«Η Μανωλάδα πήρε και ΦΕΚ»

Στην Αμερική του 17oυ και του 18ου αιώνα, στην Αμερική των ευκαιριών, άνθησε το φαινόμενο της μισθωμένης δουλείας. Με το όραμα για μια καλύτερη ζωή, αναξιοπαθούντες Ευρωπαίοι από τη Γερμανία και την Αγγλία χρηματοδοτούσαν το ταξίδι τους στην Νέα Γη, με το μοναδικό περιουσιακό τους στοιχείο, τον ίδιο τους τον εαυτό. Ο επίδοξος δούλος προπωλούσε την ελευθερία του για τρία έως πέντε χρόνια σε κάποιο καπετάνιο, αυτός τον μετέφερε στη γη της επαγγελίας και εκεί, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, γηγενείς αγόραζαν το «εμπόρευμα» καταβάλλοντας το κόμιστρο του ταξιδιού στον καπετάνιο-δουλέμπορο. Οι συνθήκες εργασίες στα χωράφια άθλιες. Ο Thomas Morally, μισθωμένος δούλος της εποχής, αμειβόταν με τρία μπισκότα τη μέρα και λίγα ποτήρια πόσιμο νερό. Με το καρότο της ελπίδας αποδέχθηκε το μαστίγιο της σκλαβιάς.

Στο νομοσχέδιο για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς παρεισέφρησε από κυβερνητικούς βουλευτές μια τροπολογία  που αναβιώνει αυτή την ανίερη συναλλαγή εργοδότη-μετανάστη. Η επαίσχυντη τροπολογία επιτρέπει εν ολίγοις την απασχόληση παράτυπων μεταναστών ως εργατών στα χωράφια για τις ανάγκες της συγκομιδής. Οι μετανάστες που απασχολούνται στις καλλιεργητικές εκτάσεις κερδίζουν την αναβολή απέλασής τους. Έτσι παραμένουν όμηροι σε ένα αισχρό εκβιασμό. Είτε θα δουλεύουν ως εργάτες γης είτε θα απελαύνονται. Η «Μανωλάδα» πήρε και ΦΕΚ. Οι μετανάστες παραμένουν σε μια ημι-νόμιμη κατάσταση, έρμαια των εργοδοτών τους που αποφασίζουν όχι μόνο για τους όρους εργασίας αλλά και για την τύχη των «μισθωμένων δούλων».

Το πρόσχημα τήρησης της εργατικής νομοθεσίας αναιρείται σχεδόν αυτόματα. Η ελευθερία είναι νοητή ως πραγματική δυνατότητα και όχι ως απλή εξαγγελία. Ο εργοδότης εξ ορισμού δεν είναι διαπραγματευτικά ισότιμος με τον εργαζόμενο. Αυτή η εγγενής υπεροπλία του τρέπεται τώρα σε απόλυτη εξουσία. Με τη δαμόκλειο σπάθη της απόλυσης-απέλασης, ο μετανάστης θα συνομολογεί σε μισθούς Αφρικής και θα καταπίνει αδιαμαρτύρητα δυσμενείς συνθήκες εργασίας, ακόμα και εξευτελιστικές. Στην Ελλάδα δημιουργείται ένα νοητό τρίγωνο, προσβλητικό για Δημοκρατική Χώρα που θέλει να λέει ότι εγγυάται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ειδομένη-Μανωλάδα-Παράλια Τουρκίας. Θα πλημμυρίσουμε εθελοντές δούλους που με την εκβιασμένη συναίνεση τους θα αποδέχονται συνθήκες Μανωλάδας για να αποφύγουν την Σκύλα της Ειδομένης και την Χάρυβδη της απέλασης.

Η διάταξη εξάλλου αποτελεί πεδίον δόξης λαμπρό για δωροδοκίες και εικονικές προσλήψεις. Δεν ξέρω αν οι πλούσιοι μετανάστες θα θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα αλλά σίγουρα θα μπουν στον πειρασμό να χρηματίσουν κάποιο αγρότη που θα τους προσλάβει στα χαρτιά για να εξασφαλίσουν τοιουτοτρόπως νόμιμη παραμονή. Όποιος παράνομος μετανάστης συλλαμβάνεται στο εξής θα καλεί αγρότη και όχι δικηγόρο. Εύκολα, απλά και νομοθετημένα. Αφού το κράτος απεκδύεται από την αρμοδιότητα του για εξέταση της τύχης των παράνομων μεταναστών, έρχεται ο οποιοσδήποτε αγρότης να αποφασίζει για το καθεστώς αυτό, χορηγώντας ανέλεγκτα προσλήψεις παραμονής.

Η αντίληψη που στηρίζει την τροπολογία έχει όμως και εμφανή ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Την πρόσκαιρη παραμονή δικαιούται μόνο ο μετανάστης που αποτελεί φτηνό αγροτικό δυναμικό. Αν εργάζεται ως delivery, αν δουλεύει υπάλληλος ή κάνει οποιαδήποτε άλλη δουλειά, η σύμβαση εργασίας του δεν τον λυτρώνει από την απέλαση. Το ανομολόγητο ιδεολογικό θεμέλιο της διάταξης είναι πως οι μετανάστες μόνο για εργάτες γης κάνουν. Έστω και αν είναι μορφωμένοι, δεν δικαιούνται απασχόλησης σε γράμματα και τέχνες και λοιπά εκλεκτικά. Νομοθετήσαμε έτσι και την πρώτη Κάστα χωρίς πολύ περίσκεψη. Χωρίς καθόλου αιδώ.

Στους χαλεπούς καιρούς της κλυδωνιζόμενης Δημοκρατίας μας, όλοι περίμεναν την σύνδεση του προσφυγικού με το οικονομικό. Τι δυσάρεστη έκπληξη να επιχειρείται η σύνδεση του προσφυγικού με τα δικαιώματα του ανθρώπου, με το εργατικό δίκαιο, με την αξιοπρέπεια, με την ίδια την ελευθερία! Στρατιές μεταναστών με οικειοθελή δεσμά, να ελπίζουν στην Νέα Γη της Ευρώπης και να υπομένουν αδιαμαρτύρητα την εργατική τους ομηρεία, σαν ένα διάλλειμα δουλείας στα πάθη της περιπλάνησής τους. Και η Ελληνική Δημοκρατία να τους κοιτά στα μάτια, να οσμίζεται τον φόβο τους και κυνικά να τους λοιδορεί: Δεν είστε πλέον λαθρομετανάστες αλλά παράτυποι μετανάστες.