Δεν θα μείνω σε ευρωπαϊκά παραδείγματα, όπως στην Ιταλία που η μετατροπή της «Ελιάς» σε «Δημοκρατικό Κόμμα» συνέβη μέσα από μια διαδικασία διαβούλευσης του ηγέτη του κόμματος, Ματέο Ρέντσι, όχι μόνο με την ηγετική ομάδα αλλά και με τη βάση του. Αυτό στην ελληνική περίπτωση είμαι σίγουρος ότι θα γίνει στο Ιδρυτικό Συνέδριο, όπου θα υπάρξουν και άλλες προτάσεις. Διορθώνεται. Με ενδιαφέρει περισσότερο το τι σημαίνει η τάση μετατροπής των κομμάτων σε «κινήματα».
Η Χάννα Άρεντ αναλύοντας τον ολοκληρωτισμό είχε ήδη διαβλέψει ότι αυτός ξεκινά από την στιγμή που οι τάξεις μετατρέπονται σε μάζες και τα κόμματα σε «κινήματα». Στην Ευρώπη, η κρίση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας ξεσπά από τη δεκαετία του 1970 και ύστερα. Την εκμεταλλεύτηκαν τότε κάποια αριστερά ριζοσπαστικά κόμματα που άρχισαν να αυτοαποκαλούνται κινήματα, εμπνεόμενα από την αντίθεσή τους στη φιλελεύθερη δημοκρατία και όχι στις δυσλειτουργίες της. Το είπε άλλωστε καθαρά αυτό ο ριζοσπάστης πρωθυπουργός μας: η δημοκρατία «είναι ένας διαρκής αγώνας να ξαναβάλουμε τις μάζες στο πεδίο της πολιτικής πάλης». Τα κόμματα εκφράζουν ταξικά συμφέροντα στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, τα «κινήματα» τις «μάζες» και τη δημοψηφισματική ή τη δήθεν «συμμετοχική» δημοκρατία.
Μια δεύτερη πηγή εγκατάλειψης του κόμματος για χάρη του κινήματος είναι η μεταδημοκρατική αντίληψη της πολιτικής. Αυτή στα καθ’ ημάς μεγαλούργησε στο ΠΑΣΟΚ της περιόδου 2004-2011 και ύστερα με το Ποτάμι. Στη θέση της πολιτικής ως έκφραση της γενίκευσης των επί μέρους ταξικών συμφερόντων τέθηκαν θέματα σημαντικά, όπως η διαβούλευση, ο «αντικρατισμός», η αποκέντρωση, η επιμόρφωση, οι πολλαπλές ταυτότητες, η ηλεκτρονική δικτύωση κ.λπ. Όλα αυτά όμως, χωρίς την αντιπροσώπευση και τη δημοκρατική ζωή εντός των κομμάτων, μετατρέπουν την πολιτική σε «στρογγυλή τράπεζα διαβουλεύσεων» και τα κόμματα σε ΜΚΟ. Τα ευρωπαϊκά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, παρά τα μύρια προβλήματά τους, ως δομές λειτουργίας αλλά και ως φορείς ταξικών θέσεων τάσσονταν πάντα με τη μεριά του κόμματος και όχι του κινήματος, με τη μεριά της Μεταρρύθμισης και όχι της αλλαγής ή της ανατροπής. Οι σοσιαλδημοκράτες δεν είναι ακτιβιστές.
Τα παραπάνω δεν έχουν σκοπό να υποσκάψουν το νέο κόμμα (ούτε για αστείο) και, πολύ περισσότερο, να μην αναγνωρίσουν τις εκλογές που έγιναν σ’ αυτό και κατέληξαν στην εκλογή της Φώφης Γεννηματά. Το αντίθετο. Αλλά όσοι τώρα διαμαρτύρονται και μέμφονται τον δεύτερο και τον τρίτο των εκλογών για τη χαλαρή αντίδρασή τους, καλό είναι να γνωρίζουν ότι, και στην πολιτική, μετά την απομάκρυνση από το ταμείο κανείς δεν δικαιούται επιστροφή χρημάτων και αξιών.
