Η Ελιά δεν μπορεί να συμπεριληφθεί στο παραπάνω ποιητικό πλαίσιο για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι το όνομα Ελιά είναι δανεισμένο από παλιότερη αντίστοιχη ιταλική προσπάθεια και ο δεύτερος έχει να κάνει με την πολυπλοκότητα, τις δυσκολίες και τις παλινδρομήσεις που συνόδευσαν την δημιουργία του σχηματισμού της κεντροαριστεράς. Όχι πως η ποίηση δεν μπορεί να εκφράσει πολύπλοκες και δύσκολες καταστάσεις. Το αντίθετο μάλιστα. Για παράδειγμα, η υπαρξιακή αγωνία είναι προνομιακό πεδίο για την ποίηση και θα μπορούσε να περιγράψει άριστα την κατάσταση της κεντροαριστεράς στη σημερινή Ελλάδα. Κανείς όμως στο πολιτικό -αλλά και στο εμπορικό- μάρκετινγκ δεν χρησιμοποιεί ποιητικά στοιχεία για να δυσκολέψει το κοινό του. Τα χρησιμοποιεί μόνο και μόνο για τα απλουστεύσει τα μηνύματα και μέσω των συμβολισμών να κερδίσει το ακροατήριο. Έτσι η περιπέτεια της Ελιάς εξαιρείται από το πεδίο όπου η πολιτική συναντάει την ποίηση για επικοινωνιακούς λόγους.
Παλιότερα οι εμπορικές διαφημίσεις απευθύνονταν στην κρίση του υποψήφιου πελάτη, παρουσιάζοντας τα πλεονεκτήματα του προϊόντος. Με τον καιρό τα πράγματα άλλαξαν και οι διαφημίσεις συνέδεαν το προϊόν με ελκυστικά πρόσωπα και καταστάσεις. Αυτή η εξέλιξη ήταν ενταγμένη σε αυτό που ονομάστηκε Lifestyle. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα οινοπνευματώδη ποτά. Οι διαφημίσεις τους άρχισαν να δείχνουν ωραίους τύπους που καθώς έπιναν γοήτευαν όμορφες γυναίκες. Τα τελευταία χρόνια το πράγμα εξελίχθηκε ακόμη περισσότερο. Εξαφανίστηκαν τα μπουκάλια, οι ωραίοι τύποι και οι όμορφες γυναίκες. Τη θέση τους πήρε μία ψευδοφιλοσοφία γύρω από τη ζωή, τις εμπειρίες, τις μοναδικές καταστάσεις. Τη θέση του «η νύχτα φεύγει, το Johnny Walker έρχεται» πήρε το «keep Walking».
Κάπως έτσι βλέπουμε πολιτικά κόμματα να προσφεύγουν στην ποίηση για να τονίσουν την διαφοροποίηση τους από τον ανταγωνισμό. Αυτό δεν είναι ούτε κακό, ούτε ανήθικο. Με τόσα που έχουν δει τα μάτια μας -όπως πρωθυπουργούς που είχαν ως μοναδικό προσόν το επίθετό τους- τα φαινόμενα αυτά μας φαίνονται, μάλλον, ανώδυνα. Άλλωστε μετά από τόσες περιπέτειες, οι περισσότεροι θα πρέπει να είναι πλέον υποψιασμένοι και επιφυλακτικοί.
Όποιος αποφασίζει να χρησιμοποιήσει την ποίηση θα πρέπει να ενημερώνεται για τους κινδύνους που παραμονεύουν και το ρίσκο που αναλαμβάνει. Ο πρώτος κίνδυνος προκύπτει από το γεγονός ότι η ποίηση είναι εκτεθειμένη στην ειρωνεία και την κακοποίησή της. Το ίδιο το κοινό πολλές φορές αντί να προσπαθήσει να καταλάβει κάποιο ποίημα, προτιμάει να το παρωδήσει. Ένα ποίημα, όσο καλό κι αν είναι, αν κάποιος το απαγγείλει με στόμφο και υπερβολή, μπορεί να γίνει γελοίο. Ο Νίκος Εγγονόπουλος και ο Ανδρέας Εμπειρίκος είδαν με τα ίδια τους τα μάτια δύο καρικατούρες των εαυτών τους, ονομαζόμενες Δισεγγονόπουλος και Μπιρμπιρίκος, να απαγγέλλουν ακαταλαβίστικους στίχους σε νούμερο επιθεώρησης στο θέατρο Περοκέ.
Στις λίγες μέρες της ζωής του Το ποτάμι δεν απέφυγε την ειρωνική αναπαραγωγή του ονόματός του, ενώ εκτέθηκε και σε έναν άλλο κίνδυνο. Ο κίνδυνος αυτός έγκειται στην πολυσημία του ποιητικού λόγου, ο οποίος είναι ανοικτός σε πολλαπλές αναγνώσεις και λανθάνουσες νοηματοδοτήσεις. Ταυτόχρονα ο ποιητικός λόγος είναι ανοικτός σε αθώες παρανοήσεις, όσο και σε κακόβουλες παρερμηνείες. Ήδη Το ποτάμι, που θέλει να εμφανίζεται ορμητικό, χαρακτηρίστηκε «θολό», ακόμη και «ξερό». Αλλά, όπως είπαμε, η ποίηση έχει ρίσκο, όπως και τα περισσότερα πράγματα στη ζωή. Το ρίσκο της ποίησης, πάντως, δεν είναι τίποτε μπροστά στο ρίσκο της ίδρυσης ενός κόμματος.
Ποταμίσια (επικοινωνιολογικά) τοπία:
Το ποτάμι έχει πηγές, έχει και εκβολές. Έχει και παραπόταμους.
Κάποιοι από τους παραποτάμους έρχονται από αλλού,
άλλοτε ξέρουμε από πού κι άλλοτε όχι, κι ενώνονται με το ποτάμι.
Κάποιοι άλλοι παραπόταμοι, ξεκινούν απ’ το ποτάμι και εκτρέπονται
και παρεκτρέπονται προς άλλες κατευθύνσεις και ενίοτε ενώνονται ξανά παρακάτω με το ποτάμι,
ενώ άλλοτε οι δρόμοι τους δεν συμπίπτουν ξανά στην αιωνιότητα.
Το ποτάμι είναι άγριο και θορυβώδες (στα ρηχά) και ήσυχο, σχεδόν ακίνητο, (στα βαθιά).
Κάθε φορά όμως που ξεχειλίζει τρομάζουμε... Τρέχουμε να σώσουμε τα υπάρχοντά μας...
Στις εκδρομές, μαγευόμαστε από την «ήρεμη δύναμή του...»
Κοιτάζουμε τη ροή του με τις ώρες. Η όψη του μας γαληνεύει, χάνουμε την αίσθηση του χρόνου,
-μετά μας πιάνει η φούρια μέσ’ τη νύχτα κι οδηγούμε γρήγορα σε αφώτιστους δρόμους
με κίνδυνο να πατήσουμε κανέναν φουκαρά σκαντζόχοιρο, χελώνα ή αλεπουδάκι.
Το μόνο που είναι σίγουρο είναι πως δεν μπορούμε να διασχίσουμε το ίδιο ποτάμι δύο φορές. (Καρατσεκαρισμένο αυτό από παλιά…)
Είναι πάντοτε θλιβερό ένα ποτάμι να στερεύει... Κάποιες φορές όμως, όταν χάνεται αφήνει πίσω του εντυπωσιακά μετέωρα.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον ενός ποταμού.
Σε κάθε περίπτωση, αν κάποτε χρειαστεί να περάσουμε στην απέναντι όχθη του,
το μόνο που μένει για να ευχόμαστε είναι ο βαρκάρης που θα μας εξυπηρετήσει,
να μη λέγεται "Χάρων".
16 Μαρ 2014, 04:03