«Οι ιδέες, όταν κατακτήσουν τις μάζες, γίνονται υλική δύναμη» διαβεβαίωνε ένας γερμανοεβραίος φιλόσοφος του 19ου αιώνα (του οποίου, ειρήσθω εν παρόδω, τις ιδέες, όταν έγιναν υλική δύναμη, εκατομμύρια αθώων πλήρωσαν με ανείπωτη δυστυχία ή και με τη ζωή τους).
Το μερτικό της χώρας μας στο κόστος των ιδεών του εν λόγω φιλοσόφου, που θεωρούσε βασιλική οδό προς την απονέκρωση του κράτους τη δικτατορία μιας τάξης, ήταν ένας πολυετής αιματηρός εμφύλιος, από τις επιπτώσεις του οποίου, παρ’ ότι η στρατιωτική έκβασή του ήταν υπέρ των δυνάμεων της οικονομικά και πολιτικά ελεύθερης κοινωνίας, δεν απαλλαγήκαμε ποτέ.
Οι ηττημένοι στο πεδίο των μαχών λενινιστές και το μιλιταριστικά δομημένο κόμμα τους, το ΚΚΕ, κατόρθωσαν είτε ευθέως είτε μέσω «εξόριστων φραξιών»* τους να κερδίσουν τη μάχη των ιδεών, μέσω της προπαγάνδας και της μαρτυρολογικής αξιοποίησης των διώξεων που υπέστησαν μετά τη λήξη του εμφυλίου, σε σημείο να καταφέρουν να επιβάλουν μια ιστορική αφήγηση των γεγονότων, που μέσω αλλοιώσεων, συγκαλύψεων αλλά και πράξεων καθαρής λογοκρισίας (μετά τη μεταπολίτευση) απέκρυψε σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τους δικούς τους σκελετούς στο ντουλάπι αλλά και τη φύση των δικτατοριών «του προλεταριάτου», τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα εκατομμύρια των αθώων εκτελεσμένων, ενώ συσκότισαν ακόμα και τις μεγαλειώδεις λαϊκές δημοκρατικές εξεγέρσεις της Ανατολικής Γερμανίας του 1953, της Ουγγαρίας του 1956, της Τσεχοσλοβακίας του 1968, της Πολωνίας του 1980-82. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και μετά την πτώση των καθεστώτων του ανατολικού μπλοκ, η προβολή της περίφημης ταινίας Οι ζωές των άλλων παρεμποδίστηκε, σε σημαντικό βαθμό, στη χώρα μας, μέσω πράξεων προπηλακισμού των θεατών και αποκλεισμού της πρόσβασης προς τις αίθουσες από οργανωμένες ομάδες φιλοσοβιετικών.
Με την άνοδό της στην εξουσία, η «εξόριστη φράξια» του ΣΥΡΙΖΑ συνέχισε, όχι βέβαια με ειλικρίνεια αλλά με κυνισμό, να θύει στα όσα ιερά θυσιαστήρια του κομμουνισμού απέμειναν, παριστάνοντας ότι δεν κατάλαβε τίποτα από την κατάρρευση των υπόλοιπων. Έτσι -ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε- ο πρωθυπουργός Τσίπρας επέλεξε, με το μάτι στο εσωτερικό ακροατήριο, να είναι ο μόνος ηγέτης ευρωπαϊκής χώρας που παρέστη στην κηδεία του επί μισό αιώνα(!) απόλυτου κυρίαρχου της Κούβας, Φιντέλ Κάστρο.
Η μακροσκελής αυτή εισαγωγή είναι απαραίτητη για να κατανοηθεί κριτικά το συγκεκριμένο γεγονός, στο οποίο θα αναφερθώ στη συνέχεια.
Επιστημονικό συνέδριο ή σύναξη μυστικιστών, αγιογράφων και προπαγανδιστών;
Στην Κόρινθο από 26 ώς 29 Οκτωβρίου 2017 διοργανώνεται ένα συνέδριο με τίτλο «Εκατονταετηρίδα Ρωσικής Επανάστασης: Σκέψεις για τον 21ο Αιώνα – Διεθνές Συνέδριο». Διοργανωτές τρεις φορείς, μεταξύ των οποίων το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής).
Το συνέδριο αυτό, όπως προκύπτει ήδη από το δελτίο Τύπου της αναγγελίας του αλλά και από λίγο περισσότερο ψάξιμο, είναι τόσο προφανώς μονόπλευρο και προσανατολισμένο σε μια αγιογραφική παρουσίαση (παρά κάποιες αναφορές σε αρνητικά για ξεκάρφωμα), ώστε να προκαλεί ισχυρότατο πειρασμό να το χαρακτηρίσει κανείς, ως ευρισκόμενο πολύ κοντύτερα στο πεδίο της προπαγάνδας παρά σ’ αυτό της επιστήμης.
Θα παραθέσουμε παρακάτω το εύγλωττο, κυρίως ως προς τις παραλείψεις του, πλαίσιο στόχων του συνεδρίου. Αλλά ας ξεκινήσουμε με την επίσκεψη των ονομάτων των συνδιοργανωτών.
Εκτός λοιπόν του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, το διεθνές αυτό συνέδριο συνδιοργανώνουν ένα Cooperative Institute for transnational studies και ένα ακόμη ίδρυμα με το όνομα California Institute of integral studies.
Μη έχοντας την ευτυχία να έχω ξανακούσει ποτέ οτιδήποτε γι’ αυτά, ψυλλιασμένος από τους προσδιορισμούς Cooperative, transnational και -ιδίως- integral, αλλά και φοβούμενος ότι δεν ισχύει πλέον το «ου παντός πλειν ες Κόρινθον», αποφάσισα να χρησιμοποιήσω τη μηχανή αναζήτησης του Google.
Το Cooperative Institute for transnational studies στην ιστοσελίδα του αυτοαποκαλείται «ριζοσπαστικό», ιδρύθηκε το 2015 από ακαδημαϊκούς «οι οποίοι αντιστέκονται στη νεοφιλελεύθερη υποβάθμιση της ανώτερης εκπαίδευσης» και θέλουν να «γκρεμίσουν τις ιεραρχίες της γνώσης και της αυθεντίας που επιβάλλονται από την πατριαρχία και τον καπιταλισμό». Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε, ότι στο σύντομο βιογραφικό ενός από τους όχι λίγους έλληνες διδάσκοντες περιλαμβάνεται η σημείωση ότι ήταν μέλος του κινήματος «Δεν πληρώνω». Το Διοικητικό του Συμβούλιο, το οποίο, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του «εκλέγεται και δεν διορίζεται», δεν γνωστοποιείται. Παρατηρούμε όμως ότι στο γραμματειακό του προσωπικό υπάρχουν τέσσερα ελληνικά ονόματα και ένα αγγλοσαξονικό. Μία από τα μέλη της γραμματείας δηλώνεται ως υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Τέλος, όσο κι αν έψαξα στην ιστοσελίδα, φυσική έδρα δεν βρήκα. Το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου επέλεξε ως οργανωτικό εταίρο, για τη μελέτη ενός ιστορικού γεγονότος και των συνεπειών του στον 21ο αιώνα, ένα «Ινστιτούτο» χωρίς γνωστή έδρα και Διοικητικό Συμβούλιο, αλλά με ρητή και απόλυτη «αντικαπιταλιστική» στράτευση.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, όχι ότι καλύτερο για το κύρος του ως Πανεπιστημίου, που οφείλει να υπηρετεί την ολόπλευρη και όχι τη στρατευμένη γνώση.
Τα πράγματα σε ό,τι αφορά τον έτερο εταίρο, το California Institute of Integral studies είναι μάλλον χειρότερα. Η τέταρτη σε σειρά διαδικτυακή ανάρτηση που προκύπτει από το Google είναι California Ιnstitute of integral studies accreditation revoked, ήτοι είναι η ανάκληση της πιστοποίησής του, σε ό,τι αφορά τη σχολή του Κλινικής Ψυχολογίας, πράγμα που όντως έχει συμβεί. Νέες αιτήσεις για πιστοποίηση αναμένουν απάντηση, που εκτιμώ ότι δεν θα διαφέρoyn από τις προηγούμενες απορριπτικές, πιθανότατα διότι “Many courses combine mainstream academic curriculum with a spiritual orientation, including influences from a broad spectrum of mystical or esoteric traditions. Although the Institute has no official spiritual path, some of its historical roots lie among followers of the Bengali sage Sri Aurobindo.”
Ήτοι το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου επέλεξε να μελετήσει ένα μεγάλης εμβέλειας ιστορικό γεγονός μαζί με ένα Ίδρυμα, με πνευματιστικό προσανατολισμό πλην όμως ανακληθείσα πιστοποίηση, που επηρεάζεται «ευρέως» από μυστικιστικές και απόκρυφες παραδόσεις! Ίσως εκ δεξιών του, διότι εξ ευωνύμων, είπαμε, μελετούν «ριζοσπάστες αντικαπιταλιστές».
Ας προσθέσουμε ότι δεν λείπει αγιογραφικό αφιέρωμα στον Ερνέστο Γκεβάρα (χαϊδευτικά αποκαλούμενο Τσε στο Δ.Τ. αναγγελίας του συνεδρίου), καθώς και ότι τα πάνελ κοσμούν ιδιότυποι ακροαριστεροί πανεπιστημιακοί, όπως ο Δημήτρης Πατέλης. Περί κάποιων από τις θέσεις του ολίγα εδώ.
Ποια γνώση, στόχος είναι η «επαναστατική θεωρία και πράξη»
Αλλά ας δώσουμε το λόγο στους ίδιους, και ειδικότερα στην ιστοσελίδα του συνεδρίου, που είναι και ιστοσελίδα του πρώτου των εταίρων, του άνευ έδρας αλλά πλήρους επαναστατικής ορμής CITS. Πλαίσιο του συνεδρίου είναι το εξής:
Οι σημαντικές ιστορικές επέτειοι είναι καλοί λόγοι για να επεξεργαστούμε συνειδητά την ιστορία και να παρατηρήσουμε τα διδάγματα από την ιστορική εμπειρία. Η ρωσική επανάσταση ήταν μια σειρά από σημαντικά ιστορικά γεγονότα στη Ρωσία το 1917 που όχι μόνο σηματοδότησαν την ιστορία αυτής της χώρας, αλλά είχαν επίσης αποφασιστική επιρροή στη σύγχρονη παγκόσμια ιστορία. Συχνά περιγράφεται ως ένα από τα μεγαλύτερα ιστορικά γεγονότα της ανθρωπότητας.
Για μερικούς, η ρωσική επανάσταση του 1917 ήταν ένα κρίσιμο ορόσημο στην μακρά και επίπονη πορεία της ανθρωπότητας που επιδιώκει να επιτύχει τα ιδανικά της ελευθερίας από την καταπίεση και την εκμετάλλευση του ανθρώπου. Άλλοι το θεωρούν μια καταστροφική εξέλιξη που είχε αρνητικό αντίκτυπο στον κόσμο.
Σχετικά με την εκατονταετηρίδα της επανάστασης, είναι καιρός να αξιολογήσουμε με τόλμη τα επιτεύγματά της, τις αντιφάσεις της, τις δυσκολίες, τα λάθη της και τη μεταβαλλόμενη επιρροή της όχι μόνο στην πρώην ΕΣΣΔ αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ήρθε η ώρα να αναλογιστούμε τις δυνατότητες δημιουργίας μιας κοινωνίας όπου οι άνθρωποι δεν εκμεταλλεύονται, μια κοινωνία ισότητας και ελευθερίας.
Το φετινό έτος είναι επίσης 150 χρόνια από την δημοσίευση του κεφαλαίου του Μαρξ / Τόμος 1 (1867). Δεδομένης της επιρροής του έργου του Μαρξ στην ρωσική επανάσταση, το συνέδριο αυτό θέλει να επεξεργαστεί την επιστημονική ανθρώπινη θεωρία του Μαρξ και την ανάγκη αναζωογόνησης μιας επαναστατικής θεωρίας για μια επαναστατική πράξη.
Σαν να διαβάζει κανείς κείμενο του ΚΚΕ: η ρωσική επανάσταση οδήγησε σε αντιφάσεις και λάθη (καθόλου ή αορίστως κατονομαζόμενα), ποτέ σε εγκλήματα όπως π.χ. το ουκρανικό ολοκαύτωμα (Holodomor) ή τα Γκουλάγκ. Λέγεται ΣΗΜΕΡΑ, με τον φυσικότερο τρόπο, ότι η ρωσική επανάσταση είναι ορόσημο στην πορεία της ανθρωπότητας «που επιδιώκει να επιτύχει τα ιδανικά της ελευθερίας από την καταπίεση και την εκμετάλλευση του ανθρώπου», λες και δεν υπήρξε τείχος του Βερολίνου, λες και η Γκε Πε Ου και η Στάζι οργάνωναν συνέδρια για σπάνια άνθη, λες και δεν υπάρχει μπροστά στα μάτια μας το απάνθρωπο και παρανοϊκό καθεστώς της βορειοκορεατικής απολυταρχίας, η μετάλλαξη των καθεστώτων Κίνας και Βιετνάμ σε καπιταλιστικά μεν χωρίς ενοχλητικά δικαιώματα για τους εργαζομένους δε. Η κατάληξη του κειμένου στόχων του συνεδρίου δεν χρειάζεται σχολιασμό. Θέλει, λέει, να υπηρετήσει όχι την ιστορική αλήθεια, που ενίοτε είναι και δυσάρεστη, αλλά την ανάγκη αναζωογόνησης μιας επαναστατικής θεωρίας για μια επαναστατική πράξη.
Και όλα αυτά με χρήματα των φορολογουμένων, σε δημόσιο χώρο. Εννοείται, όπως είναι φυσικό, ότι δεν θέτουμε κανένα θέμα νομιμότητας. Θέτουμε, όπως έχουμε δικαίωμα, θέμα άσκησης βάσιμης κριτικής προς το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου για τις κάθε άλλο παρά ενισχυτικές του κύρους του επιλογές του τόσο εταίρων αμφίβολης εγκυρότητας και θολών ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών, όσο και για το ότι αποδέχτηκε αμάσητο ένα κραυγαλέα μονόπλευρο, έως προπαγανδιστικό πλαίσιο, όπως και μονόπλευρη ειδικότερη θεματολογία, για το συνέδριο αυτό. Πολύ λυπηρά αυτά.
Όμως, σε μια δημοκρατία, όπως παρά τις πληγές της και παρά τις άοκνες προσπάθειες των λενινιστών και των εξόριστων φραξιών τους, παραμένει η Ελλάδα, αυτοί που έτσι το θέλουν μπορούν ανεμπόδιστοι να συζητούν και να ασκούν προπαγάνδα, ακόμη και (κατ΄ουσίαν) για το πως θα την αντικαταστήσουν με έκτακτα (επαναστατικά βεβαίως, βεβαίως) καθεστώτα. Μπορούν επίσης, με την βοήθεια των μυστικιστών εταίρων, να διαλογίζονται κατά βούληση (στα μεταξύ των ηττών της επανάστασης διαλείμματα).
Ας γνωρίζουν όμως ότι, ακόμη και στην «τελευταία χώρα του ανατολικού μπλοκ» οι τόσο αγαπητοί στον Λένιν χρήσιμοι ηλίθιοι λιγόστεψαν πολύ. Αντιθέτως αυτοί που υπερασπίζουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία και την ανοικτή κοινωνία από εκείνους που δηλώνουν επαναστάτες αλλά όταν «καθίσουν στο θρόνο του τσάρου πασών των Ρωσιών γίνονται τσάροι», αυξάνονται όλο και περισσότερο και μιλούν με βάση τα γεγονότα, όλα τα τεκμηριωμένα γεγονότα.
Και οι ιδέες τους γίνονται υλική δύναμη, δύναμη όλο και πιο ικανή να κρατήσει ζωντανή την χώρα μας ως ανοικτή κοινωνία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών, ως αναπόσπαστο και συνεξελισσόμενο μ’ αυτήν μέλος της δημοκρατικής Ευρώπης.
*Χαρακτηρισμός του Καστοριάδη για την 4η Διεθνή. Μπορεί να περιγράψει ευρύτερα όσους φεύγουν από τα «μητρικά» λενινιστικά κόμματα, προσπαθώντας να τους βγουν από τα αριστερά ή έστω και από τα δεξιά.
Παράρτημα:
Το Δελτίο Τύπου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου:
Εκατονταετηρίδα Ρωσικής Επανάστασης: Σκέψεις για τον 21ο Αιώνα – Διεθνές Συνέδριο
26-29 Οκτωβρίου 2017
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ξεκινάει την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου το Διεθνές συνέδριο “Εκατονταετηρίδα Ρωσικής Επανάστασης: Σκέψεις για τον 21ο αιώνα.” που συνδιοργανώνουν το τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, το CooperativeInstituteforTransnationalStudies και το CaliforniaSchoolofIntegralStudies, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Ρωσική Επανάσταση.
Έλληνες και ξένοι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί και ερευνητές συμμετέχουν με ομιλίες σε θεματικές όπως: Αντιφάσεις του πρώιμου σοσιαλισμού, Πόλεμος και επανάσταση, Η προπαγάνδα και οι επιρροές των μέσων ενημέρωσης, Επαναστατική εκπαίδευση, Μαρξιστική θεωρία και επανάσταση, Ο αντίκτυπος της ρωσικής επανάστασης σε άλλες χώρες, Επίδραση της ρωσικής επανάστασης στην επιστήμη, Φασισμός και κομμουνισμός.
Στο πρόγραμμα του συνεδρίου περιλαμβάνονται επίσης: Ειδικό αφιέρωμα στον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Προβολή του ντοκιμαντέρ του Θύμιου Κάκου «Teen contre Che”. Θα ακολουθήσει συζήτηση με τον Carlos (Calita) Ferrer στενό παιδικό φίλο και στη συνέχεια συνοδοιπόρο του Τσε, τη Μάρτα Ντίας και την Άννα Ντινερστάιν.
Βιβλιοπαρουσιάσεις. Τέσσερις παρουσιάσεις ελληνικών και ξένων βιβλίων, με αφορμή των οποίων θα γίνεται μία ευρύτερη συζήτηση από πάνελ ομιλητών. Τα βιβλία είναι: The Syriza wave, της Helena Sheehan, στο πάνελ οι: Γιάννης Μηλιός, Κώστας Ήσυχος, Παναγιώτης Μαυροειδής, Στράτος Γεωργούλας. Greek capitalism in crisis: Marxist Analyses,του Στ. Μαυρουδέα, στο πάνελ ο συγγραφέας και οι: Γιώργος Οικονομάκης, Χρήστος Παπαθεοδώρου, Διονύσης Γκράβαρης. Η Ρώσικη Επανάσταση και ο Πρώιμος Σοσιαλισμός στη λογική της Ιστορίας, συλλογικό έργο με κείμενα των Βίκτορ Αλεξέγιεβιτις Βαζιούλιν, Μανόλη Δαφέρμου, Γιώργου Κακαρίνου, Δημήτρη Κούλου και Δημήτρη Πατέλη. (Το πάνελ θα ανακοινωθεί). Έτος Ένα της Ρώσικης Επανάστασης, του Βίκτωρ Σερζ, (Το πάνελ θα ανακοινωθεί).
Ειδικό αφιέρωμα σε ρωσικά τραγούδια από την 50μελή χορωδία του Παντείου Πανεπιστημίου (26 Οκτωβρίου).
Το συνέδριο θα είναι ανοικτό στο κοινό και θα δίνονται βεβαιώσεις παρακολούθησης για όσους το επιθυμούν μετά από αίτηση. Η γλώσσα του συνεδρίου θα είναι ελληνικά και αγγλικά.
Οι εγγραφές θα πραγματοποιηθούν την πρώτη μέρα Πέμπτη 26 Οκτωβρίου σε ειδικά διαμορφωμένο σημείο στην είσοδο του Πανεπιστημίου στην Κόρινθο, από τις 18:00 καιστη συνέχεια θα ξεκινήσουν οι εργασίες της πρώτης μέρας.
Το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου θα είναι διαθέσιμο στους χώρους του συνεδρίου. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του συνεδρίου: http://www.coop-its.org/russian-revolution-centenary-reflections-21st-century/
Η Οργανωτική Επιτροπή του συνεδρίου ευχαριστεί θερμά τους Δήμους Ναυπλιέων, Κορινθίας και Λουτρακίου για τις χορηγίες τους.
