Διάβασα πρόσφατα μία εξαιρετικά τυπική είδηση από το δικαστικό ρεπορτάζ. Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) διέταξε αποζημίωση της οικογένειας ενός θανόντος πυροσβέστη. Η απόφαση, όμοια με τόσες άλλες υποθέσεις αποζημίωσης, είναι τρομακτική, όχι όμως για τους λόγους που μπορεί να φανταστεί κάποιος.
Η απόφαση βρίσκεται εδώ (http://www.lifo.gr/now/greece/136618). Εν συντομία, ένας πυροσβέστης, την ώρα που σβήνει φωτιά σε εγκαταλελειμμένο κτίσμα, δέχεται μία προμετωπίδα στο κεφάλι και πεθαίνει. Το κτίσμα ήταν ορισμένο για κατεδάφιση λόγω επικινδυνότητας, χωρίς όμως να έχει υλοποιηθεί η απόφαση, γεγονός στο οποίο βασίστηκε και η αποζημίωση των 600.000 ευρώ από το Δημόσιο, λόγω παραλείψεων των υπηρεσιών του.
Το πρώτο που μας τρομάζει είναι ο χρόνος που πήρε η απόφαση για να τελεσιδικήσει. Χρειάστηκαν 12 χρόνια σε όλες τις βαθμίδες για να μπορέσει η οικογένεια για να λάβει μία τελική απόφαση. Το διάστημα είναι τεράστιο. Σε 12 χρόνια προλαβαίνει ένας άνθρωπος να παντρευτεί, να κάνει δύο παιδιά, να πάρει διαζύγιο, να πάθει καρκίνο και να γιατρευτεί και στη συνέχεια να ξαναπαντρευτεί και να κάνει τρίτο παιδί. Το 25% της ενήλικης ζωής μας.
Το δεύτερο που διαβάζουμε είναι πως η απόφαση για την κατεδάφιση δεν είχε υλοποιηθεί για 12 ολόκληρα χρόνια! Άραγε πόσα κτίσματα αποτελούν δημόσιο κίνδυνο σε όλη τη χώρα και βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση; Πόσες άλλες αποφάσεις εκκρεμούν και κάπου χάσκουν επειδή δεν είναι δουλειά κανενός να τις υλοποιήσει; Πόσα πράγματα που ήταν για να γίνουν δεν έγιναν ποτέ;
Το κυριότερο που δεν διαβάζουμε είναι ποιος φταίει εν τέλει και από ποιον θα διεκδικήσουμε αυτά τα χρήματα. Τι έκανε το κράτος, από το γεγονός του θανάτου κιόλας του ανθρώπου αυτού, προτού η οικογένειά του απαιτήσει χρηματική αποζημίωση, για να αποδώσει ηθική δικαιοσύνη; Ποιος είναι ο πολεοδόμος, ο αστυνομικός διευθυντής, ο υπεύθυνος τεχνικής υπηρεσίας στον οποίο πρέπει να χρεωθεί αυτή η δολοφονική παράλειψη;
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ο δικηγόρος του Δημοσίου σε τέτοιες υποθέσεις, κατά την πάγια πρακτική του οδηγεί κάθε μία υπόθεση στον τελευταίο βαθμό. Βαθύ δημόσιο, δεν έχει κριτήρια απόδοσης, εκτός από ένα: να μη χάσει τις προθεσμίες για τις δίκες. Παρουσιάζεται, δίνει το φάκελο και ασκεί έφεση ή αναίρεση στο αποτέλεσμα. Στόχος του δεν είναι να διεκδικήσει το βέλτιστο δίκαιο του κράτους, αλλά να πάει την υπόθεση στον επόμενο βαθμό. Άνθρωποι πεθαίνουν ενώ περιμένουν μια αποζημίωση, εταιρείες κλείνουν γιατί δεν τους αποδίδονται τα χρωστούμενα από το κράτος. Μόνη σταθερά, η μονιμότητα των υπαλλήλων του ΝΣΚ.
Μήπως το ΝΣΚ, θα όφειλε, αντί να εξοντώνει χρονικά όσους έχουν λαμβάνειν από το κράτος, να ασχολιόταν με τη δίωξη καθενός υποκείμενα υπαίτιου για την κατάντια αυτή; Μήπως να έβρισκε καθέναν αστυνομικό διευθυντή που άφησε την εντολή κατάρρευσης ανεκτέλεστη και να διεκδικούσε από αυτόν κάθε ευρώ που ζημιώθηκε το κράτος, αλλά και ποινική ευθύνη για τις παραλείψεις του; Να αναγκαζόταν να πουλήσει το σπίτι του και την περιουσία του, για να αποτελέσει παράδειγμα για όλους αυτούς που δεν κάνουν τη δουλίτσα τους;
Η δικαστική αφασία στην οποία έχει πέσει η χώρα αποτελεί ουσιαστικό εμπόδιο για την ανάπτυξή της, όπως σωστά προσδιόρισε από την αρχή και η Τρόικα. Οι επιχειρήσεις δεν έχουν καμία πρακτική νομική προστασία, ενώ οι πολίτες εξαχρειώνονται όταν γνωρίζουν ότι ο νόμος δεν είναι δίπλα τους, αλλά ένα θεωρητικό κατασκεύασμα που ζει κάπου εδώ κοντά. Οι δημοσιογράφοι απλά παραθέτουν τις αποφάσεις, σαν να γράφουν για τη σχολική εφημερίδα. Δεν ελέγχουν το αποτέλεσμα.
Η υπόθεση έκλεισε, οι υποκείμενες αιτίες παραμένουν. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία παρέδωσε σύνταξη και επίδομα στη χήρα του θανόντος και έγραψε το όνομα του θανόντος σε 2-3 μαρμάρινες πλάκες. Δεν βελτίωσε την εκπαίδευσή της όμως, για να μην πηγαίνουν πυροσβέστες κάτω από ετοιμόρροπα ντουβάρια χωρίς λόγο, ούτε τον εξοπλισμό της για να μην πεθαίνουν. Η δικαιοσύνη παρέδωσε μία απόφαση, αλλά δεν ένιωσε την ανάγκη να βελτιώσει τους χρόνους της, αφού η απόφαση είναι τόσο καθυστερημένη που ουσιαστικά δεν αποδίδει δικαιοσύνη. Το ΝΣΚ έκανε όλες τις παραστάσεις και τις εφέσεις που χρειαζόταν, αλλά δεν διεκδίκησε τη ζημία από όσους την προκάλεσαν πραγματικά. Το ρεπορτάζ ανέφερε την υπόθεση, αλλά δεν έθεσε τα ουσιαστικά ερωτήματα.
Καθεμία περίπτωση αποζημίωσης του κράτους είναι ολόιδια. Μπορώ να θυμηθώ το θάνατο του υπασπιστή του Χρυσοχοΐδη από βόμβα επειδή ο προϊστάμενος ασφαλείας βαριόταν, τον δημόσιο ξυλοδαρμό του φοιτητή με τα πράσινα παπούτσια στη Θεσσαλονίκη επειδή οι ασυνομικοί που τον έπιασαν ήταν πολύ μπαϊλντισμένοι, τον μετανάστη που μία ομάδα πολύ νταβραντισμένων λιμενικών τον βίασε με ένα κλομπ και μετά συνωμότησαν σε ευρύτατο επίπεδο για να το κουκουλώσουν. Το κράτος ακούμπησε τα λεφτά του όσο πιο αργά μπορούσε, αλλά όχι τους ηθικά υπαίτιους, ενώ οι δημοσιογράφοι χάσκουν.
Όλοι κάνουν τα πάντα για τη δουλίτσα τους, εκτός από αυτό που χρειάζεται.
