αποτελεί τον βασικό στόχο της παρούσας προσπάθειας της κυβέρνησης είναι αφ’ ενός η επιβεβαίωση του βασικού της επιχειρήματος από τα χρόνια ακόμα της αντιπολίτευσης με το οποίο κέρδισε και ξανακέρδισε την εξουσία. Αυτό συμβαίνει σε μια εποχή όπου τα γκάλοπ δείχνουν εδώ και περίπου δύο χρόνια τον ΣΥΡΙΖΑ να χάνει τις επόμενες εκλογές και τους ΑΝΕΛ να μην μπαίνουν στη Bουλή. Έτσι, από τη μία η Novartisαποτελεί μια κίνηση “all-in” στην οποία τζογάρει ο ΣΥΡΙΖΑ καθώς το κόμμα απ’ ό,τι φαίνεται θεωρεί τις εκλογές ήδη χαμένες και έτσι δεν έχει κάτι περισσότερο να χάσει. Από την άλλη, εάν αυτή η κίνηση αποδώσει, ο ΣΥΡΙΖΑ φαντασιώνεται ότι θα οδηγήσει την μείζονα και ελάσσονα αντιπολίτευση στην απόλυτη διάλυσή τους και στην παραμονή του ίδιου στη εξουσία –και του πατερούλη Αλέξη στο τιμόνι της χώρας– για τα επόμενα 18-20 χρόνια (παραδείγματα τόσο ανατολικά όσο και βόρεια υπάρχουν πολλά). Ξεχνούν ότι με τέτοιες πολιτικές μανούβρες μέσα στη λάσπη η Χρυσή Αυγή θα γίνει ευκόλως μείζvn αντιπολίτευση, και αν όχι αυτή κάποιος άλλος που θα καλύψει το κενό της και θα είναι ίσως χειρότερός της.
Η Novartisόμως καταφέρνει κάτι ακόμα. Επιβεβαιώνει την εντύπωση πολλών ότι για την κρίση φταίνε ένα μάτσο πολιτικοί που πρέπει να μπουν φυλακή για να καθαρίσει ο τόπος. Είναι συνήθως οι ίδιοι που θεωρούν ότι η χούντα έκανε καλό γιατί δεν άφησε χρέος, που ντύνανε Χίτλερ τη «μαντάμ Μέρκελ», που αρέσκονταν με την πατριδοκαπηλία και τα σεξιστικά αστεία του Πάνου του Καμμένου, οι ίδιοι που πιστεύουν ότι η δικαιοσύνη ήταν πουλημένη τότε με τις τηλεοπτικές άδειες αλλά που τώρα θεωρούν ότι κάνει τη δουλειά της κ.λπ. Η επιμονή της κυβέρνησης στην υπόθεση αυτή είναι θεμέλιος λίθος στο αφήγημα ότι για όλα φταίγανε οι άλλοι, οι εξωτερικοί και εσωτερικοί εχθροί, και ότι τίποτα δεν πρέπει να αλλάξει στη διοίκηση του κράτους και στη λειτουργία της οικονομίας. Για μένα ίσως αυτός είναι και ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Γιατί ενώ τόσο δικαστές όσο και πολιτικοί μπορούν να δικαστούν για την απιστία τους στους νόμους ή στο πολίτευμα, είναι αδύνατο να δικάσεις μερίδα του ελληνικού λαού για τον ίδιο λόγο. Και όποιος (ανίδεος) εδώ αντιπαραβάλει ότι η δημοκρατία είναι η θέληση των πολλών, να υπενθυμίσω ότι η δημοκρατία που ζούμε τώρα βασίζεται στη συνέχεια του πολιτεύματος που διακρίνει τις εξουσίες έτσι ώστε εάν ο ελληνικός λαός καταλήξει να είναι πλειοψηφικά ανίδεος αυτό από μόνο του να μην οδηγήσει το κράτος στο απόλυτο χάος (το ίδιο συμβαίνει και με άλλες χώρες, λ.χ. στην Αμερική, όπου τα checksandbalancesμπορεί να ανασύρονται στο παρά πέντε αλλά είναι σίγουρα αποτελεσματικά). Αν ο λαός θελήσει αύριο να ψηφίσει διάφορες ιλαροτραγικές εκδοχές του Χίτλερ ή του Στάλιν, η νομοθετική και η δικαστική εξουσία είναι εκεί για να το σταματήσουν όλο αυτό, ακόμα και εάν εν τέλει –κάποιες φορές ηρωικά– αποτυγχάνουν. Στο παρόν σκάνδαλο λοιπόν η κυβέρνηση θέλει το λαό συνυπεύθυνο και συναυτουργό για να μην μπορεί κανείς να τη δικάσει, είτε μεταφορικά είτε κυριολεκτικά. Εξάλλου αυτόν τον λαό τον ετοιμάζει για τέτοια μουχαμπέτια χρόνια τώρα, και ίσως σε μικρότερο σαφώς βαθμό τον έχουν ετοιμάσει κι άλλοι πιο πριν. Τον δίψασε σαν σκύλο και του έταξε αίμα. Ήρθε η ώρα να του σβήσει τη δίψα του.
Ένα πράγμα δεν γνωρίζω μόνο. Μήπως κουράστηκε άραγε μια μερίδα αυτού του ακροατηρίου που δεν ανήκει στον σκληρό πυρήνα της κυβέρνησης και δεν της δίνει πια σημασία. Αυτό θα ήταν ίσως το ευτυχέστερο σενάριο.
Κι ακόμα, παίζοντας έτσι με τα δημοκρατικά μας αντανακλαστικά θα έρθει κάποτε η ώρα που όταν ο βοσκός θα φωνάξει «λύκος» εμείς δεν θα τον πιστέψουμε, ακόμα κι αν ο βοσκός αυτός λέγεται ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.