Έχω μπροστά μου την ένατη αξιολόγηση του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την φορολογική διοίκηση της χώρας μας που ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2014 (Ninth Joint IMF and EC Review of Revenue Administration: Progress of Autonomy and Tax Operations Reform). Απέκτησα πρόσβαση σε αυτό το κείμενο, και σε άλλες προηγούμενες αξιολογήσεις της φορολογικής διοίκησης , ως συνεργάτης του Γκίκα Χαρδούβελη στο υπουργείο Οικονομικών, και με σκοπό να του ετοιμάσω συνοπτικότερα ενημερωτικά σημειώματα για την πορεία της μεταρρύθμισης της φορολογικής διοίκησης χώρας.
Το κείμενο αυτό των 72 σελίδων, μαζί με τα παραρτήματά του, είναι μια εξαιρετική ανάλυση όλων των επιχειρησιακών και θεσμικών θεμάτων που καθορίζουν την επίδοση της φορολογικής διοίκησης, δηλαδή της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και του ΣΔΟΕ. Είναι γραμμένο από μερικούς από τους καλύτερους τεχνοκράτες της υφηλίου με ειδίκευση στις σύγχρονες φορολογικές διοικήσεις και χαρτογραφεί με διεισδυτικότητα όλες τις προβληματικές παραμέτρους, και τη μεταξύ τους δυναμική σχέση, που λειτουργούν ανασταλτικά στο να αποκτήσει η χώρα μας τη σπονδυλική στήλη ενός σύγχρονου κράτους, έναν δηλαδή αποτελεσματικό φοροσυλλεκτικό μηχανισμό.
Αυτή την πενταετία έχουν γραφεί εκατοντάδες τέτοιες αναλύσεις από την Τρόικα και την Task Force που ακτινογραφούν το πλήρες φάσμα όλων των καίριων κρατικών λειτουργιών, με εξαίρεση την άμυνα, την παιδεία και τον πολιτισμό. Το άθροισμα αυτών των μελετών εφαρμοσμένης πολιτικής αποτελεί τεράστια επένδυση στη γνώση της δημόσιας πολιτικής. Επένδυση στρατηγικής σημασίας για τον δημόσιο και επιστημονικό διάλογο της χώρας, για τη μακροπρόθεσμη ικανότητά μας να λειτουργήσουμε ως πολιτεία που βασίζεται στην επαρκή γνώση για να διαμορφώσει τις προτεραιότητες της πολιτικής της και να επιλέξει τα βέλτιστα μέσα με τα οποία μπορεί να ικανοποιήσει αυτές τις προτεραιότητες. Σε σημαντικό βαθμό, μάλιστα, καλύπτει το διαχρονικό κενό που έχει αφήσει, στη συλλογική μας αυτογνωσία, η ανεπάρκεια σημαντικού (δυστυχώς) ποσοστού των επιστημόνων των ΑΕΙ, καθώς και το περιορισμένου βεληνεκούς οικοσύστημα των ερευνητικών κέντρων δημόσιας πολιτικής (λίγα ελληνικά think tanks με περιορισμένους πόρους).
Αυτή η επένδυση στη συλλογική μας αυτογνωσία πραγματοποιήθηκε ακριβώς λόγω των παθογενειών που οδήγησαν στην κρίση η οποία κρίση με την σειρά της μας έφερε τα διαδοχικά μνημόνια. Ακόμη και αυτές οι πολιτικές δυνάμεις που ευαγγελίζονται την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, και που διαφωνούν με τις ιδεολογικές παραδοχές των τεχνοκρατών της Τρόικας, έχουν όμως την ειλικρίνεια να παραδεχθούν ότι το εθνικό νόμισμα δεν είναι πανάκεια (Κώστας Λαπαβίτσας), χρειάζονται τη συσσωρευμένη γνώση που δημιούργησε η Τρόικα για τη δημόσια πολιτική στην Ελλάδα.
Εισήγηση του γράφοντος λοιπόν είναι η επόμενη Βουλή να συστήσει Επιτροπή Αλήθειας για τις Παθογένειες της Χώρας υπό την επιστημονική ευθύνη του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής. Η αποστολή αυτής της Επιτροπής Αλήθειας θα έχει καθήκον να προβεί στις παρακάτω ενέργειες:
*Να συλλέξει, να κατηγοριοποιήσει και να δημοσιοποιήσει ανά τομέα πολιτικής (π.χ. υγεία, δικαιοσύνη, επενδύσεις, τοπική αυτοδιοίκηση κ.λπ.) όλα τα βασικά κείμενα, τις αξιολογήσεις και τις προτάσεις πολιτικής της Τρόικας και της Task Force, μέχρι και τη συνομολόγηση του Τρίτου Μνημονίου.
*Να καλέσει ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με διαπιστωμένη, αξιόπιστη επιστημονική ειδίκευση στους τομείς εφαρμοσμένης πολιτικής που καλύπτουν αυτά τα κείμενα και τις αξιολογήσεις, για να εκφέρουν τεκμηριωμένη γνώμη όσον αφορά (α) την επάρκεια και την καταλληλότητα αυτών των κειμένων και αξιολογήσεων, (β) την ανταπόκριση της ελληνικής διοίκησης και της πολιτικής εξουσίας (π.χ., να συσχετίσουν τη διεθνή βιβλιογραφία τη σχετική με την ανεξαρτησία των φορολογικών διοικήσεων με την έως τώρα πορεία και αξιολόγηση αυτού του θεσμού στην Ελλάδα, της σύστασης και τις επιδόσεις, δηλαδή, της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων).
*Να προσκαλέσει (α) το πολιτικό προσωπικό και στελέχη της δημόσιας διοίκησης που έχουν συνεργαστεί με την Τρόικα και την Task Force, να τοποθετηθούν πάνω σε αυτά τα κείμενα και τις αξιολογήσεις και (β) τα στελέχη της Τρόικας και της Task Force να τοποθετηθούν πάνω στην ανταπόκριση της δημόσιας διοίκησης και του πολιτικού προσωπικού, στη γνώση και στις προτάσεις πολιτικής που παρήγαγαν.
Η Επιτροπή θα χρειαστεί να έχει τον απαραίτητο προϋπολογισμό για την κάλυψη των αναγκαίων, για το έργο της, δαπανών (όπως έξοδα ταξιδίων, παραμονής και per diem των αλλοδαπών προσκεκλημένων της).
Αντώνης Καμάρας. Πολιτικός επιστήμονας, έχει διατελέσει ερευνητής στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο του LSE και έχει εργαστεί ως στέλεχος τραπεζών. Διετέλεσε σύμβουλος του δημάρχου Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη και, προσφάτως, συμμετείχε στο επιτελείο του υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη ως μέλος του Σώματος Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων.
