Ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος, όσο κι αν ρέπει στην απαισιοδοξία τα τελευταία χρόνια (μια πόζα άλλωστε είναι όλο αυτό...), στην πραγματικότητα δεν είναι πεπεισμένος ότι θα του τύχει κάτι στραβό. Ύστερα από 70 χρόνια γεμάτα ειρήνη και ευημερία, δεν μπορεί να εδραιωθεί στο μυαλό του ότι είναι δυνατόν αυτή η παρατεταμένη καλοτυχία κάποτε να αλλάξει. Κι όμως, η ιστορία είναι γεμάτη ατυχήματα, γεμάτη από λάθος πολιτικές αποφάσεις, γεμάτη από ανατροπές και συγκυρίες που άλλαξαν τη δυναμική για ένα έθνος, για μια αυτοκρατορία, για έναν πολιτισμό. Μπορεί η ιστορία να γεννήθηκε ως στοχασμός και επιστημονική πειθαρχία στη Δύση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν γεννήθηκε για να υπηρετεί τη Δύση και να εκπληρώνει τις αδηφάγες φαντασιώσεις της.
Ναι, συνεπώς, ο δυτικός κόσμος είναι σήμερα ενώπιον του κινδύνου τέτοιων ατυχημάτων: του Brexit στην Αγγλία, της εκλογής του χειρότερου λαϊκιστή, ρατσιστή, υπερσυντηρητικού, υπερεθνικιστή πολιτικού στην προεδρία των ΗΠΑ. Ή ίσως μιας μελλοντικής εκλογής ενός αντίστοιχου χρυσαυγίτη στα υψηλά πατώματα εξουσίας της Αυστρίας. Και ποιος ξέρει τι μας ξημερώνει σύντομα, στην πάλαι ποτέ χώρα του Διαφωτισμού όπου γεννήθηκε η σύγχρονη δημοκρατία και ο ρεπουμπλικανισμός...
Να το πούμε ευθέως: Τα μαθήματα της ελληνικής εμπερίας ίσως δεν έχουν ερμηνευτεί σωστά, παγκοσμίως.
Δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε σε κάποιο μεσαιωνικό ή αρχαίο παρελθόν. Η Ελλάδα το υπέστη το ατύχημα την προηγούμενη εξαετία. Το υπέστη αρχικά στην οικονομική του εκδοχή, ως χρεοκοπία, και το υπέστη στη συνέχεια για δεύτερη φορά ως πολιτική παρακμή και απονομιμοποίηση, αυτή που έφερε περιθωριακά και προβληματικά κόμματα στην εξουσία όπως η συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αν δεν συνέβη το μεγάλο θανατηφόρο ατύχημα, το Grexit, για μόλις λίγα εκατοστά άλλωστε, μετά το δημοψήφισμα (αυτό που οι υπεύθυνοί του συνεχίζουν να διαφημίζουν ως πρότυπο δημοκρατίας, και μάλιστα πρότυπο για μελλοντική συνταγματική αναθεώρηση...), δεν σημαίνει ότι δεν συνέβη ένα μικρότερης αλλά καθόλου αμελητέας σημασίας ατύχημα. Που ήταν και οικονομικό (ένα τρίτο αχρείαστο και επαχθέστερο μνημόνιο) και πολιτικό ατύχημα (η εδραίωση της τοξικής πολιτικής στο κέντρο του πολιτικού συστήματος, μιας πολιτικής του διαρκούς ψευτοδιχασμού, του καθεστωτισμού, της αγυρτείας, του προπαγανδιστικού ψέματος και, κυρίως, της μη παραγωγής πολιτικής, της μη διακυβέρνησης, πλην όσων επιβάλλονται και καταπίνονται αμάσητα έτσι κι αλλιώς από την ξένη επιτροπεία).
Πράγματι, λοιπόν τα ιστορικά ατυχήματα (πρέπει να) είναι μέσα στα όρια του φαντασιακού μας, δεν μπορεί να αποκλειστούν ως μακρινές δυστοπίες για τα μυθιστορήματα του Ουελμπέκ και τους κατ’ επάγγελμα απαισιόδοξους διανοουμένους. Συνέβησαν, συμβαίνουν, θα συμβούν ίσως. Είμαστε μπροστά τους και πρέπει να τα ξανασκεφτούμε όλα από την αρχή. Κι ενώ δεν είμαι από αυτούς που θα ισχυρίζονταν ποτέ ότι η ιστορία «διδάσκει», υπάρχει ίσως ένα μόνο μάθημα που πρέπει να κρατήσουμε από αυτή. Ότι σίγουρα δεν ειναι φτιαγμένη για εκείνους που την αγνοούν.
