«Φωνή λαού» και πολιτική

Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Αντώνης Πανούτσος σε άρθρο του με τίτλο "Vox Populi" στο Liberal (http://www.liberal.gr/arthro/187160/apopsi/a-panoutsos/Vox-populi.html), ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταλαβαίνει ότι δεν ηγείται μιας ελίτ της κεντροδεξιάς, αλλά μιας μεγάλης παράταξης που περιέχει και το συντηρητικό τμήμα της κοινωνίας το οποίο απαιτεί να ακουστεί και αυτό, ως «φωνή λαού», χωρίς να αντιμετωπίζεται ως «κατώτερο» ή «πρωτόγονο» ή «εξωτικό».
Εγώ θα πήγαινα ακόμα πιο πέρα. Είμαι φιλελεύθερος, και μάλιστα με την ισχυρή και ανυποχώρητη έννοια. Χαίρομαι που η ΝΔ σήμερα, περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν, υποστηρίζει πολιτικές που είναι φιλελεύθερες, και βλέπω πολύ θετικά τον αντι-κρατισμό που επιδεικνύει η ηγεσία της και τα στελέχη της. Χαίρομαι επίσης για το ότι πολλοί φιλελεύθεροι φίλοι μου αντιλαμβάνονται - επιτέλους!- ότι πολιτική δεν παράγουν τα μικρά, ιδεολογικώς καθαρόαιμα κόμματα, αλλά τα μεγάλα πολυσυλλεκτικά κόμματα. Πολλοί από αυτούς, όμως, νομίζουν ότι η ΝΔ είναι ή έγινε ή ότι θα έπρεπε να γίνει ένα μεγάλο φιλελεύθερο, κατά βάση, κόμμα στο οποίο επιβιώνουν ορισμένα «συντηρητικά βαρίδια».
Εκεί βρίσκεται το μεγάλο λάθος τους. Το αντίθετο συμβαίνει απ’ ό,τι νομίζουν. Η ΝΔ είναι μια μεγάλη συντηρητική παράταξη, κατά βάση, στην οποία έχουν εισχωρήσει φιλελεύθερα στοιχεία. Καλό είναι να δουν οι φιλελεύθεροι ποιος είναι ο πιο πρόσφορος τρόπος να επηρεάσουν το συντηρητικό σώμα αυτής της παράταξης, πάντα με σεβασμό στους μη ομοφρονούντες και προσοχή ώστε να μην προκαλούν με ελιτίστικη συμπεριφορά. Ήδη το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δηλώνει εξ αρχής ότι είναι αντιλαϊκιστής, ότι δεν φοβάται να πάει ενάντια στο ρεύμα, του λύνει τα χέρια για να ελέγχει όποιον της «λαϊκή δεξιάς» νομίσει ότι μπορεί να αντικαταστήσει την ατζέντα της ηγεσίας με τη δική του.
Δεν κινδυνεύει, με άλλα λόγια, να εξοκείλει η ΝΔ προς το λαϊκισμό. Και δεν ενδίδει στο λαϊκισμό ο αρχηγός της όταν δείχνει ότι λαμβάνει υπ' όψη του τη συντηρητική μάζα των υποστηρικτών του: αυτών που πήγαν στο συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη, και που θα πάνε σ’ αυτό που θα γίνει στην Αθήνα. Ορθά ερμηνεύεται ως μια έκφραση έντονης αποδοκιμασίας της κυβερνητικής πολιτικής ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ, παίρνοντας αφορμή το Μακεδονικό.
Απαντώ προκαταβολικά στο ερώτημα που θα μπορούσε να μου τεθεί: αν θα πάω στο συλλαλητήριο. Η απάντηση είναι ότι δεν θα πάω. Δεν συμφωνώ με τη στάση του «δεν δέχομαι» όσον αφορά το όνομα «Μακεδονία» και τα παράγωγά του, που εκφράζουν οι μετέχοντες στο συλλαλητήριο, εφόσον δεν συνδέεται με μια ρεαλιστική αντιπρόταση. Η στάση αυτή είναι αδιέξοδη και αυτό είναι ένα αντικειμενικό γεγονός, a fact of life. Αλλά αντικειμενικό γεγονός - fact of life- είναι και ότι πολλοί είναι που έτσι αισθάνονται, που έχουν ανάγκη να εκφράσουν με αυτή την ευκαιρία που τους δίνεται, όχι μόνο τις αξίες στις οποίες πιστεύουν – και τις οποίες συμμερίζομαι – αλλά και κάποια πρόσθετη διαμαρτυρία και ανησυχία, που μέχρι τώρα μόνο υπόκωφα γινόταν αισθητή.
Αυτό το γεγονός πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψη σοβαρά και όχι να αντιμετωπίζεται με διανοητικό σνομπισμό. Όπως ο ανθρωπολόγος δεν αντιμετωπίζει αφ’ υψηλού τα συστήματα πίστης των κοινωνιών που μελετά, αλλά με κατανόηση και με προσπάθεια να συλλάβει τις αιτίες επικράτησής τους, τη λειτουργική θέση τους στον τρόπο ζωής και διακυβέρνησής τους, έτσι και ο σύγχρονος διανοούμενος, ιδίως αν είναι φιλελεύθερος, οφείλει να συλλαμβάνει ορθά το νόημα πολιτικών πρωτοβουλιών με τις οποίες δεν ταυτίζεται, όταν αυτές πηρεάζουν μεγάλες μάζες ανθρώπων.