Είναι σαφές ότι όταν υπάρχει τόσος θρήνος και πόνος, χρειάζεται θράσος για να εισέλθει κανείς σε τέτοιες ανόητες συζητήσεις. Αν πέθαινε ένα μέλος της οικογενείας μας, κανείς δεν θα τολμούσε να μας κατακρίνει επειδή δεν θα θρηνούσαμε αντίστοιχα για το θάνατο ενός άγνωστου ανθρώπου. Κανείς δεν θα έμπαινε στη διαδικασία να υποδείξει στο συνάνθρωπό του για ποιον πρέπει να θρηνεί. Είναι άχαρο, αγενές και απάνθρωπο. Θρηνούμε γι’ αυτούς που νοιαζόμαστε και κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας κρίνει.
Θα μου πείτε, είναι οι Γάλλοι που έχασαν τη ζωή τους μέλη της οικογενείας μας; Περίπου. Υπάρχουν διαβαθμίσεις στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους συνανθρώπους μας. Αλλιώς αντιμετωπίζουμε τα μέλη της οικογενείας μας, αλλιώς τους φίλους, αλλιώς τους γνωστούς, αλλιώς τους συμπατριώτες μας, αλλιώς τους Ευρωπαίους, αλλιώς τους συνανθρώπους μας γενικά. Ενδεχομένως θα έπρεπε να θρηνούμε το θάνατο του αδερφού μας με τον ίδιο τρόπο που λυπόμαστε για το θάνατο ενός αγνώστου στα πέρατα της γης. Αλλά η ανθρώπινη φύση δεν λειτουργεί έτσι.
Η κοινωνιοψυχολογική θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας μας δείχνει ότι όσο περισσότερο ταυτιζόμαστε με διάφορες κοινωνικές ομάδες, τόσο περισσότερο αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητάς μας. Το επίπεδο της ταύτισης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της κοινής μοίρας που μας δένει, της ομοιότητας μας, της διακριτότητας των ορίων μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Από εκεί και πέρα, όσο περισσότερο θεωρούμε ότι η κοινωνική μας ταυτότητα είναι κοντινή στους ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους, τόσο περισσότερο νιώθουμε ότι χάνουμε ένα μέρος του ίδιου μας του εαυτού. Ο πόνος τότε είναι μεγαλύτερος.
Με άλλα λόγια, μετά την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση, πονάμε περισσότερο ή λιγότερο ανάλογα με το επίπεδο ταύτισής μας με την κοινωνική ομάδα των Γάλλων. Χάριν της συγκεκριμένης ανάλυσης, ας χωρίσουμε, πολύ απλά, τους ανθρώπους σε τρεις κατηγορίες.
Κατηγορία 1 (κατηγορία άμεσης ταύτισης): Άνθρωποι που θρηνούν γιατί όντως ένιωσαν ότι έχασαν μέρος του εαυτού τους. Άνθρωποι που έχουν δεσμούς με τη Γαλλία, τη γλώσσα, τους πολίτες, το φαγητό, τη λογοτεχνία, την τέχνη, τη φιλοσοφία της. Σε αυτούς, κάθε συζήτηση για το αν έχουν δικαίωμα να θρηνούν μόνο αναγούλα μπορεί να προκαλέσει.
Κατηγορία 2 (κατηγορία έμμεσης ταύτισης): Άνθρωποι που δεν έχουν ισχυρή ταύτιση με τη Γαλλία, αλλά νιώθουν ένα έμμεσο δεσμό, μέσω του ευρύτερου οικοδομήματος της Ευρώπης. Αυτοί οι άνθρωποι δηλώνουν «Γάλλοι», όπως δηλώνουν «Ευρωπαίοι» και θέλουν να εκδηλώσουν τον πόνο τους για την επίθεση σε θεμελιώδεις αξίες που χαρακτηρίζουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Θα διστάσουν να εμπλακούν σε κάποια συζήτηση, αλλά θα το κάνουν για να υπερασπιστούν κύρια τα ευρωπαϊκά ιδεώδη, που θεωρούν αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής τους ταυτότητας.
Κατηγορία 3 (κατηγορία μη ταύτισης): Άνθρωποι που δεν φέρουν ιδιαίτερο συναισθηματικό βάρος από την επίθεση στους Γάλλους. Για αυτούς, οι Γάλλοι είναι όπως οι υπόλοιποι συνάνθρωποί μας. Είναι μάλιστα ιδιαίτερα πιθανό να κατακρίνουν αυτούς που δηλώνουν «Γάλλοι» γιατί η δική τους κοινωνική ταυτότητα έχει θεμελιωθεί στη βάση της αντίθεσης προς το οικοδόμημα της Ευρώπης γενικά (στο οποίο οι Γάλλοι συμμετέχουν καταλυτικά). Τέτοια κοινωνική ταυτότητα είναι αυτή των ακροαριστερού ή του εθνικιστή.
Αν κάποιος έχει υπ’ όψη του τις παραπάνω ταυτότητες συνειδητοποιεί γιατί το σύνθημα συμπαράστασης «είμαστε όλοι Γάλλοι» μετατράπηκε σε πηγή έριδας ανάμεσα σε ευρωπαϊστές και αντι-ευρωπαϊστές, λίγες ώρες μόλις μετά τον βίαιο θάνατο τόσων ανθρώπων. Ειδικά οι αντι-ευρωπαϊστές αρνούνται να αναγνωρίσουν στους ευρωπαϊστές το δικαίωμα να συμπαραστέκονται ενεργά στους Γάλλους. Στο βαθμό που ειρωνεύονται και επιτίθενται, αναδεικνύουν το μέγεθος του φανατισμού και την κατάντια της ελληνικής κοινωνίας.
