Ο πρωθυπουργός πήρε πρωτοβουλία για σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών. Μια πρωτοβουλία αναμφίβολα καθυστερημένη και, κατά την γνώμη μου, ενταγμένη στο πλαίσιο των τακτικισμών εσωτερικής χρήσης στις οποίες μέχρι στιγμής μας έχει συνηθίσει. Ασφαλώς οι πολιτικοί αρχηγοί δεν μπορούν - και δεν πρέπει - να αρνηθούν να συμμετάσχουν. Θα είναι, όμως, αφελείς οι αρχηγοί των τριών φιλοευρωπαϊκών κομμάτων αν θεωρήσουν δεδομένη την επιθυμία του πρωθυπουργού για πραγματική συναίνεση και του παραχωρήσουν άκριτα λευκή επιταγή. Κατά την γνώμη μου, ΝΔ, Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ πρέπει να θέσουν τους εξής όρους:
1. Ο κανόνας της πλειοψηφίας στην δημοκρατία αποτελεί μέθοδο λήψης αποφάσεων, όχι μέθοδο εξεύρεσης των ορθών αποφάσεων. Και σεβασμός στις αποφάσεις της πλειοψηφίας δεν σημαίνει προσχώρηση σ' αυτές, αλλά αποχή από κάθε αθέμιτη δράση που παρεμποδίζει την εφαρμογή τους.
Τα τρία κόμματα πρέπει να θυμούνται ότι εκπροσωπούν την μειοψηφία, τους 2.245.537 πολίτες που διαφωνούν απολύτως με την μέχρι τώρα πολιτική της κυβέρνησης. Η μειοψηφία αυτή, το 38,69% του χθεσινού εκλογικού σώματος, πρέπει να εκπροσωπηθεί όχι μόνο για ηθικούς λόγους, αλλά και γιατί η ύπαρξη διαφορετικής άποψης αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση επιβίωσης της κοινωνίας. Αν η πολιτική της κυβέρνησης αποτύχει και αυτήν την φορά, μόνη ελπίδα θα αποτελεί η άλλη άποψη. Θα είναι εγκληματικό αν υποκύψουν στην ανόητη και βαθειά ολοκληρωτική άποψη που θέλει τις μειοψηφίες να μεταβάλουν άποψη όταν ηττώνται. Καθήκον τους είναι να παραμένουν ζωντανές, να ελέγχουν την πλειοψηφία, να αντιστέκονται όταν η πλειοψηφία επιχειρεί να καταχραστεί την δύναμή της και να είναι έτοιμες να αποτελέσουν την εναλλακτική λύση όταν και αν οι συνθήκες τις δικαιώνουν. Η ταύτιση κυβέρνησης και χώρας/λαού είναι βαθειά ολοκληρωτική πολιτική αντίληψη και εγκληματικά εσφαλμένη πολιτική πρακτική.
2. Η συνεργασία προϋποθέτει διαφάνεια και εμπιστοσύνη.
Η ευρωπαϊκή αντιπολίτευση πρέπει να απαιτήσει από την κυβέρνηση να εκθέσει με σαφήνεια όλα όσα συνέβησαν μέχρι σήμερα και να αποκαλύψει πλήρως το σχέδιό της για την διαπραγμάτευση που (ελπίζω) θα ακολουθήσει. Η αντιπολίτευση , λαμβάνοντας υπ’ όψη και την μέχρι στιγμής απολύτως αφερέγγυα στάση του πρωθυπουργού τόσο προς το εσωτερικό όσο και προς το εξωτερικό, πρέπει να απαιτήσει την πλήρη καταγραφή αυτών των θέσεων της κυβέρνησης. Εφ’ όσον, εύλογα, ο πρωθυπουργός ζητήσει εχεμύθεια όσο διαρκούν οι διαπραγματεύσεις, αυτή πρέπει ασφαλώς να υπάρξει, αλλά πρέπει να είναι για ορισμένο χρονικό διάστημα, μετά από το οποίο ο κάθε αρχηγός θα μπορεί να παρουσιάσει στον λαό την αλήθεια. Έχοντας στην διάθεσή του γραπτές αποδείξεις για τα όσα συμφωνήθηκαν.
3. Η συμμετοχή στις ευθύνες προϋποθέτει συμμετοχή στις αποφάσεις.
Τα τρία κόμματα πρέπει να συμφωνήσουν μόνο σε ότι πραγματικά συμφωνούν και θεωρούν ότι είναι προς το συμφέρον της χώρας και των ανθρώπων που ζουν σ’ αυτήν. Πρέπει να εκθέσουν τις διαφωνίες τους και πρέπει να παρουσιάσουν στον πρωθυπουργό τις δικές τους προτάσεις. Ο πρωθυπουργός έχει το δικαίωμα να τις δεχθεί ή να τις απορρίψει, αλλά δεν έχει το δικαίωμα να ζητήσει από την αντιπολίτευση να συμφωνήσει μαζί του επειδή χθες κέρδισε. Αν εμμένει στην εφαρμογή μιας πολιτικής αποκλειστικά δικής του έμπνευσης, πρέπει να έχει και την αποκλειστική ευθύνη.
4. Η συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων απαιτεί αλληλοσεβασμό.
Η ευρωπαϊκή αντιπολίτευση δεν πρέπει να δώσει κανενός είδους βοήθεια προς την κυβέρνηση, αν ο πρωθυπουργός δεν δεσμευτεί και δεν κάνει πράξη την δέσμευσή του από την πρώτη στιγμή ότι η κυβέρνηση (όχι τα κόμματα που την στηρίζουν ή οι βουλευτές και τα στελέχη τους τα οποία δικαιούνται, φυσικά, να λένε ό,τι θέλουν) θα σταματήσει τις περονικές αθλιότητες, την ωμή παρέμβαση στον δημόσιο διάλογο, τις βαρύτατες προσβολές προς τους πολιτικούς της αντιπάλους και την ολοκληρωτική πρακτική της ηθικής σπίλωσης των διαφωνούντων. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να τεθεί επιτακτικά το πρόβλημα της απασφαλισμένης Προέδρου της Βουλής, που έχει ξεπεράσει κάθε όριο αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς, ευτελίζει καθημερινά τον πολιτειακό της ρόλο και σφετερίζεται αρμοδιότητες που όχι μόνο δεν της ανήκουν, αλλά έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την φύση του αξιώματός της. Αυτή η ζώσα εκτροπή, αυτό το περιφερόμενο όνειδος, πρέπει να συμμαζευτεί ή να αντικατασταθεί.
5. Η σωτηρία της χώρας δεν κρέμεται μόνο από την συμφωνία με τους εταίρους.
Αν και η επίτευξη συμφωνίας είναι το απολύτως επείγον, η σωτηρία της χώρας απαιτεί αλλαγές σε τομείς που δεν θα περιλαμβάνονται στο όποιο νέο μνημόνιο. Χωρίς διάσωση της παιδείας, χωρίς αποκατάσταση της λειτουργίας της δικαιοσύνης, χωρίς δραματική μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους τώρα που θα υπάρχει τρομακτική ανάγκη παροχής βοήθειας στους αδύναμους, το μέλλον της χώρας είναι προδιαγεγραμμένο. Θα πεθάνει. Οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις πρέπει να απαιτήσουν συναίνεση σε κάθε πολιτική απόφαση για τα θέματα αυτά, αλλιώς ας αλλάξουν όνομα.
Αντύπας Καρίπογλου. Νομικός, πρώην πρόεδρος της Δράσης.
